________________
શ્રી મુંબઈ જૈન યુવક સંધનું પાક્ષિક મુખપત્ર
૨૪
. બી, ૪૨૬૬
પ્રબુદ્ધ જેને
તંત્રી: મણિલાલ મકમચંદ શાહ,
વર્ષ : ૧૦
મુંબઈ: ૧૫ જુન ૧૯૪૮ મંગળવાર
વાર્ષિક લવાજમ રૂપિયા ૪
ટેન્દુલકર કમીટી સમક્ષ
શ્રી કાકાસાહેબ કાલેલકરે આપેલી જુબાની (ગયા અંકના અનુસંધાનમાં અહિં શ્રી કાકાસાહેબ કાલેલકરે આપેલી જુબાનીને અનુવાદ નીચે પ્રગટ કરવામાં આવે છે. આજની ધાર્મિક તેમજ સામાજિક સંસ્થાઓ સાથે ગાઢ સંબંધ ધરાવતી અનેક અગત્યની બાબતે તેડુલકર કમીટી સમક્ષ અપાયેલી જુબાનીઓમાં ચર્ચવામાં આવી છે અને જુદી જુદી વિશિષ્ટ વ્યકિતઓ આ સંબંધમાં શું શું ધારે છે એની આ ચર્ચાઓ દ્વારા આપણને ઘણી ઉપયોગી માહીતી મળે છે અને તે કારણથી જ પ્રબુદ્ધ જૈમાં આ જુબાની આટલી વિગતપૂર્વક પ્રસિદ્ધ કરવામાં આવે છે. પરમાનંદ) પ્રશ્નકાર : પ્રમુખ ટેન્ડલકર
કોઇને અંગત વૈર વિરોધ હોય એ સંગ બાદ કરતાં દરેક ૫. ટે. : કાકા સાહેબ ! આપે અમારી પ્રશ્નાવલી જોઈ હશે. માણસ એમ જ કહે છે કે “ આ બાબતની લપમાં હું કયાં પડું? કેટલાંક ટ્રસ્ટમાં આજે ગોટાળા અને ગેરવ્યવસ્થા ચાલે છે તે એમ કરવા જતાં મારે કેટલાય સમય અને શક્તિ ખરચવી પડે !' આપના જોવામાં પણ આવેલ હશે. આ ગેરવ્યવસ્થા દૂર કરવા આ આજની સ્થિતિ છે. અમને લાગે છે કે આપણે ત્યાં ચેરીટીમાટે આજે જે વ્યવસ્થા છે તે આપના અભિપ્રાય મુજબ બબર કમીશનર જેવી કઈ વ્યવસ્થા ઉભી કરવી જોઈએ. કોઈ પણ છે કે એ સંબંધમાં કાંઈ વધારે કરવાની જરૂર છે ખરી ? ચેરીટી સંબંધમાં કાંઈક ખોટું કે અયોગ્ય થઈ રહ્યું છે એવી કા. કો. : આજે શું વ્યવસ્થા છે તેની મને ખબર નથી.
ફરીઆદ કોઈ પણ માણસ ચેરીટી કમીશનર આગળ રજુ કરે છે
તુરત જ આ બાબત તેણે અવશ્ય કાયદાની રીતે જ હાથ ધરવી પ્ર. 2. : આજે શું વ્યવસ્થા છે તે હું આપને જણાવું.
