________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
આત્માનંદ પ્રકાસ
કોઇએ માણ'માં તમને પૂછયું કે ઈપિતા અથવા સાથે તેમને લઈ જઈને બધું બતાડ્યું. બીજે દિવસે, સ્ટેશનનો રસ્તે કર્યો છે. તમે કશી વધારાની મહેનત વિના એ દંપતીએ પ્રેક્ષકની ગેલેરીમાંથી જોયું તો એ જ એને મદદ કરી શકો છો. રસ્તામાં કોઈ વ્યક્તિ પાતા ભારતીય જવાન કાઉન્સિલના અધ્યક્ષસ્થાને બિરાજમાન નો બેજ ઉપાવવા માટે કોણ મદદ કરનારની રાહ હતા. આ ઘટનાએ તેમના પર કે ઊંડે પ્રભાવ જતી હોય ત્યારે તમે એને મદદ કરી શકો છો. એના
પાડેથી હશે ? બેજને ટેકો દઈ માથે ચડાવી શકો છો. કોઈ માણસને
વસ્તુતઃ લેકસેવાની જેમને સાચેસાચ ઈછા હોય
છે તેમનામાં અહંકાર નથી હોતું અને જેમનામાં ટિકિટ ખરીદવામાં થોડાક પિસા ખૂટતા હોય તો તમે
અહંકાર હોય તે મારો લોકસેવક બની શકતા નથી. એને કામ આવી શકે છે, આવી જાતની કેટલીય તક આજે આપણને જે સ્થિતિ દેખાય છે-ખાસ કરીને આપણે માટે ડગલે ને પગલે રાહ જોતી હોય છે, પણ શહેરમાં–તેમાં સમાજસેવા જેવી કે ભાવનાનું દર્શન આપણે એને કશ મહત્તવ ન આપતાં, સમાજસેવાના થતું નથી. કહેવા ખાતર તે બધા જ લોકે પિતાને એવા કામ ભણી નજર માંડીએ છીએ જેને માટે કદીક સમાજસેવક કે સમાજસેવાના ચાહક કહેવડાવે છે. પણ આપણી પાસે સમય નથી હોતે, કદીક એ માટે જરૂરી હકીક્તમાં સમાજસેવા એટલે શું તેની તેમને ખબર નથી પૈસા નથી હોતા કે કદીક એ માટે આવશ્યક એવી હતી. એનું એક મુખ્ય કારણ એ છે કે તેમની આંખે આવડત ને કુશળતા નથી હોતાં.
ઉપર અહંકારનું આવરણ છવાયેલું હોય છે. એક
ઉજળાં કપડાં પહેરેલે માણસ, કઈ ગરીબની વસ્તુઓ | કોઈ માણસને તમે નાની શી મદદ કરો અને જુઓ
રસ્તામાં વેરાઈ જાય ત્યારે એને એકઠી કરવામાં એને તમને કેટલે આનંદ થાય છે ! તમે તમારી પિતાની
મદદ કરતો નથી. પણ પિતાની બરાબરીના અથવા જ નજરમાં કેટલા ઊંયા બની જાઓ છો આ હાર્દિક
પિતાનાથી ઉચ્ચ વર્ગના લોકોના સંબંધમાં આવી ઘટના પ્રસન્નતા અનિર્વચનીઓ હોય છે અને પિસાથી કે ધનદી- બને તો તે તરત મદદ કરવા તૈયાર થઈ જાય છે. આ લતથી એનું મૂલ્ય આંકી શકાતું નથી. આ નાનાં દષ્ટિકોણ સમાજસેવાના મૂળ ઉદ્દેશ પર પ્રહાર કરનાર નાનાં કામો તમારે માટે આનંદની સૃષ્ટિ રચી દે છે.
સમાજસેવાને અધ્યાત્મ સાથે સંબંધ જેને તમે મદદ કરે તેને માટે વરદાન જેવા સિદ્ધ થાય
સમાજસેવાનો સંબંધ અધ્યાત્મ સાથે છે, નિઃસ્વાથ છે અને એ ઉપરાંત એક મોટું કામ એ થાય છે કે
ભાવથી બીજાની સેવા કરવામાં જે આમતેષ મળે તમે સમાજનું તેમ જ રાષ્ટ્રનું ચારિત્ર્ય પણ ઉજત છે, તે વ્યક્તિને આધ્યાત્મિક વિકાસ કરે છે. એ વાત કરે છે, ને સાથે તમારું પિતાનું પણ.
તે સ્પષ્ટ જ છે કે જે લોકો ભેદભાવની નીતિ રાખે છે, ચારિત્ર્ય-ઉત્કૃષ્ટતાની ન ભૂંસાય તેવી છાપ તેમના હદયની કલુષિતતા નાશ પામતી નથી અને તેઓ અહીં ભારતની એક એવી જ સમાજસેવા સંબંધી પૂર્ણ આધ્યાત્મિક ઉન્નતિથી વંચિત રહી જાય છે. આથી ઘટનાને ઉલેખ કરીશ, જેણે ભારતીય ચારિત્ર્યની ઉત્કૃષ્ટ જ કહેવાય છે કે સાચા હૃદયથી કરવામાં આવેલી એક તાની એક ન ભૂ સાય તેવા છા૫ અન્ય દેશવાસીઓનાં શુની સમાજસેવાનું મહત્વ, બે મહિના સુધી કોઇએ
કેરેલી સમાજ સેવાથી જરા યે ઉતરતું નથી. કારણ કે મન પર પડી છે. એ વખતે ભારતમાં અંગ્રેજી શાસન
તેનાથી જેટલું થાય તેટલું એ છું કે વધારે કામ તેણે હતું. પણ ભારતની લેજિસ્લેટિવ કાઉન્સિલના અધ્યક્ષ
કર્યું પગુ હદયની શુદ્ધતા તે બંનેમાં ઓછું કરનારમાં શ્રી વિઠ્ઠલભાઈ પટેલ એક ભારતીય હતા. એક દિવસ
તેમજ વધારે કરનામાં એક સરખી જ રહી. ઊલટું, એક અગેજ દંપતી કાઉન્સિલ જેવા ગયા. પણ દેખાવ ખાતર કરવામાં આવેલી સમાજસેવાનું કશું જ અજાણ્યાં હોવાને કારણે તેઓ કંઇક મુંઝ ણુ અને મહત્વ હેતું નથી. પછી ભલે તે વર્ષો સુધી કરવામાં હેરાનગતિ અનુભવી રહ્યાં હતાં એક સીધા સાદા ભારત આવે. કારણ કે તેમાં ત્યાગ તથા લોકોપકારની ભાવના વાસીએ એમની આ મંઝવણ ઓળખી અને પોતાની નિસ્વાર્થતાના માર્ગ પર ગતિ કરતી નથી. ક્રમશ:
For Private And Personal Use Only
