________________
૨૨
-
પ્રબુદ્ધ જૈન
તા.
૫. ૫-
ટ્રસ્ટએકટમાં ચેકકસ નિયમ છે. એ નિયમ મુજબ જ દેવદ્રવ્યનું જાહેર કરવો પડશે. આવા કારણે કોઈ પણ જૈન બચ્ચે પિતાના ઘણુંખરૂં રોકાણ થાય છે.
સર્વસ્વનું બલિદાન આપવામાં પાછી પાની નહિ કરે.”
આ વીરવાણીની અહિં લાંબી સમાલોચના કરવાનો કોઈ તે પ્રશ્ન : દેવદ્રવ્યના સામાજિક ઉપયોગની મના કરતા ધર્મશાસ્ત્રોના આશય નથી. અહિં તો સી. પી. ના જૈનના સંગઠ્ઠન અને તેના કોઈ ઉલ્લેખ તમારા ધ્યાનમાં છે?
પરિણામે હરિજન મંદિર પ્રવેશ ધારામાંથી તેમને મળેલી મુકિતરૂપી
સફળતાના અવાન્તર પરિણામ શું આવ્યા છે અને આવવાની ઉત્તરઃ એવા ઉલ્લેખો હોવા જોઈએ. એ સંબંધમાં મારી
વકી છે એ તરફ અંગુલિનિર્દેશ કરવા પુરત જ આ નેંધ લખપાસે કોઈ ચેકસ માહીતી નથી. આમ છતાં પણ આ સુધારે
વાને આશય છે, ભરોંસાપાત્ર સ્થળેથી ખબર મળે છે કે સી. પી. આપણે દાખલ કરવો જ જોઈએ એમ હું અંગત રીતે માનું છું.
ના જૈનના અલગવાદનું એક પરિણામ એ આવ્યું છે કે સી. પી. ધર્મશાસ્ત્રના ઉલ્લેખોના કારણે આપણે કાળની સાથે કુચ કરતાં
નાં કેટલાક હિંદુમંદિરો ઉપર “અહિં મુસલમાનો તથા જનોને થંભી જવું જોઈએ એમ હું માનતો નથી. જો કે ધર્મશાસ્ત્રો
દાખલ થવાનો પ્રતિબંધ છે એ મતલબનાં પાટીયાં હરિજનના મંદિર પ્રવેશને સાંમત કરતા નહતા એમ છતાં પણ મુકવામાં આવ્યા છે. આ ઉપરાંત ત્યાંની 'યુનીવર્સીટીમાં આપણા મંદિરમાં તેમને પ્રવેશ કરવાની આપણે છુટ આપી છે. એ પ્રશ્ન ઉપસ્થિત થયેલ છે કે જો જેનો પિતાને હિંદુઓથી આ દિશાએ પણ આપણે આવું જ પગલું ભરવું જોઈએ. ' અલગ લેખે છે તો હિંદુઓ માટે નિર્માણ કરવામાં આવેલી પ્રમુખ : તમારા હું ઉપકાર માનું છું.
શિષ્યવૃત્તિઓનો જેનેને જે લાભ આપવામાં આવે છે તે શા માટે
બંધ કરવો ન જોઈએ ? મુંબઈમાં પણ તેડુલકર કમીટી સામે અનુવાદક : પરમાનંદ
અપાતી જુબાનીઓ દરમિયાન જ્યારે કોઈ પણ જૈન આગેવાન - અલગવાદના ઉન્માદ
તરફથી પિત અને પિતાની કેમ હિંદુઓથી અલગ છે એ
દાવે તેની સમક્ષ રજુ કરવામાં આવતો ત્યારે. કમીટીના પ્રમુખ થોડા દિવસ પહેલાં ગોડીજીના ઉપાશ્રયમાં શત્રુંજય તીર્થને
શ્રી ડુલકર તુરત જ સામેથી એ પ્રશ્ન પૂછતા કે જે તમે કરવેરો નાબુદ કરવાની માંગણી કરવા માટે જેનોની એક જાહેર
જેનો પિતાને હિંદુઓથી અલગ ગણવો છે તે કોઈ પણ હિંદુ સભા મળી હતી, જે વખતે આપણાં એક જાણીતા કાર્યકર્તાએ
ચેરીટીને તમને શા માટે લાભ મળશે જોઈએ ? શા માટે હિંદુ નીચેની મતલબના ઉગારે કાઢ્યા હતાઃ “આપણે જૈનોએ હવે
ધર્મશાળા કે હિંદુ દવાખાનાનો લાભ જૈનોને સુલભ હવે બરાબર, સંગઠ્ઠિત થવું જોઈએ અને મજબુત હાથે કામ લેવું
જોઈએ ? આવી ઘુંચવણનો એવો જવાબ આપવામાં આવતો જોઈએ. આજે આપણી ચોતરફ વિરોધી બળો કામ કરી રહ્યાં
કે અમે સમાજ તરીકે હિંદુ સમાજમાંના છીએ, પણ ધમતરીકે છે અને જે વખતસર આપણે ચેતીશું નહિ અને પરિપકવ
હિંદુઓથી અલગ છીએ. પણ આવા જવાબથી કમીટીના પ્રમુખને રીતે સંગઠ્ઠિત બનીને આપણું હકકાની રક્ષા કરીશું નહિ તે
જરા પણ સંતોષ થતો નહોતે. આ તે લાભમાં ભાગીદારી અને આપણું આ વિશાળ જનસમુદાયમાં કશું સ્થાન નહિ રહે
જવાબદારીમાં જુદાપણું આવી કાંઈક આપણી વિચારસરણી હોય અને આપણું સ્થાન, પ્રતિષ્ઠા, મોભો, મરતબો જોતજોતામાં ગુમાવી
