Atmanand Prakash Pustak 057 Ank 09

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 6

૧૧૨
શ્રી આમાનંદ પ્રકાશ
એ અવસ્થામાં તેઓ પોતાના જ્ઞાનધ્યાનમાં જાગતા સાથે એ સ્વમાવસ્થા કે જાગ્રતાવસ્થાને કોઈ સંબંધ હોય છે. પણ શરીર અને ઈદ્રિયોના સુખમાં તેમને પહોંચે છે કે કેમ? તેનો વિચાર આપણે અવશ્ય કરવું જરાએ રસ ન હોવાથી તેઓ એ દષ્ટિએ ઊંઘે જ છે. જોઈએ. બધા જ કાંઈ યોગીની કેટીમાં આવી બેસે
સામાન્ય માણસ ઈદ્રિયોના સુખમાં જાગતું હોય નહીં એ દેખીતું છે. પણ સ્વમાવસ્થા અને જાગ્રતાત્યારે તે જ બાબતમાં સંતે ઊંધતા હોય છે. અને વસ્થાની ઓળખાણ તે આપણે હોવી જ જોઈએ જ્ઞાનધ્યાનમાં જ્યારે સામાન્ય માણસ રસ ન ધરાવતો. સ્વમાવસ્થામાંથી આપણે ખસી શકીએ નહીં. એક હોય ત્યારે એ દેખવામાં જાગતે છતાં વાસ્તવિક રીતે પાંજરામાં આપણે પૂરાએલા હાઈએ, એ પાંજરાને ઊંધતે જ ગણાય. એને એ અર્થ થયો કે ઊધ અને તાળું વસેલું હોય, તે તાળું તેડવાનું સામર્થ આપજાગૃતિ એ આત્માને આશ્રયીને ગણવાની હેય-આંખ ણામાં નથી એવી અવસ્થામાં પણ આપણે પાંજરામાં મીંચી આડા પડી રહેવામાં કે હરતા કરતા રહેવામાં નહીં પૂરાએલા છીએ, છૂટા થવાની જરૂર છે, પાંજરું એ
પરવશતા છે. એક દિવસ એ ઊગે કે જ્યારે આપણે આપણે પતિ જાગીએ છીએ કે ઉંઘી રહેલા છીએ ક્યા થઈ સાચો આનંદ માણીએ અને મુક્ત થઈ એને વિચાર કરીએ. વાસ્તવિક રીતે વિચાર કરતા નિભાવસ્થા પામીએ. એવો વિચાર પણ આપણું તો આપણને આપણા આત્માનું સ્મરણ પણ નથી. મનમાં ન આવે અને પાંજરામાં પૂરાએલી અવસ્થામાં જ આપણે કોણ છીએ? ક્યાંથી આવ્યા છીએ ? અને આપણે ખુશીમાં મહાલતા રહીએ ત્યારે એ આપણી ક્યાં જવાનું છે ! એનું આપણને ભાન સરખું પણ સ્વમશાંછિત નિદ્રાવસ્થા જ ગણાય. મૂર્ખાઓની દુનિયામાં નથી. આપણે પ્રવાસે નિકળેલા હોઈએ અને રસ્તામાં જ આપણે વિચરીએ છીએ એ સમજી રાખવું જોઈએ. કાંઈ ખેલ-કુતુહલ ચાલતું હેય, આપણે કોઈ મિત્ર કે પાંજરામાં પૂરાએલો માણસ જે એટલું સમજી જાય કે, સાથી મળી જાય, એ આપણને અનેક જાતને લામ હું પાંજરામાં છું, અને હું છું થઉં તે જ સાચી બતાવે, એ પણને એ સાચું લાગે, અને આપણે રીતે હું સ્વતંત્ર થઈ આત્માને આનંદ ઉપભેગી શકે. સાચે મણ છોડી એના બતાવેલા માર્ગે જઈ ફસાઈ જ્યાં સુધી હું પરવશપણે જીવન પૂરું કરી રહ્યો છું પડી, ભૂલભૂલામણીમાં અવળે ભાગ લઈ ફસાઈ ત્યાં સુધી હું કેદી કે બંદીવાન છું, એટલું પણ આપણે પડીએ, અને પાછળથી પસ્તાઈ છે કે આ શું થઈ જાણી શકીએ, એ ડંખ આપણા મનમાં પણ રમત ગયું? એટલે એ એક જાતનું લાંબુ સ્વમ અનુભવીએ હોય તે જ આપણે વખત આવતા ફૂટવાનો કાંઈક એવી આપણી વિચિત્ર સ્થિતિ થઈ ગઈ છે. આપણે પ્રયત્ન કરી શકીએ. પણ આપણે પરવશ એવા બંદિ. સ્વપ્નસૃષ્ટિમાં છીએ કે વાસ્તવિક સત્યસૃષ્ટિમાં એટલે વાન છીએ એવી કલ્પના પણ આપણું મનને સ્પર્શ જાગ્રત સ્થિતિમાં છીએ એનું આપણને ભાન પણ ન કરે ત્યાંસુધી આપણે શી રીતે છૂટી શકીએ ? . હેતું નથી.
- જે નિવાસ એ કેટલાએક લેને ઘરે લાગત - સાચા સંત મહાત્માઓ સંવેળા જાગૃત થઈ જાય છે,
હોય, છૂટા થવું એ જેને ગમતું જ ન હય, એ માણસ છે, તેમને સ્વમ અવસ્થાનું ભાન થઈ જાય છે. અને
મુક્ત શી રીતે થઈ શકે ? વારે ઘડીએ અપરાધ કે કર્મ. તેઓ સ્વMમાંથી બહાર આવી વખતસર સજાગ થઈ
બંધને કરતે રહી જેલના સળિયા પાછળ જે પિતાનું સાચા ભાગે પિતાનું પ્રયાણ શરૂ કરી દે છે. આવી ,
જીવન વિતાવવું જ પસંદ કરે એના માટે કયા રસ્તે હેય છે નિદ્રાવસ્થા, સ્વમાવસ્થા અને જાગૃત અવસ્થા.
હોઈ શકે? વીસ વીસ વખત સજા ભોગવવા માટે જેલમાં " આપણે સંત મહાત્માની વાત કહી ગયા. તે ગયેલા માનવે અમે એ જેલા છે. આ ઉપર અને રોગિઓ એવા હૈય એ દેખીતું છે. પણ આપણી કહેવું પડશે કે, વધારે કે ઓછા પ્રમાણમાં આપણી