Atmanand Prakash Pustak 089 Ank 10

Author(s): Pramodkant K Shah
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 7

બીજાકર, પિતાપુત્ર આદિની અાદિ પર પગ સુક્યાદિ દુઃખને પરિહાર માત્ર છે. પણ કયારેક કાર્યને ઉત્પન્ન કર્યા વિના નાશ પામે, સિદ્ધાત્માઓ તે જ્ઞાનાવરણીયાદિ ધાતિ-કર્મોના તો નાશ પામી શકે તેમ છે અથવા સુવર્ણ અને આવરણોથી રહિત થયેલા હોવાથી ઉષ જ્ઞાનયાન માટીનો સંયમ અનાદિ હેવા છતાં અગ્નિ આદિના છે અને :ખના હેતભૂત વેદનીયાદિ અતિતાપથી તેને અંત આણી શકાય છે.
કમને ક્ષય થયેલ હોવાથી સુખી છે. શરીર અને અભવ્ય આત્માઓને કમસંબંધ અને દિ ઇન્દ્રિયજન્ય સુખ એ સુખ નથી કિન્તુ સુખાભાસ અનંત પણ હોય છે. કિન્ત ભવ્ય આ માને છે પરંતુ તે દુઃખના પ્રતિકારરૂપ હોવાથી મેહમૂઢ સંબંધ તેવા પ્રકાર હોતો નથી.
આત્માઓને સુખની કલપના કરાવે છે. રોગની
ઉપશાન્તિ માટે લીધેલું કરવું ઔષધ દુ:ખરૂપ ગ્ય સામગ્રી અને પ્રયત્નો દ્વારા તેને અ ત હો છતાં પણ સુખરૂપ મનાય છે તેમ માહજન્ય પણ કરી શકાય છે.
સુકયથી થયેલ અરતિરૂપ દુઃખને પ્રતિકાર લેકમાં પણ જે પ પ્રાગ માવ અનાદિ હોવા હોવાથી વિષય સુખ એ ઉપચારથી લેકમાં સુખ છતાં સતિ છે, તેમ તેવા પ્રકારના આત્માઓનું મના" છે. ભવ્યત્વ અનાદિ હોવા છતાં પણ સાંત છે. ઉપચાર, સત્ય વસ્તુને જ હોય છે. અને એ
પ્રાગભાવ અવતુરૂપ છે, તેમ પણ નથી, સત્ય સુખ છે, બીજુ નહિ, પણ સવકર્મરહિત કારણ કે ઘટનો પ્રાગભાવ માટીના પિંઠ – સ્વરૂપ મુક્તામાઓનું સુખ છે. હેવ થી ભાવરૂ૫ છે. એ રીતે અનાદિબદ્ધ આત્મા આમા અમર છે. પણ બંધના હેતુઓને દૂર કરી યોગ્ય ઉપાય દ્વારા પૂર્વબદ્ધ કર્મોને ક્ષય કરી આવકમનિમેક્ષ બુદ્ધિમાન અને બુદ્ધિહીન વચ્ચે અંતર વરૂપ આત્માની સ્વાભાવિક સ્થિતિરૂપ મેક્ષને જગતમાં કેઈપણ વિચારશીલ વ્યક્તિને એવો પામી શકે છે,
વિચાર આવ્યા વિના રહેતું નથી કે, “આ જન્મ મોક્ષમાં સુખ શું ? લીધા પહેલા હું હતો કે નહિ? અગર હતું તે
ક્યાં અને કેવું હતું ? હું કમાંથી આવ્યો છું સર્વ કર્મોનો ક્ષય એ જ જે મેક્ષ છે, તો અને વર્તમાનમાં હું કે શું ? અહીંથી હું તેવ મોક્ષમાં શરીરાદિનો અભાવ હોવાથી, સુખ કયારે મરીશ અને મરણ બાદ મારું અસ્તિત્વ પણું શી રીતે હોઈ શકે ?”
રહેશે કે નહિ? જે અસ્તિત્વ રહેશે તે કયાં આ પ્રશ્ન, શ્રી જૈનશાસનથી અપરિચિત, અને કેવા પ્રકારે રહે ? મારું અંતિમ લક્ષ્ય છે ભલભલાને પણ મૂંઝવે તેવું છે. પરંતુ તેવા છે અને તેનાં સાધનો ક્યાં છે ? આત્માઓ સુખના સ્વરૂપને સમજવા જેટલા બુદ્ધિમાન અને બુદ્ધિહીન વચ્ચે અંતર એટલું સભ્યજ્ઞાનને પામ્યા નથી, તેથી જ તેમને આ જ છે કે, બુદ્ધિમાન આ પ્રશ્નો પર કાયમ માટે જાતની મૂંઝવણ થાય છે, સમ્યજ્ઞાનના સ્પર્શ વિચાર અને વિમર્શ કરે છે, જ્યારે બુદ્ધિહીન આ પછી આ મૂંઝવણ ટળી જાય છે.
પ્રશ્નો પર ક્ષણભર માટે પણ વિચાર કરતું નથી. નેહ અને ઈ-દ્ર દ્વારા શબ્દાદિ વિષયે કઈ વિચાર કરે ત્યા ન કરે: પણ એ વાતમાં ઉપભેગ એ સુખ નથી, કિન્તુ ઇન્દ્રિયાદિ અન્ય રા ણ સંદેહ નથી કે, “ચિંતનશીલ યા મૂખ
ઓગષ્ટ-૯૨