તેમ તેમને ભાસતું. બેસીશું. દાખલા તરીકે મુંબઈ સરકારનું હરિજન મંદિર પ્રવેશ બીલ
- આ રીતે હિંદુઓથી અલગ લેખાવામાં જૈન સમાજનું વિચારો. એ વખતે આપણે બરાબર સંગઠ્ઠિત થયા નહિ, મકકમ
સાંપ્રદાયિક ઘમંડ પોષાવા સામે બીજા કયા ક્યા નુકસાન અને હાથે કામ ન લીધું, મેટા પાયા ઉપર હીલચાલ ન કરી અને
જોખમો છે તે તરફ જૈન સમાજનું ખાસ ધ્યાન ખેંચવાને આ સુતા રહ્યા અને મુંબઈ સરકારે આપણને જેને હિંદુ સમાજમાં
ધનો હેતુ છે. વાસ્તવિક કે તાત્વિક રીતે જૈનો હિંદુઓથી જુદા અન્તર્ગત લેખીને આખા જૈન સમાજ ઉપર એ કાયદે ઠેકી
હોય તો આ નુકસાન અને જોખમે જેનોએ હસતા મોઢે બેસાડે. આવા જ સંગે વચ્ચે સી. પી. ના જૈનોએ આ
સ્વીકારી લેવા જોઈએ, પણ એક બાજુએ આવી કોઈ વાસ્તવિક કે . બાબતમાં વ્યવસ્થિત રીતે પુરા જોરશે.રપૂર્વક હીલચાલ ચલાવી,
તાત્વિક જુદાઈ જન અને હિંદુઓ વચ્ચે છે જ નહિ એ. પાકું સંગઠ્ઠન કર્યું અને પરિણામે હરિજન મંદિર પ્રવેશ ધારાથી
આપણે જેનોએ બરોબર સમજી લેવું જરૂરી છે અને તેથી ત્યાંને જન સમાજ મુકત રહી શક્યો. આ ભાઈઓને આપણે
બીજી બાજુએ અમુક આપણને અણગમતો કાયદો હિંદુઓને લાગુ દાખલો લેવો જોઈએ, આપણું ઘર સરખું કરવું જોઈએ અને [ પડે તે જેનોને ન પડવો જોઈએ એટલા હેતુ ખાતર જ છે અને હિંદુઓ ઉપર લાગુ પડતો એક પણ કાયદો આપણને તેમાંના ગણીને
ર્થપૂર્ણ અલગવાદ આપણે આગળને આગળ ધારી રહ્યા છીએ આપણા ઉપર ઠોકી બેસાડવામાં ન આવે તેની પુરી તકેદારી રાખવી
તેથી આપણે અટકવું જોઈએ. જન સમાજ સાધારણ રીતે લાભાજોઈએ. આજે આપણામાંના કેટલાક ભાઈઓ આપણે હિંદુ છીએ લાભની દ્રષ્ટિએ જ કાઈ પણ વાત, વિચાર કે વાણ સ્વીકારે છે કે અને હિંદુઓ અને જૈનો એક છે એવી વ્હાહિયાત વાત ચલાવી છોડે છે એવો સામાન્યતઃ અનુંભવ હોવાથી આજે ઉપદેશાતો રહ્યા છે અને ઉદારતા અને વિશાળતાની અર્થ વિનાની વાતો કરી પ્રચારાતો અલગવાદ જન સમાજના વર્તમાન તેમ જ ભાવીને રહ્યા છે. પણ આપણે એવી વાતોથી છેતરાવું ન જોઈએ. આપણે કેટલે પ્રતિકુળ રીતે સ્પર્શી રહેલ છે તે બાબત જૈન સમાજ મુકતકંઠે જાહેર કરવું જોઈએ કે અમે હિંદુ નથી, અમે જૈન
સમક્ષ યથાર્થ રીતે અને યોગ્ય આકારમાં રજુ કરવાને અહિં છીએ. હિંદુઓથી અમારો સમાજ, અમારો ધર્મ, અમારી પ્રયત્ન કર્યો છે. આશા રાખીએ કે શાણે જૈન સમાજ આજના, સંસ્કૃતિ, અમારા રીતરીવાજ તદ્દન અલગ છે. અમને જે કોઈ
અલગવાદના ઉન્માદથી જદિથી મુકત થશે. અને હવે પછીથી કાયદે લાગુ પાડવાનો હોય તે અમને પુછીને અમારી સંમતિ
હિંદુ સમાજ અને ધર્મના અન્તગત અંગ અથવા તે અવયવ મેળવીને જ થવું જોઈએ. એમ નહિ બને તે અમારે અમારા
તરીકે પોતાને ઓળખશે અને ઓળખાવશે. એમ કરવામાં જ સમાજની, અમારા ધર્મની, અમારી સંસ્કૃતિની રક્ષા ખાતર ગમે જન સમાજનો સાચે સ્વાર્થ છે અને સાચું શ્રેય રહેલું છે. તે સરકાર હશે તેની સામે લડતમાં ઉતરવું પડશે, સત્યાગ્રહ
પરમાનંદ શ્રી મુંબઇ જેન યુવક સંઘ માટે તંત્રી મુદ્રક પ્રકાશક: શ્રી. મણિલાલ મેકમચંદ શાહ, ૪૫-૪૭ ધન સ્ટ્રીટ, મુંબઈ.
મુદ્રણસ્થાન : સૂર્યકાન્ત પ્રિ. પ્રેસ. ૫૧, કાલબાદેવી રોડ, મુંબઈ. ૨
સમાજનું તે જ હિત માટે
