Dharmik Ttrustni Tapas Samiti

Author(s): Prabuddha Jivan 1948
Publisher: Prabuddha Jivan 1948

Page 8

તા. ૧૫-૫-૪૮
પ્રબુદ્ધ જન
૨૬૯
શ્રી ટેન્ડલકરકમીટી સમક્ષ શ્રી પરમાનંદ કુંવરજી કાપડીઆની જુબાની (ધાર્મિક સખાવતા અને પોપકારી ટૂરની તપાસ કરીને રીપોર્ટ કરવા માટે મુંબઈ સરકાર તરફથી નીમાયલી કમીટી સમક્ષ તા. ૨૦-૪-૪૮ના રાજ શ્રી પરમાનંદ વરછ કાપડીઆએ આપેલી જુબાનીનો અનુવાદ નીચે પ્રગટ કરવામાં આવે છે. આવી જ બીજી કેટલીક અગત્યની જુબાનીઓ હવે ૫છી પ્રગટ કરવા ધારણા છે.
પ્રશ્ન : તમે મુંબઈ જૈન યુવક સંધના ઉપ-પ્રમુખ છે ? ઉત્તર : હા, પ્રશ્નઃ સંધને અસ્તિત્વમાં આવ્યાને કેટલે સમય થયે? ઉત્તર : લગભગ ૨૦ વર્ષ પ્રશ્ન : સંધમાં કેટલા સભ્ય છે? '
ઉત્તરઃ ૩૦૫. અમારે સંધ જિન સમાજના સર્વ વર્ગોનું પ્રતિનિધિત્વ ધરાવે છે. આપ જાણતા હશે કે અમારી કોમના મુખ્ય ત્રણ વિભાગ છે. અમે ત્રણે વિભાગમાંથી સભ્ય લઈએ છીએ.
પ્રશ્ન : તમે જાણે છે કે જેમાં કેટલીક પેઢીઓ છે, જેના હાથમાં આવી સખાવતેને કબજે છે.
ઉત્તર : હા. આપને ખબર આપવા પુરતું હું ઉમેરી શકું કે મારો સંબંધ વેતાંબર મૂર્તિપૂજક વિભાગ સાથે છે. પ્રશ્ન : આ પેઢીઓના વહીવટ સંબધે તમારે શું અનુભવ છે ? દાખલા તરીકે આણંદજી કલ્યાણજીની પેઢીના વહીવટ વિષે તમો શું ધારે છે ?
ઉત્તર : એ પેઢીના વહીવટ વિષે મને ખાસ માહીતી નથી. તદુપરાન્ત હું કોઈ સંસ્થાને ટ્રસ્ટી નથી. તેથી જૈન સંસ્થાઓના વહીવટો અને તેને લગતી વિગત સંબંધમાં, દિલગીર છું કે, આપને હું બહુ પ્રકાશ પાડી નહિ શકું.
પ્રશ્ન : આણંદજી કલ્યાણજીની પેઢીના હિસાબે વખતસર પ્રગટ થાય છે કે નહિ એ વિષે તમે શું જાણે છે ?
ઉત્તર : હું ધારું છું કે તે હિસાબે બીલકુલ પ્રગટ થતાં નથી. તે હિસાબ તે પેઢીની સામાન્ય સભા જ્યારે બેલાવવામાં આવે છે- ત્યારે રજુ કરવામાં આવે છે. અને પસાર કરવામાં આવે છે. મારી માહીતી આ મુજબની છે.
પ્રશ્ન : જનમાં દેવદ્રવ્ય સંબધી ચેકકસ માન્યતા છે કે તમે જાણો છો? એ માન્યતાને તો કેટલા અંશમાં સ્વીકારે છે ? દેવદ્રવ્ય તરીકે લેખાતાં નાણાં એમને એમ પડી રહે અને કોઈ પણ કમના હિતકારક હેતુઓ માટે એ નાણાંને કશો ઉપયોગ થઈ નું શકે તમે આ વિચારના પક્ષના છે?
ઉત્તર : દેવદ્રવ્યવિષે જેમાં કેટલાય સમયથી એક સર્વસામાન્ય માન્યતા છે કે આવું દ્રવ્ય મંદિરને લગતી બાબતમાં જ વાપરવું જોઇએ. આ માન્યતા ક્યારે શરૂ થઈ હશે તે વિષે ચેકસપણે કહી શકાય તેમ નથી. ધારો કે એક મંદિર આગળ પંદર લાખ રૂપીઆની મીલકત છે. એમાંથી નવું મંદિર બાંધી શકાય, અન્ય કોઈ મંદિરના જીર્ણોદ્ધાર માં એ નાણામાંથી ખરચી શકાય, પણ આ નાણું માત્ર મુર્તિના શોભાશણગાર તથા મંદિરને લગતી બાબતે માટે જ વાપરી શકાય- આવી અમારી માન્યતા છે.
પ્રશ્ન : તમને એ માન્ય છે ?
ઉત્તર : હું અંગત રીતે એ માન્યતા સ્વીકારતા નથી. આ પ્રશ્ન : ધારો કે ટ્રસ્ટીઓના હાથમાં આ પ્રકારનું જે નાણું હેય તેમાંથી બીજા મંદિરને ટેકે આપવા માટે તેમ જ મૂર્તિને શણગારવા માટે જેટલા દ્રવ્યની જરૂરિયાત હોય તેટલું દ્રવ્ય લઈ લેતાં પણ વધારો વધતું હોય, તે આ જે કાંઈ વધારે રહે તેને બીજા સામાજિક હેતુઓ પાછળ ઉપયોગ કરવાના વિચારને તમે સંમત કરે છે ?
