________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૪૨
મા
ન ધર્મ પ્રકાશ
[વૈશાખ
પર્શથી એમ તો એને સમજાયું કે એ હસ્ત કોઈ લલનાનો છે. તેણીના વચનની મિષ્ટતાથી એ એટલે બધે મુગ્ધ થયો કે કોઈપણ જાતના પ્રશ્ન કર્યા વિના અગર તે પિતાનું શું કામ પડયું છે એ જાણ્યા વગર, માનપણે તેણીની પાછળ ચાલ્યો. ઉભય મંદિરના પગથી ઉતરી, પિલા વૃક્ષ સમિપ આવી પહોંચ્યા. સાંઢણી તો તૈયાર જ હતી એટલે એના પર બનેએ બેઠક લીધી અને તરત જ ભરવાડે સાંઢણીને દેડાવી મૂકી. આમ હરિબળ વણિકને બદલે હરિબળ માછી રાજકુંવરી સહ વિદાય થયે. શું થાય છે એ મૌનપણે જોઈ રહ્યો.
લગભગ કંચનપુરની હદ ઓળંગી સાંઢણી વિશાલપુર નજીક આવી પહોંચી ત્યારે મધ્ય રાત્રિ વીતવા માંડી હતી, અને આકાશમાં ચંદ્રની પ્રભા વિસ્તારવાનું શરૂ થયું હતું, એના પ્રકાશમાં વસંતશ્રીની નજર પોતે જેને પ્રિયતમ બનાવવાનો નિશ્ચય કર્યો છે એવા હરિબળના ચહેરા પર પડતાં જ તેણી ધ્રુજી ઊઠી અને એકાએક તેનાથી બેલાઈ જવાયું.
હાય, હાય, આ તે શેઠ પુત્રને બદલે બીજે જ કોઈ આદમી છે. કયાં મારા પ્રેમપાત્રને કમનીય સૈન્દર્યવાન ચહેરે અને કયાં આ આદમીને ભયપ્રેરક શ્યામવર્ણી દેખાવ ! આખરે એ ઈભ્યપુત્રે મને હાથતાળી આપી! નીતિકારે કહ્યું છે કે –
स्त्रीजातो दांभिकता, भीरुकता वणिग्जाती ।
રો: ક્ષત્રિયકાત, દિનાતિના પુનમ ને એ અક્ષરશઃ સાચું છે. વણિક એટલે બીકણ, ક્ષત્રિયના ક્રોધને વધતાં વાર ન લાગે અને બ્રાહ્મણમાં સ્વભાવથી જ લોભવૃતિ હય, નારીજાતિમાં દાંભિકતા સંભવે, મારા વર્તનમાં એને અંશ પણ ન છતાં હું તો ત્રિશંકુ જેવી દશામાં આવી પડી. ન રહી ઘરની કે ન રહી ઘાટની. મુહૂર્ત તે એવું માનું ચાલી રહ્યું છે પણ આ પાત્રની જોડે છેડા બાંધી જીવન કેમ વીતાવાય ? હે વિધાતા ! તેં મારી આશા-વેલ પર કુહાડો માર્યો !
- હરિબળ કુંવરીના વચનોથી કંઇક ખેદ પામી કહેવા લાગ્યો કે- સ્ત્રી જાત સ્નેહ કરવામાં ઉતાવળી હોય છે. એને સાહસ કરતાં વાર લાગતી નથી, જે વિચાર કરી ૫ગલું ભરે તે આ પશ્ચાતાપ કરવાનો વારો ન આવે.
હું સમજી શકું છું કે તારા પ્રિય પાત્રને નામની સરખાઈથી આ રીતે ગોટાળે થયો છે, હજી કંઇ બગડી ગયું નથી. તારી ઇચ્છા હોય તે, આ શ્યામ-વર્ણ આદમી તને પુનઃ કંચનપુર શીઘ્રતાથી પહોંચાડી દેવા શકિતમાન છે. જગતમાં રૂપ કરતાં ગુણ જેવાની દષ્ટિ ખીલવવી જરૂરી છે.
એમ કહી હદયમાં પિલા વરદાનદાયી દેવનું સ્મરણ કર્યું. રૂપવાન બનવાને વિચાર ઉદ્દભવતાં જ, દૈવી શક્તિને પ્રભાવ પથરાયે. વસંતશ્રી પોતાના નેત્રો સામે પેલા શ્યામવર્ણ આદમીને બદલે, શ્રેષોસુતના સૌન્દર્યને પણ ટક્કર મારે એવા નૂતન હરિબળને જોઈ અચંબામાં
For Private And Personal Use Only
