Atmanand Prakash Pustak 073 Ank 12

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 8

જરા જેટલી ખેલના માટે શિલારૂપ બનવું ન થાય એ રીતે સાવચેતી પૂર્વક જીવે છે. પડ્યું” તુ માનવમાત્રે પવિત્ર અને વિશુદ્ધ બનવું મૌનાવસ્થાના કારણે લે કે તેને “જડભરત' જોઈએ કે જેના સંસર્ગથી જડનું પણ પરિ તરીકે ઓળખે છે. સંસારના લોકોને સંત વર્તન થાય. રામના વનવાસ વખતે, વનમાં અને મુનિજને જડરૂપ ભાસે છે, પણ જ્ઞાન તેને પગની રજ અહલ્યા રૂપ પેલી શિલા પર દૃષ્ટિએ તે સંસારના ભૌતિક સુખમાં રચ્યા પડી અને એ રજના સ્પર્શથી શિલાનું નારીમાં પડ્યા રહેતા જ સાચા જડ છે. જીવને આ પરિવર્તન થયું. જીવનની વિશુદ્ધતા અને દેહને તેમજ અન્ય ભેગ પદાર્થોને જે સંગ પવિત્રતાને આવે અને પ્રભાવ છે. છે, તે બધું મિથ્યા અને સ્વપ્ન જેવા અસાર
મૃગ સ્વરૂપે પણ ભરતઋષિને તેના પૂર્વભવનું છે. આ બધા જગતની એંઠ રૂપ છે, કારણ કે જ્ઞાન હતું. દેહ મૃગને મળ્યો પણ તેની અંદર જીવને આવી બધી સામગ્રીઓ અનેકવાર મળી આત્મા તે ઋષિને જ હતું. રાગના કારણે તેણે છતાં કયારેય તૃપ્તિ નથી થઈ અને કદી થવાની મૃગ બનવું પડયું, કારણ કે કર્મનો સિદ્ધાંત પણ નથી. તૃપ્તિ ત્યાગમાં છે ભેગમાં નથી. દરેક જીવને એક સરખો લાગુ પડે છે. ત્યાં ત્યાગના માર્ગે ગયા વિના જન્મ-મરણની કોઈ લાગવગ કે લાંચ રુશવત ચાલી શકતી આળપંપાળમાંથી છુટી શકાતું નથી. નથી. મૃગે નદી કાંઠે રહી વૃક્ષના સુકા પાંદડા લેકે દંભીને પૂજે છે, સાચાને પીડે છે. ખાઈને જીવન પસાર કર્યું અને આયુષ્ય પૂર્ણ ભરતજીના જીવન અંગે પણ આમ જ બન્યું. થયા પછી એક બ્રાહ્મણ દંપતીને ત્યાં પુત્ર રૂપે એક વખત રહૂગણ રાજા પાલખીમાં બેસી બ્રહ્મ જન્મ લીધે. એ વખતે પણ તેને તેના પાછલા જ્ઞાન પ્રાપ્ત કરવા કપિલમુનિ પાસે જઈ રહ્યા હતા. બંને જન્મની સ્મૃતિ હતી. રાગ-દ્વેષમાંથી પણ વચમાં પાલખીને એક ઈ ભાગી ગયે, મુક્ત થયા વિના જીવને મુક્તિ પ્રાપ્ત થઈ એટલે ગામ લેકેએ તેની જગ્યાએ જડભરતને શકતી નથી, એ નવું સત્ય તેને પૂરેપૂરું સમ પસંદ કર્યો, જ્ઞાનીઓ જગતના રંગરાગ અર્થે જાઈ ગયું હતું. શ્રેષ એ કડવું ઝેર છે, જે નથી જીવતા, તેઓ જીવે છે પ્રારબ્ધ કર્મો સહેલાઈથી છોડી શકાય છે, પણ રાગ એ ભેગવી લેવા માટે. ભરતજી પાલખી ઉપાડતાં સ્વાદિષ્ટ ઝેર છે. તેમાંથી મુક્ત થવું એ લોખંડના વિચારે છે કે પાછલા જન્મમાં અનેકની પાસે ચણ પચાવવા જેવું દુષ્કર છે. શ્રીમદ્ થશે. મારી પાલખી મેં ઉપડાવી છે, હવે એ પ્રારબ્ધ વિજયજી ઉપાધ્યાયે તેથી જ રાગની સઝાયમાં કર્મ આ રીતે ભગવાય જાય છે તેમાં શું કહ્યું છે કે, “રાગે વાહ્યા હરિહર બ્રહ્મા, ખોટું છે? ભરતજી વચમાં વચમાં કૂદકે મારે રચે નાચે કરે અચંભા રે.” અર્થાત હરિ, અને પાલખી ઉપરને દાંડી જાને વાગે બે હર, બ્રહ્માદિક લૌકિક દેએ પણ રાગને પર ત્રણ વખત આમ બનતાં રાજા વિફર્યો અને વશ પડી જવાથી કઈક પ્રકારની કુચેષ્ટાઓ બોલ્યાઃ “એય જડભરત ! હું રહૂગણુ રાજા છું, કરેલી છે અને તેથી તેઓ તત્વોષી મધ્યસ્થ તારા જે જડભરત નથી. ફરી વખત આમ જમાં ઉપહાસ પાત્ર થયેલા છે. મદિરાને વાંદરાની માફક કૂદકો મારીશ, તે ઘાણીમાં નશે માણસને પાગલ બનાવે છે, પણ રાગનો પીલી તારો જાન લઈશ ! નશે માણસને અંધ બનાવે છે.
ભરતે વિચાર્યું કે આ બાપડો રાજા બ્રહ્મ હવે તે ભરતજી મોટા ભાગે મૌન જ જ્ઞાન લેવા જાય છે, એટલે એવા જ્ઞાન માટે રાખે છે. કેઈ જીવ પ્રત્યે કે પદાર્થ પ્રત્યે રાગ લાયક બને તે કાંઈક ઉપદેશ આપું ! ભરતે
આત્માનંદ પ્રકાશ