પડશે, એ સંબંધમાં નિર્ણય લેવો પડશે અને જે કાંઈ જરૂરી જાહેર ટ્રસ્ટ પબ્લીક ટ્રસ્ટ રજીસ્ટ્રેશન એકટ નીચે રજીસ્ટર કરા
હોય એ પગલાં પણ તેણે લેવાં પડશે. અમે જે કરવા માંગીએ વવા પડે છે. આ ટ્રસ્ટ સંબંધમાં જે કાંઈ સ્કીમ કરવામાં આવી
છીએ તેને આ ટુંક સાર છે. આ પેજના લોભદાયી નીવડશે કે ન હોય તે દ્રસ્ટીઓએ રજીસ્ટ્રારની આગળ હમેશાં આવક
કેમ એ વિષે આપ શું ધારો છે ? જાવકને હીસાબ રજુ કરવો પડે છે. હવે ધારો કે એમાં કાંઈ ગોટાળા કે ગેરવ્યવસ્થા ચાલી રહી છે. આ સંબંધે ઉપાય
કા. કા. આથી વધારે સારી પેજના ન જડે ત્યાં સુધી કર હેય તે તમારે કલેકટર અથવા તે એડવોકેટ જનરલ
આને અમલ તુરત કરે જોઈએ. પાસે જવું પડે છે. પ્રસ્તુત દ્રસ્ટમાં ચોક્કસપણે ગોટાળે કે પ્ર. .: આ તે ટ્રસ્ટોને ગેરવહીવટ દુર કરવા માટે શું ગેરવ્યવસ્થા ચાલી રહી છે તે બાબતની તેને તમારે પ્રતીતી કરવું જરૂરી છે એ બાબત આપણે વિચારી. હવે અગત્યના મુદ્દાઓ કરાવવી પડે છે. અને તે સંબંધમાં જે કાંઈ દા કરે ઉપર આપણે આવીએ. આપ જાણતા હશે કે મદ્રાસમાં એવો પડે તેને લગતા ખર્ચની તમારે બાંહેધરી આપવી પડે છે. અને કાયદે કરવામાં આવ્યો છે કે ધાર્મિક દ્રોનાં વધારાનાં નાણાં જો એ સંબંધમાં તેને પુરે સંતોષ થાય તે તે દશ માંડે છે. સમાજને ઉપયોગી હોય એવી ઐહિક અથવા તે સામાજિક બાબઆજે આ પરિસ્થિતિ છે. જે લોકોને આ સંબંધમાં કોર્ટને દરવાજે તેમાં વપરાવા જોઈએ. મુંબઈમાં પણ એમ જ કરવું જોઈએ ચડવું પડ્યું છે તેનું સામાન્યતઃ એમ કહેવું છે કે આ પ્રથા એ આપને અભિપ્રાય છે? ઘણી ખર્ચાળ અને ગુંચવણ ભરેલી છે અને ટ્રસ્ટોની ગેરવ્યવસ્થા
કા. કા. : જરૂર, એ સરસ વસ્તુ છે, પણ સંભવ છે કે દૂર કરવા માટે કઈ વધારે સહેલે માળ જાવાની જરૂર છે.
કશા પણ વધારાનાં નાણાં ન રહેવા પામે એવી પરિસ્થિતિ દરના કા. કા.: હું આપને એક પ્રશ્ન પૂછું. દક્ષિણ હિંદુસ્થાનના વહીવટદારે ઉભી કરે. એક મંદિરમાં ગાય દેવને ભેટ તરીકે ધરવામાં આવે ઈ. આ ગાય ' છ. ટે.: એ બરાબર છે. પણ આ બાબતમાં મદ્રાસના કાયકાં તો જાહેર જનતાને અથવા તે કસાઇઓને પણ વેચવામાં આવે ૬માં જે ગોઠવણ કરવામાં આવી છે તેની રૂઇએ મંદિરના ટ્રસ્ટીછે. આ સામે કંઈ કાયદાના ઉપાય છે ખરો ?
ઓએ પોતાનું બજેટ ચેરીટી કીશનર આગળ રજુ કરવું પડે પ્ર. .: હા. અને ઉપાય છે તે ખરે, પણ એમાં એ છે અને કોઈ પણ ખર્ચની રકમ ઘટાડવાનું કે રદ કરવાની ચેરીટીપ્રકારની મુશ્કેલીઓ રહેલી છે કે જે આજે આપણે દૂર કરવા કમીશનરને હક રહે છે. તેથી “સરપ્લસ’–વધારાનાં નાણાં-છે કે ઇચ્છીએ છીએ. કોઈ ભાવનાશાળી વ્યકિતએ આને લગતા મુક નહિ એ બાબત ટ્રસ્ટીઓ, નકકી કરી શકે એમ નથી. મંદિરની માને ખર્ચ આપવો પડે એટલું જ નહિ પણ પ્રસ્તુત પરિસ્થિતિ વ્યાજબી જરૂરિયાત સંપૂર્ણપણે મંજુર કરવામાં આવે અને એથી સુધારવા જતાં તેને પિતાને વખત પણ મોટા પ્રમાણમાં બગાડ વિશેષ કશું પણ આપવામાં ન આવે એવી ગોઠવણ કરવામાં આવી પડે છે. આવી બાબત પાછળ લાગવા માટે જાહેર કાર્યકર્તાઓ પાસે છે. ટ્રસ્ટીઓ એમ કહી નહિ જ શકે કે અમુક ચોક્કસ સમારંભમાં સમયે હેતે નથી એ જ મુશ્કેલી છે અને આપે પણ એ મુજબ જ અમને ફાવશે તેટલે અમે ખર્ચ કરશું. ઉલટું તેમને એમ કહેઅનુભવ્યું હશે. આ પ્રમાણે બધે જ બની રહ્યું છે. ટ્રસ્ટીઓ સામે વામાં આવશે કે અમુક ચોકકસ બાબત માટે તમે પાંચ હજાર
