________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૦૬
આત્માનંદ પ્રકાશ
દેખીથી, કે ભયથી ભક્તિ કરે છે તેને વિચિત્ર ભક્તિ
જીજ્ઞાસા બુદ્ધ સેવનજી, કહે છે. આવી વ્યક્તિ ગમે તેવા વિધિપૂર્વક કે
શુભ કૃતિ ચિન્હ પ્રત્યછિ, વિચારપૂર્વક હેય તો પણ તેનું પરિણમન સંસાર વૃદ્ધિ જ છે.
–મનમેહન કર્યાવરણથી સર્વથા મુક્ત થઈને, કેવળજ્ઞાન ભાવાર્થ:-શુભ કૃતિ એટલે અંતર જીવનને પ્રાપ્ત કરનાર, વીતરાગદેવ અથવા કર્મબંધનથી મુક્ત વિકાસ તે વિકાસ જે આમાથી જીવને થયું હોય થઇને જેમણે સાયિક સમતિ મેળવ્યું છે એવા તેનાં લક્ષણો દર્શાવે છે. વીતરાગ ગુની અનન્ય પ્રેમ, અડગ શ્રદ્ધા, નિઃશંકતા, અને નિષ્કામપણે જે ભક્તિ કરવી તેને અચિત્ર વિધિપૂર્વક, હેતુપૂર્વક, લક્ષપૂર્વક, અને આમેભક્તિ (ભદ-કલ્પના અને શંકા રહિત) કહે છે કે પગ પૂર્વક શુદ્ધ દિયા એટલે એ દર્શન જ્ઞાન જેનાથી મોક્ષની પ્રાપ્તિ થાય છે,
સહિત વિશદ ચારિત્રમાં અતિ આદર, ઉદ્યમ અને
સતત જાગૃતિ રહે તે–અર્થાત વિષય, કષાય, પ્રમાદ (૧૬) ઇક્રીયાથે ગત બુદ્ધિ છે જ,
અને અજ્ઞાનથી મુક્ત થઇને આત્મસ્વરૂપની રમણુતા જ્ઞાન છે આતમ હેત, તથા સ્થિરતામાં રહે નિષ્કામવૃતિથી સપુરૂષના અસંમોહ શુભ કૃતિ ગુણેજી,
ચરણ કમળની અનન્ય ભક્તિથી ઉપાસના કરીને તેણે ફળ ભેદ સંકેત.
પરમાર્થ ભાર્ગ આરાધવાની દ્રઢ જ જ્ઞાસાથી પરમ
-મનમોહન તરવજ્ઞાન પામવાને શક્તિમાન થાય તેને શુભ કતિનાં ભાવાર્થ-અચિત્ર અને વિચિત્ર એમ બે લક્ષણો કહે છે. પ્રકારની ભક્તિ છે તે અનેક પ્રકારનાં ફળને આપે (૧૮) બુદ્ધિ ક્રિયા ભવ ફળ દિયે, છે. જેમ બુદ્ધિના અનેક પ્રકારો છે તેમ ભક્તિનાં
જ્ઞાન ક્રિયા શિવ અંગ, ફળ પણ અનેક પ્રકારે મળે છે જેમ વાસનાસકત અસંહ કિરિયા દિયે, બુદ્ધિ ઇન્દ્રિયોના વિષયોમાં જ અટવાઈ જાય છે
શીધ મુક્તિ ફળ અંગ. અર્થાત વિષયો સુધી જ પહેચે છે, જ્ઞાનપ્રાપ્તિ
–મનમોહન માટે પ્રયત્નશીલ બનતી નથી. કેઈની બુદ્ધિ આગમન રહસ્યને જાણવા સુધી જાય છે અને કોઈની બુદ્ધિ, ભાવાર્થ –આ માથામાં બાહ્ય તથા અત્યંતર તુષ્પા-મમતા-તથા મોહાદિનાં બંધનોથી મુક્ત ક્રિયાઓના ફળે દર્શાવે છે. જે પુરુષ ગમે તેવી થઈને–નિર્મોહી બનીને જીવનની વિશુદ્ધિ કરનાર ઉત્કૃષ્ટ શુભ ક્રિયાઓ કરતો હોય પણ જે તે બહિ આંતરિક ગુણ પ્રાપ્ત કરવા સુધી પહોંચે છે, તેજ રામાભાવે ઈદ્રિયોના વિષયોમાં આસક્ત થઈને પ્રમાણે કોઇની ભક્તિ લાક ૨જન કરવા માટે, કતે હોય. તે તેનું કળ સંસારવૃદ્ધિ જ છે. જે કોઈને હું ભક્ત છું એવો અભિમાન પિપવાને જીજ્ઞાસુ આત્મા જ્ઞાનપૂર્વક ( આમાના શુદ્ધોપગ માટે. પાઈને સ્વાર્થ સાધવા માટે થાય છે અને પૂર્વક ક્રિયા કરતે હેય તે તેનું ફળ મેક્ષ છે આત્માથી જીવનની નિષ્કામ ભક્તિ પરમ કલ્યાણકારી કેમકે જ્ઞાન દિયાભ્યાં મોક્ષ ! એટલે જ્ઞાન એટલે પરમાર્થ માર્ગ સુધી લઈ જનારી થાય છે.
સ્વ સ્વરૂપની રમણુતા, અને ક્રિયા એટલે સ્વ સ્વરૂપની (૧૭) આદર કિરિયા રતિ થઇ, સ્થિરતા, આવી જ્ઞાન-ક્રિયાથી જ મોક્ષની પ્રાપ્તિ
વિન ટળે મિલે લચ્છી, થાય છે, જેથી જ્ઞાનપૂર્વક અંસમેહ એટલે મૂછ
For Private And Personal Use Only
