Book Title: Atmanand Prakash Pustak 089 Ank 10 Author(s): Pramodkant K Shah Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar View full book textPage 8
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir બંનેના હદયમાં આ પ્રશ્નોને અનુભવ સમાન અવિરત પ્રયત્ન કરવા એ પ્રત્યેક વિચારશીલ રૂપથી થાય છે. વ્યકિતનું મુખ્ય કર્તવ્ય થઈ પડે છે, એક એના રહસ્યનો તાગ મેળવવા માટે જયાં સુધી, હું કેણ હતો? શું છે? અને આવશ્યક પ્રયને ચાલુ રાખે છે, બીજો આ માટેના કે થવા ઈચ્છું છું?” એનો જ પિતાને પત્તો કોઈપણ પ્રયત્નો પિતાના જીવનમાં ઉતા નથી. નથી ત્યાં સુધી જીવન ધ્યેય શૂન્ય રહે છે. ધ્યેય આથી એમ માની લેવાનું નથી કે, ચિન- વગરના જીવનવાળા જે કઈ પ્રયત્ન કરે છે તે શીલ પ્રત્યેક વ્યક્તિ આ પ્રશ્નોનો યથાર્થ તાગ અસ્તવ્યસ્ત હોય છે, પ્રયને એને કેઈ નિશ્ચિત મેળવી શકે છે. ચિંતનશીલ થા વિચારશીલ વ્યક્તિ- સ્થાન પર લઈ જનાર બની શકતા નથી. બેય એમાંથી પણ એવી ઘણી જ ૯૫ વ્યક્તિઓ છે શૂન્ય બાતમાં કયા સુધી પહોંચવાના માગે છે કે જેઓ કાયમ માટે આપ આપ ઉઠનારા ઉપયુક્ત સાધનેને પણ જેમ વિચાર કરતા નથી તેમ પ્રશ્નોને સાચે નિર્ણય કરી શકે છે. જીવનમાં માનમિક શાંતિનો પણ તેવા પ્રકારને અનુભવ કરી શકતા નથી માનસિક શાંતિ તથા ચિંતન યા વિચાર નહિ કરનાર વ્યકિતઓની વ્યવસ્થિત પ્રયત્ન નિશ્ચિત ધ્યેયવાળા જીવનમાં જ જેમ ચિંતન યા વિચાર કરનારાઓનો પણ મોટો સંભવિ છે. ભાગ, ઉપર્યુકત પ્રશ્નોનો નિર્ણય પાપ્ત કર્યા સિવાય જ જીવનનો અંત કરે છે અને જે કંઈ છેડા હુ કેણ છું? ક્યાંથી આવ્યો છું ? અને એ પ્રશ્નોના કાંઈ પણ નિર્ણય ઉપર આવે છે. હવે મારે કયાં જવું એગ્ય છે?” એનો વિચાર તેઓ પણ મેટો ભાગ યથાર્થ નિર્ણયના બદલે કરનાર આતમાં જ પોતાના જીવનને નિશ્ચિત અયથાર્થ નિર્ણયને જ યથાર્થ તરીકે માનનારા શ્વયવાળું બનાવી શકે છે અને પછી તેના બધા હોય છે. પ્રયત્નો ધ્યેય-સમુખ પ્રાપ્ત કરે છે. ગંભીર વિચારની આવશ્યકતા આત્માનું અસ્તિત્વ આ એક એવો વિષય છે કે, જેના પર સઘળાયે “આત્મા જેવી કોઈ વસ્તુ છે કે નહિ ?” એ વિચારશીલ પુરૂએ ગભીરતાપૂર્વક વિચાર કરવાની બાબતનો નિશ્ચય જ્યાં સુધી ન હોય ત્યાં સુધી આવશ્યકતા છે. આ વિષયને નિર્ણય મેળવવા “હું ભૂતકાળમાં કેવો હતો ? અને ભવિષ્યકાળમાં માટે તે પરતી સાવધાની રાખવામાં ન આવે તો કેવા હોઇશ ?” એના વિચાર કરવાનું કાઈ ભાગ્યે જ યથાર્થ નિર્ણય પ્રાપ્ત કરી શકાય છે પ્રજને રહેતું નથી એ કારણે સૌથી પહેલાં. પરંપરી સાવધાની અને ગંબ્રીરતાથી યોગ્ય સાધને જગતના અન્ય પદાર્થોના અસ્તિત્વની જેમ આત્માન દ્વારા એકસરખું અધ્યયન કરવામાં આવે તો પણ અસ્તિત્વ છે એ પ્રકારનો નિશ્ચય પૂરેપ રે મધ્યસ્થ બુદ્ધિવાળો આમ આ અતિ ગૂઢ પ્રશ્નોના જરૂરી છે. યથાર્થ રહસ્યને પામવા અવશ્ય સફળ બની શકે આત્માનું અસ્તિત્વ છે એ સમજવા માટે સરળમાં સરળ ઉપાય એ છે કે, પ્રત્યેક પ્રાણીને આથી એ વાત સ્વયંસિદ્ધ થાય છે કે જ્યાં “અહ” અર્થાત્ “હુ’ એવું જે જ્ઞાન થઈ રહ્યું સુધી આ પ્રશ્નોનો યથાર્થ નિર્ણય ન થાય ત્યાં છે, તેને વિષય શું છે ? એની ખોજ કરવી. સધી એને નિર્ણય મેળવત્રા માટે સાવધાનીપૂર્વક એની એજ કરવાથી ખાતરી થાય છે કે, તમ છે. ૧૧] [ આમાનંદ કાશ For Private And Personal Use OnlyPage Navigation
1 ... 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16
