Atmanand Prakash Pustak 086 Ank 09 10

Author(s): Kantilal J Doshi, Prafulla R Vora
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 15

સુસ્વાગતમ્ શ્રી પર્યુષણ પર્વ
સંકલન :- શ્રી હીરાલાલ બી. શાહ
જૈન ધર્મના પ્રણેતા તીર્થંકર પરમાત્મા છે. શ્રી તીર્થંકર પરમાત્માની આસપાસના સવાસ યોજન તીર્થંકર પરમામાં ગૃહસ્થ જીવનમાં પણ ધીર, જેટલા ક્ષેત્રમાંથી જનતાના મારી, મરકી વગેરે વીર અને ગીર હોય છે વિનયી, વિવેકી અને ઉપદ્રરૂપી અપાયે દૂર થઈ જાય છે. તેમજ વાગ્યશાલી હોય છે, ઔચિત્ય, ઔદાર્ય અને પિતાના રાગદ્વેષાદિ અપાયે દૂર થયેલા છે, ઓજસના ભંડાર હોય છે. સંસારના મહાન વૈભ
મહાન તીર્થંકર પરમમાં સમગ્ર જીવ સૃષ્ટિનું વેને તિલાંજલી આપી સંયમ પથે વિચરે છે. એક
કલ્યાણ કરવાના પિતાના મહામૂલા સ્વપ્રને મૂત માત્ર કર્મક્ષયનું લક્ષ્ય રાખી, કઠેર વ્રતપાલન, તીવ્ર
બનાવવાની પ્રક્રિયા પ્રારંભી દે છે. પરમ કરૂણાથી તપસ્યા, તેજસ્વી ત્યાગ, પ્રબળ પરિસહ પર વિજય,
પ્રેરાયેલા તીર્થ પર પરમાત્મા પિતાની હયાતી કાળમાં ઘર ઉપસર્ગનું સમભાવે વેદન, અહર્નિશ આત્મ
તે અસંખ્ય પ્રાણીઓનો ઉદ્ધાર કરે જ છે. પણ જાગૃતિ અને નિરંતર ધારાબદ્ધ ધ્યાન આચરે છે.
તેઓને એટલાથી સંતોષ નથી હોતો, એટલે પિતાના સાધનાને અંતે જ્ઞાનાવરણીય આદિ ચાર ઘનઘાતી
નિર્વાણ પછી પણ પ્રાણી કલ્યાણનું પુણ્યકાર્ય ચાલુ કર્મને આત્મા પરથી દૂર કરી વીતરાગ સર્વજ્ઞ બને
રહે એવા આશયથી કેટલીક વિશિષ્ટ ધર્મજના છે. પૂર્વ ઉપજેલ તીર્થ કરપણાનું પુણ્ય ઉદયમાં
આનુ આયોજન કરે છે, એ જનાઓ એટલે જેને આવે છે. એના ગે એમની સેવામાં આઠ પ્રાતિ
ધર્મમાં નિરૂપાયેલી વિશિષ્ટ ધર્મારાધનાઓ છે. જેને હાર્ય હાજર રહે છે. તે આ પ્રમાણે છે. રનમય
એને લાભ લે ન આવડે, તેનું કલ્યાણ થાય છે. સિંહાસન, ઊંઝાતા ચામર, છત્ર, ભામંડલ, દુદુભિ,
આવી અનેક જનાઓ પૈકી એક વિશિષ્ટ યોજના દિવ્યધ્વનિ, પુષ્પવૃષ્ટિ અને અશેકવૃક્ષ, આ ઉપરાંત ર
તે “પયુષણ પર્વ છે.” તે પર્વ સૌને કલ્યાણ ચાર મુખ્ય અતિશય છે. (૧) જ્ઞાનાતિશય:- સમસ્ત
ખાતર જ છે. જે વ્યક્તિ પિતાના મનની મલિન ચરાચર પદાર્થોના ભૂત-ભવિષ્ય-વર્તમાનના સર્વ
વૃત્તિઓને દૂર કરે છે અને શુભવૃત્તિઓને વિસાવે ભાવે જાણે છે. (૨) વચનાતિશય :- દેવ, મનુષ્ય
છે તે વ્યક્તિ પર્યુષણ પર્વની સાચી ઉપાસના કરી અને તિર્યંચ સેને સમજાય એવી અને એકી સાથે હજારો સંદેહને દૂર કરતી, સવેગ વૈરાગ્ય નીતરતી, પાંત્રીસ અતિશયવાળી ત–વાણું પ્રકાશે “પયુષણ' એટલે પિતાના આત્મ સ્વરૂપમાં છે. જે અમૃત કરતાંય અધિકી મીઠી હોય છે. સારી રીતે સ્થિર થવું. જે દિવસમાં આપણે (૩) પૂજાતિશય :- નરેદ્રો અને દેવેન્દ્રોથી પૂજાય આપણું આત્મ સ્વરૂપમાં રમવાનું યાને સ્થિર થવાનું છે, દેશનાભૂમિ માટે દેવે સમવસરણ રચે છે. શીખીએ છીએ તે દિવસેનું નામ “પયુષણપર્વ જેમાં રજત, રાવણ અને રત્નના ત્રણ ગઢ ઉપર, છે. પર્યુષણ પર્વ દરમ્યાન આપણે બહારની આળદેવ મનુષ્યની બાર પર્ષદાની વચમાં રત્નમય સિંહા: પંપાળ અને મોહ-માયાના બંધનમાંથી આપણાં સન ઉપર બેસીને શ્રી તીર્થંકર પરમાત્મા ધર્મોપ- આત્માને મુક્ત કરવાનું છે અને આપણે આત્મ દેશ આપે છે. (૪) અપાવાપગમાતિશય :- શ્રી સ્વરૂપમાં સ્થિર થવાનું છે.
શકે છે
એગઈ–૮૯ ]
[૧૪૩