________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
• ત૫ : ઉદર્વજીવાળી પગદંડી
મૂળ પ્રવચનકાર: આચાર્ય શ્રી વિજયવલ્લભસૂરિશ્વરજી મહારાજ સ.
ગુજરાતી રૂપાન્તર : ડે. કુમારપાળ દેસાઇ
આજે માનવસયિતાએ ભૌતિકતા તરફ ત્યારે ગૃહસ્થની તે વાત જ શી કરવી ? આંધળી દેટ લગાવી છે. ભૌતિક જીવનની ઝાક- ગ્રહર તપશ્ચર્યાને બાહ્યાડંબર, ચમત્કાર. ઝમાળમાં માનવી એના અંતરાત્માને ભૂલી ગયો,
અર્થ પ્રાપ્તિ, સાંસારિક કામનાની તૃપ્તિ અથવા છે અને એની આધ્યાત્મિક દ્રષ્ટિ અસ્પષ્ટ
તે યશ કે એષણું મેળવવાના સાધન તરીકે અને વિસ્મૃત બનવા લાગી છે. અતિપ્રવૃત્તિને
માને છે. આવી કામનાઓની કેદમાં તપશ્ચર્યા અંતે થાકીને લે થપથ થયેલ માનવી શાંતિની
હવાથી એને યથેષ્ટ પ્રભાવ કે એની તેજસ્વિતા તલાશમાં રણના મૃગની માફક દેટ લગાવે છે.
પ્રગટ થતી નથી. તપનું સાચું ફળ સાંપડતું અને એ જ ભૌતિક વસ્તુઓનો ઉપભોગ કરીને
નથી કે જીવનની શુદ્ધિ થતી નથી. વળી આવું શાંતિ પામવાની ઈચ્છા રાખે છે. બીજી બાજુ
ત૫ વ્યક્તિગત કે સામાજિક જીવનમાં પ્રવેશેલા કેટલાક તપ-જપ, સામાયિક જેવી ધર્મક્રિયાઓ
દુષ્કર્મો કે દૂષણને દૂર કરી શકતું નથી, એગ્ય કરીને એના બદલામાં શાંતિનો સદે કરવા નીકળે છે. પ્રથમ માર્ગમાં તે ઉપગની વધુ
ઉદેશયથી કરવામાં આવેલી શુદ્ધ તપસ્યા
જ જીવનની શુદ્ધિ વૃદ્ધિ કરી શકે છે તેમજ લાલસા એની વિષયોની ગુલામી વધુ મજબૂત બનાવે છે. એમાં શાંત કયાંથી હોય ? બીજા
યથેષ્ટ, પ્રભાવશાળી અને ફલદાયી બની શકે છે, માર્ગમાં એને શાંતિ મળી શકે, પરંતુ એને
તપને ઉદ્દેશ તપ-જપ આદિને સાચા ઉદેશ અને સ્વપ
ભગવાન મહાવીરે દશવૈકાલિક સૂત્રમાં સ જવું જોઈએ, તપ જપ કશ્યાની પાછળ ભો ર વાયન, સાધના સાંસારિક કળની સ્પષ્ટ શબ્દોમાં કહ્યું છે, પ્રાપ્તિની કામના કે યશ-કીd અથવા પ્રતિષ્ઠા “ ને નવાઇ તાજિકિરિ, જે હાંસલ કરવાનો ઉદ્દેશ હોય તો એનાથી કશું પાપ તામિલ ના, ના સિતાર પ્રાપ્ત થતું નથી. એના દ્વારા પિતાને અહમ, તfમffકા. 7ના ઉત્તરલ, ક્રા વધારે તે કશા કામના નથી.
યાર તમદા :' આ જ માનવી અર્થ અને કામની પાછળ તેમજ ભૌતિક સુખને માટે સતત દેડી રહ્યો છે. આથી કઈ પણ સાધક આ લેકના સુખને માટે ધાર્મિક ક્રિયાઓમાં પણ એ ભૌતિકતા અને એટલે કે ધન યરા, આડંબર, સ્વાર્થ. વિષયઅર્થકામને જ શોધતો રહે છે. મોટા મોટા ઉચ્ચ સુખ, પુષણ, લબ્ધિ જેવી દુ-યવી વસ્તુઓ સાધકે પણ તપશ્ચર્યા જેવી પવિત્ર ધાર્મિક માટે તપ કરવું નહિ, પરલેક માટે પણ તપ ક્રિયાની સાથે ભૌતિકતા કે અર્થલામની વાતને ક૨વું નહિ. પરલોકમાં સ્વર્ગાદિ સુખ, વૈભવ, જેડને તપશ્ચર્યાનો સાચે મમ ચૂકી ગયા છે. દેવાંગ વગેરેની પ્રાપ્તિ થશે એમ માનીને તપ
જુલાઇ ઓગષ્ટ ૨૮]
[૧૫૩.
For Private And Personal Use Only
