Atmanand Prakash Pustak 086 Ank 09 10

Author(s): Kantilal J Doshi, Prafulla R Vora
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 23

શ્રી તાલધ્વજ (તળાજા) તીર્થ
સંગ્રાહક : ભાનુમતી નગીનદાસ શાહ
- સૌરાષ્ટ્રમાં આવેલ શ્રી શત્રુ જય મહાતીર્થ, ચૌદમાં સૈકામાં આચાર્યશ્રી ધનેશ્વરસૂરીએ શ્રી ગીરનારજી તીર્થ, શ્રી કદમ્બગીરી તીર્થ, શ્રી શ્રી શત્રુંજય મહાન ગ્રંથ રચેલ તેમાં તાલધ્વહનગીરી તીર્થ, શ્રી અજાહરા તીર્થ, શ્રી તાલધ્વજ જને શંત્રુજ્યની એક ટુક તરીકે વર્ણવેલ છે. તીર્થ વિગેરે પ્રાચીન તીર્થો ખુબજ પ્રખ્યાત છે. તળાજા પાસે આવેલ એક કબર પાસેની જગ્યા
આ તીર્થોમાંના એક શ્રી તાલધ્વજગીરી અંગે માંથી એક ચરણપાદુકા મળી આવેલ. તેની ઉપર આ લેખમાં ટુંકાવીને માહીતી રજુ કરવાને નમ્ર સંવત ૧૩૦૨ વૈશાખ સુદ ૬ એ ઉલ્લેખ પ્રયાસ કરેલ છે.
છે, આ પાદુકા બાટન લાઈબ્રેરીનાં મ્યુઝીયમ પ પૂ શ્રી વિરવિજયજી મહારાજે નવ્વાણું
પાસે છે. પ્રકારની પૂજાની એક ઢાળમાં લખ્યું છે કે
હાલ બિરાજમાન મુળનાયક શ્રી સુમતિનાથ
ભગવાનની પ્રતિમાં એક બ્રાહ્મણનાં મકાનનો પાયો તંક કદમ્બને કડી નિવાસે,
બદતા મળી આવેલા. આ પ્રતિમાજી સંપ્રતિ લેહિત્ય તાલવ જ સુરગાવે,
મહારાજાના સમયનાં હોય તેમ માનવામાં આવે છે. ગીરીવર દરીસ વિરલા પાવે,
શ્રી સુમતિનાથ ભગવાન સાચાદેવ કેમ કહેવાયા ભગવાન શ્રી આદિનાથનાં પુત્ર ભરત મહારાજા તે અંગે આ તીર્થના વહિવટ કર્તા શેઠ કેશવજી આ તીર્થની યાત્રાએ પધારેલ અને સુ દર જિનાલય રુંજાભાઈ પાસેથી વડિલોએ સાંભળેલી હકીક્ત બંધાવેલ. અને તીર્થની રક્ષા માટે તાલધ્વજ નામના મુજબયક્ષની સ્થાપના કરેલ. જે ઉપરથી આ તીર્થ જે દિવસે પ્રતિમાજી મળી આવ્યા ત્યારે તેમને દાલધ્વજ ગીરી તરીકે પ્રખ્યાત થયેલ. હાલ જે બાજુમાં આવેલ મુરલીધર મંદીરના ઓટલા ઉપર ચૌમુખજીની દુક છે. તે જગ્યાએ તેમણે શ્રી રાખવામાં આવેલ. પ્રતિમાજીનું અલૌકિક તેજ જેતા આદિનાથ ભગવાનની ચરણપાદુકા પધરાવેલ. લોકોમાં અનેરી શ્રદ્ધા પ્રગટી. અને ઉમંગભર દર્શન
કરવા ઉમટી પડેલા. આ વખતે એક અંગ્રેજ તેના ચીનનાં પ્રખ્યાત પ્રવાસી હ્યુ-એન-સગે આ
( પત્ની સાથે તળાજા બંદર જોવા આવેલ. તેમણે સ્થાનની મુલાકાત લીધેલ અને તેની પ્રાચીનતા
આ વાત સાંભળી એટલે તેનાં પત્નિને આ પ્રતિ. અંગે નોંધ લખેલ,
માજી જોવાની ઈચ્છા થઈ. અંગ્રેજ સાહેબે આ વાત ઈ સ. ૭૧ થી ૬૫માં બીજા એક ચીનના તૂચ્છકારી કાઢી; છતા તેમના પત્નિ હઠ કરી પ્રવાસી દત સગે તેનાં પ્રવાસની નંધમાં તાલ- પ્રતિમાજી જેવા એકલા ગયા, તેને એક ઓજા વજની સેંધ લખેલ છે. અને નાલંદાના વિધિ ગૃહસ્થ દેવજીભાઈએ સાથે રહી પ્રતિમા બતાવ્યા વિહારની સાથે સરખાવેલ છે.
અને હકીકત કહી. હવે આ તરફ પેલા સાહેબ ઓગષ્ટ-૨૯]
[૧૫૧