Atmanand Prakash Pustak 084 Ank 02

Author(s): Kantilal J Doshi
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 7

લ છે,
સમય થયી ને રસોયે પંખીઓનાં કલેવર હૈયાંને હલાવી દે તે પ્રશ્ન આચાર્ય મહારાજે લેવા બહાર આવ્યું. જોયું તે છોકરો ખૂણામાં કર્યો,” કે એ બાળકની ત્યારે કેવી સ્થિતિ હશે? બેઠે બેઠો ઝોકાં ખાતે હતો, ને પાંજરૂ ખાલી એની ધર્મદઢતા અને સહિષ્ણુતા કેટલી તીવ્ર પડયું હતું. એને થયું કે છોકરો છે તે ઝડપી હશે? રે! સંસ્કારો તે આવાં હોય, જે આવી અને ચેખો, કામ ઝટપટ પતાવી દીધું લાગે આપત્તિમાં પણ માર્ગ ત ન થવા દે. છે! પિતાનાં કર્કશ અવાજમાંની કરડાકીને અને આ સંસ્કારો જ જાણે શબ્દદેહ લઈને એ છી કરવા પ્રયત્ન કરતાં એણે પૂછ્યું : આવ્યાં હોય એમ, ધર્મચિનાં મોંમાંથી, રસેછોકરા ! પંખીઓ તૈયાર કરીને કયાં મૂક્યાં ? યાની છાતીમાં વાગે તેવાં શબ્દ સરી પડ્યા
આ પંખીઓને હું નહિ મારી શકું. તમારાથી “પંખીએ. ને તરફડાટ મારાથી ન ખમા થાય એ કરી લેજે.” એટલે મેં તે એને છોડી મૂ યાં થાકેલા લાગલ જ રસે તાડૂકી ઊઠે. ધર્મ રુચિધર્મરુચિએ બેફિકરાઈથી જવાબ આપ્યો. ને એણે ખૂબ ધમકાવ્યો, બીક બતાડી, ફોસલાઆ સાંભળતાં જ રસ તે લાહી વવાય પ્રયત્ન કર્યો. પણ વાહ રે ધર્મરુચિ ધન્ય
તારી દઢતાને ! એ એક બે ન થયે તે ન જ થઈ ગયે. એની આંખમાંથી આગ ઝરવા માંડી
થયા. છેવટે કંટાળેલા રસોયાને પિત્તો ફાટયે. અને મોંમાંથી તે શબ્દને બદલે અંગારાં જ
‘ગુલામ તે ચાબુકનાં જ ઘરાક” એ સત્યખરવા શરૂ થઈ ગયા ન કહેવાનાં વચનોની ઝડી વરસાવીને છેવટે એણે કહ્યું છેકરા આજે તે
આ સમાજમાં પ્રચલિત ઉક્તિ એને યાદ આવી ગઈ
હોય એમ એણે તે લીધી લાકડી ને મારપીટ શરૂ તું નેસ છે અને પહેલા જ ભૂલ છે, એટલે દયા લાવીને જવા દઉં છું. પણ ફરીવાર આવું
' કરી. એની એક જ વાત હતી કે માની જા અને
ચીધેલું કામ કરવા માંડ, નહિ તે અહીં તે કર્યું તે હવે જીતે નહિ છોડું.
મરી જઈશ, તો કઈ રડનારૂ નહિ મળે, પણ ધર્મરુચિ સમસમી ગયે. એનાં અંગેઅંગ ધર્મરુચિ ટસન મસ ન થયો, એટલે એના પર એવાં તે શથિલ થઈ ગયાં કે એ વગર શીયાળે લાકડીને સિતમ પણ વધતે જ ગયા. પણ વધુ પણ ધ્રુજવા લાગ્યો નિર્દય રયાએ એને પડતે માર એનાથી ન વેઠાયો, ને એ ચીસ માર્યો નહિ એટલે એનો ઉપકાર, બાકી તો એ પાડી ઊઠે મોટેથી રડી પડો. રે ! ગુલાબનું બીજા દિવસની સવાર સુધી ભૂખ્યો ને તર, ફુલ ઘણનાં ઘા શી રીતે ખમી શકે ? નવકારનું રટણ કરતો, ટુ ગરાઈને ત્યાં જ પડશે રસો તો, શરીરમાં જ હલાદને પ્રવેશ થયો રહ્યો શરીરની સુ વાળપ અને કમજોરીને, એનાં હોય એમ. ઝડયે જ જતે હતો. ધર્મચિની મજબૂત મનોબળે જાણે મહાત કરી દીધી હતી. ચીની કે સદનની એને મન કઈ ગણતરી ન
બીજા દિવસની સવાર ઊગી, ને નિત્યક્રમ હતી. પણ, આ મારપીટ અને ચીસાચીસને શરૂ થયો. એ જ રસે, એવું જ પાંજરું,
અવાજ, પડખે જ, મહેલના ઝરૂખે ઊભેલાં રાજાને એમાંનાં પંખીઓને હલાલ કરીને તૈયાર કરવાની કાને પડી ગયો, અને એક અનુચરને પૂછ્યું : એવી જ ક્રૂર આજ્ઞા અને લટકામાં ‘કાલ જેવું આ કેણ રડે છે? કયાં રડે છે? કેમ રડે છે ? કરીશ તો ભૂંડા હાલ થશે” એ મતલબનાં તપાસ કરો. અપશબ્દ.
તપાસ કરીને અનુચરે રાજાને કહ્યું સાહેબ! વિચાર તે કરે, “ઉત્કંઠિત શ્રોતાજનેનાં આ પણે રસોયો એક ગુલામને ખરીદી લાવ્યા ડિસેમ્બર-૮૬
(૨૧