________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ગુજરાતી પદ્યામક દાર્શનિક કૃતિઓ. જે
(લેખક–પ્રો. હીરાલાલ રસિકદાસ કાપડિયા એમ. એ.) | દર્શનશાસ્ત્રોને ઉદ્દભવ–આપણું આ દેશમાં પરાપૂર્વથી ઉત્તમ કોટિના તત્ત્વચિંતકોએ સત્યના સાચા સંશોધન પાછળ પુષ્કળ પ્રયાસ કર્યો છે. એમને જે સત્યને સાક્ષાત્કાર થયો-સત્યનાં જે મહામૂલ્ય દર્શન એમને થયાં તે એમણે સંતને છાજે એવી વાણીમાં જનતા સમક્ષ રજુ કરેલ છે. દ્રવ્ય, ક્ષેત્ર, કાળ અને ભાવને અનુલક્ષીને અપાયેલી આ દેશનાઓ આગળ ઉપર વ્યવસ્થિત રીતે લિપિબદ્ધ કરાતાં એ દર્શનશાસ્ત્રોરૂપે પરિણમી.
લોકગિરામાં આશ્રય-આ શાસ્ત્રોની ભાષા પાઈય( પ્રાકૃત ) કે સંસ્કૃત હતી, તે જ્યારે સામાન્ય લેકે સહેલાઈથી સમજી શકે એવી પરિસ્થિતિ રહી નહિ ત્યારે એને જનતાની ભાષામાં ઉતારવાને અને એ દ્વારા તત્વજ્ઞાનનાં વિવિધ મનનીય ક્ષેત્રોથી જનતાને
ત્યાં તાજા આવેલા શેરડીના રસના ઘડામાંથી પ્રભુને પહેરાવે છે. પ્રભુ પાસે કાંઈ પાત્ર હતા નહી. માત્ર બંને હાથ ભેગા કરી મુખ આગળ ધરે છે અને શ્રેયસ શુદ્ધ ભાવથી શેરડીનો રસ પહેરાવે છે. ૧૦૮ ઘડા વહેરાવી પ્રભુને પારણું કરાવે છે અને સુપાત્રદાનને મહિમા ગવાય છે, દેવદૂદુભિ વાગે છે, દેવદેવીઓ ભક્તિભાવ બતાવે છે અને આજથી જ દાનની પ્રણાલિકા શરૂ થાય છે. તેમાં પણ સુપાત્ર દાનનો મહિમા કેવો અવર્ણનીય છે તે સમજાય છે. તે જ પવિત્ર દિવસ અક્ષય તૃતીયાનો છે.
અક્ષય તૃતીયા પર્વનું વિશેષ માહાસ્ય તો એ જ રીતે છે કે–દાન આપનાર દાયક કે દાતાર શ્રી શ્રેયાંસકુમારજી ઉત્તમ પાત્ર છે અને દાનધર્મના પ્રથમ દાતા છે. દાનના ગ્રાહકને વેગ એ અત્યંત સુપાત્ર યોગ છે ને તે યુગના આદિ પ્રભુ છે. લેનાર અને દેનાર બંનેનો થગ અલભ્ય છે. તેની સાથે દેય વસ્તુને સુપાત્રમાં ઉપયોગ એ પણ કોઈ વિધિની જ ઘટના છે. આમ બધા વેગેની પ્રાપ્તિ એ અક્ષય તૃતીયાને મહિમા છે.
અક્ષય તૃતીયા એ લેકિક પર્વ પણ છે. જોકે તે વખતે કેટલાક શુભ કાર્યોની શરૂઆત કરે છે, પરંતુ જેન દ્રષ્ટિએ આરાધનાને આ દિવસ કાત્તર પૂર્વ તરીકે જ ગણાય છે. પુણ્યવંત આત્માઓ આજથી જ વરસી તપની શરૂઆત કરે છે અને તપસ્વીએ ત્રણ કે ચાર દિવસના ઉપવાસ પછી શેરડીનો રસ પીને પારણું કરે છે, સગાસનેહીઓ આ પર્વને સારી રીતે ઉજવે છે. ગરીબોને ભજન, નિરાશ્રિતને દાન, જ્ઞાન સાહિત્યમાં વૃદ્ધિ, સાધુ-સંતના ઉપકરણમાં વૃદ્ધિ, ચારે તીર્થમાં ધર્મની વૃદ્ધિ થાય એમ ધનને વાપરે છે.
આપણે એ જ ઈચ્છીએ કે અક્ષય તૃતીયા આરાધન વૃદ્ધિને પામે અને જૈન ધર્મને જયજયકાર હો.
For Private And Personal Use Only