ઉત્તરઃ હા. આ મારે અંગત અભિપ્રાય છે, એટલું જ નહિ પણ છેલ્લાં વીશ વર્ષોથી અમે આ પ્રકારની હીલચાલ અને પ્રચાર કરી રહ્યા છીએ. દેવદ્રવ્યની વધારાની રકમને આવો ઉપયોગ થવા જોઈએ એટલું જ નહિ પણ દેવદ્રવ્યની ચાલુ આવકને ઉપયોગ પણ મંદિરની જરૂરિયાત ઉપરાંત અન્ય સામાજિક કાર્યોમાં થવો જોઈએ એ અમારે અભિપ્રાય છે. છેલ્લાં કેટલાંય વર્ષોથી અમે આ પ્રકારની લડત ચલાવી રહ્યા છીએ.
પ્રશ્નઃ આ તમારા અભિપ્રાય તરફ તમે કેટલા લોકોને તમારી કમમાંથી વાળી શક્યા છે ?
ઉત્તરઃ એ વિષે હું નિશ્ચિતપણે કાંઈ કહી શકું તેમ નથી.
પ્રશ્નઃ તમારી કામમાં આજે તમારૂં કેટલું બળ હોવાનું ધારે છો ? તમારા જેવો અભિપ્રાય ધરાવનાર વર્ગ બહુ નાનું છે કે તે વર્ગ તમારી કામમાં બહુમતી ધરાવે છે?
ઉત્તર : આ અભિપ્રાય ધરાવનાર વર્ગ બહુમતી ધરાવે છે એમ હું કહી નહિ શકું. આજે લોકોના અભિપ્રાય એટલી જલિદથી બદલાઈ રહ્યા છે કે જ્યાં સુધી કોઇ ચોકકસ પ્રશ્ન ઉપર અમુક ધર્મ કે સમુદાયને અભિપ્રાય ચકાસવાને પ્રસંગ ઉભો ન થાય ત્યાં સુધી તે વગ કે સમુદાયમાં અમુક અભિપ્રાય ધરાવનારાઓ બહુમતીમાં છે કે અલ્પમતીમાં એ કહેવું અશકય છે. સામાન્યતઃ અમારા આગેવાનું માનસ સ્થિતિચુસ્ત છે. આ મારે કબુલ કરવું જોઈએ. અમારામાં પ્રાગતિક વિચારો ધરાવનાર વર્ગ સારા પ્રમાણમાં છે પણ તેમાંના ઘણા ખરા આવી બાબત વિષે ઉદાસીન હોય છે. જે તેમને આ બાબતમાં પિતાને અભિપ્રાય દર્શાવવાની તક આપવામાં આવે તે તેઓ જરૂર જણાવશે કે આવી રીતે એકઠું થતું નાણું મંદિર સિવાયના બીજા સાર્વજનિક કાર્યો પાછળ વપરાવું જોઈએ.
પ્રશ્ન : નવાં મંદિરે ઉમા કરવા વિશે તમે શું ધારે છે ? જૈનેની વસ્તીના પ્રમાણને વિચાર કરતાં આજે જેટલાં મંદિર છે તેટલાં મંદિરો પુરતા છે કે હજુ પણ તમને વધારે મંદિરને ખપ છે?
ઉત્તર : એવાં સ્થળા જરૂર છે જ્યાં જોઈએ તે કરતાં જરૂર વધારે મંદિર છે. પણ સાથે સાથે એવાં પણ સ્થળ છે કે જ્યાં બીલકુલ મંદિર નથી અને જ્યાં નવું મંદિર ઉભું કરવાની જરૂર હોવા સંભવ છે.
પ્રશ્ન ઃ માત્ર જૈન મંદિર સંબંધમાં જ નહિ પણ બધાં જ દેવમંદિરો સંબંધમાં અમારી કમીટી આગળ એક એવી સૂચના કરવામાં આવી છે કે જ્યાં મંદિરની પુરતી સંખ્યા હોય ત્યાં નવાં મંદિરો ઉભા કરવાની મનાઈ કરવી જોઈએ. તમારે પણ આ
મનાઇ કરી
અભિપ્રાય છે?"
ઉત્તર : હું તે એવો કાયદો કરવાની સૂચના કરું કે જેથી કોઈ પણું નવું મંદિર બંધાતાં પહેલાં સરકારની ફરજિયાત પરવાનગી લેવી જ પડે. અને સરકાર આ સત્તાના, હું આશા રાખું છું કે, પુરી સમજણપૂર્વક ઉપયોગ કરશે. જ્યાં નવું મંદિર બાંધવાની માંગણી હોય અને તેની ખરેખર જરૂર હોય ત્યાં આવી માંગણીને મંજુરી મળવી જ જોઈએ.
પ્રશ્ન : તમે આ અભિપ્રાય જાહેર મંદિર સંબંધમાં જ જણાવે છે ?
ઉત્તર : હા. ખાનગી મંદિર વિષે કશી મુશ્કેલી કે કહેવાપણું જ નથી. મારી રહેવાની જગ્યામાં આવા ગૃહમંદિર માટે એક . એરંડે હું અલાયદે રાખી શકું છું અને ત્યાં પૈસાનું ઉઘરાણું, દ્રવ્યસંગ્રહ અને તેના ઉપયોગ વગેરેને કઇ પ્રશ્ન જ ઉભે થતા નથી.
પ્રશ્ન : પિતાના ઉઘરાણાને તમે હમણાં ઉલ્લેખ કર્યો તે તેના અનુસંધાનમાં આ કમીટી સમક્ષ એક એવી સુચના કરવામાં આવી છે કે નિયત કરેલા સરકારી અધિકારી પાસેથી લાઇસેન્સ મેળવ્યા