________________
આરાધન કરે (૩) અને હું વિનયવાનું છું એમ પોતાની પ્રશંસા ન કરે. (૪) આજ અર્થને જણાવનાર શ્લોક કહે છે. ૩. આત્મહિતાર્થી સાધુ હિત શિક્ષાને ઇચ્છે, આચાર્યાદિક પાસેથી હિતશિક્ષાના ઉપદેશને બરોબર જાણે, જાણીને તે પ્રમાણે બરોબર કરે, પણ વિનય સમાધિમાં માન મળે કરી ગર્વિત ન થાય. ૪. (શ્રત સમાધિ કહે છે.) શ્રત સમાધિ ચાર પ્રકારે છે તે બતાવે છે. મને શ્રુતજ્ઞાન (દ્વાદશાંગી)ની પ્રાપ્તિ થશે તેને માટે ભણવું જોઈએ પણ માનને માટે ભણવું નહિ. (૧) ભણવાથી હું એકાગ્ર ચિત્તવાળો થઈશ, આ હેતુ માટે ભણવું. (૨) ભણવાથી ધર્મ તત્ત્વને જાણીને મારા આત્માને હું શુદ્ધ ધર્મમાં સ્થાપન કરીશ. (૩) હું શુદ્ધ ધર્મમાં રહીને બીજાઓને શુદ્ધ ધર્મમાં સ્થાપન કરીશ. (૪) આ હેતુ માટે ભણવું જોઈએ. આજ અર્થને જણાવનાર શ્લોક કહે છે. ૫. ભણવામાં નિરંતર તત્પર રહેવાથી જ્ઞાન થાય છે, ચિત્તની એકાગ્રતા થાય છે, પોતે ધર્મમાં સ્થિર થાય છે અને બીજાને સ્થિર કરે છે; તથા નાના પ્રકારનાં સિદ્ધાંતો ભણીને શ્રુત સમાધિમાં રક્ત થાય છે. ૩. તપ સમાધિ બતાવે છે. નિશ્ચયે કરી આ તપ સમાધિ ચાર પ્રકારની છે. આ લોકમાં લબ્ધિ આદિની ઇચ્છાથી તપસ્યા ન કરવી. (૧) પરલોકમાં ભોગાદિની પ્રાપ્તિને માટે તપસ્યા ન કરવી. (૨) કીર્તિ, વર્ણ, શબ્દ અને સાધુતાને પ્રશંસા કરાવવાને) માટે તપસ્યા ન કરવી. (૩) પણ એક નિર્જરાને માટે તપસ્યા કરવી. (૪) આજ અર્થને જણાવનાર એક શ્લોક છે તે બતાવે છે. ૭ જે સાધુ વિવિધ પ્રકારના ગુણવાળી તપસ્યામાં નિરંતર આસક્ત રહે છે, ઇહ લોકાદિકની આશારહિત હોય છે અને નિર્જરાને અર્થે તપ કરે છે, તે તપસ્યાએ કરી પૂર્વનાં કરેલાં કર્મોનો નાશ કરે છે અને તપ સમાધિમાં જોડાએલ સાધુ નવાં પાપ બાંધતો નથી. ૮. આચાર સમાધિ કહે છે. મૂળ ઉત્તર ગુણરૂપ આચાર સમાધિ ચાર પ્રકારની છે તે બતાવે છે. આ લોકના સુખને અર્થે આચાર (ક્રિયા) ન પાળવો. (૧) પરલોકના વિષયક સુખને અર્થે આચાર ન પાળવો. (૨) તેમજ કીર્તિ, વર્ણ, શબ્દ, તથા શ્લાઘાને અર્થે આચાર ન પાળવો. (૩) પણ અરિહંત ભગવાને સિદ્ધાંતમાં કહેલ હેતુને માટે (મોક્ષને માટે) આચાર પાળવો. (૪) આજ અર્થને કહેવાવાળો શ્લોક કહે છે. ૯. આચાર (ક્રિયા)માં સમાધિ રાખવા વડે કરીને, આશ્રયદ્વારને રોકનાર સાધુ, જિન વચનમાં રક્ત, અતિતન, (અદ્દેશી) સૂત્રાદિથી પરિપૂર્ણ, મોક્ષાર્થી અને ઇંદ્રિયને દમવાવાળો થઈ, મોક્ષને નજીક મેળવવાવાળો થાય છે. ૧૦.
અધ્યય-૯
૧પ૯
