________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
સદાચરણનું વ્યાપક સ્વરૂપ લેખક: પૂ. મુનિરાજ શ્રી મહાપ્રભવિજયજી મહારાજ
गुणरागी गुणवते, बहुमत निम्गुणे उवेहेह गुणसंग पवत्त, संपत्तगुण ं न मइलेइ ॥
ગુણ આત્મકલ્યાણનું અમેાધ સાધન હાઈ ગુણાનુરાગી આત્મા ગુણી પ્રત્યે હૈયાના આદર ધરે છે અને નિર્ગુણીની ઉપેક્ષા કરે છે. તેની પ્રત્યે મધ્યસ્થભાવ ધારણ કરે છે. તેની પ્રવૃત્તિ માત્ર ગુણુના જ સંગ્રહની હોઈ, તે પ્રાપ્ત ગુણુને હાથ લગાડતા નથી.
લેાકના અનાદરથી ખવું, દીન દુ:ખીલેકાને મદદ કરવી, કાઇના કરેલ ઉપકારને કદિ ભૂલવા નહિ, પશુ સમય ઉપસ્થિત થતાં તેના ઉપર પ્રત્યુપકાર કરવા પયુ ચૂકવુ નહિ અને સારી દાક્ષિણ્યતા રાખવી એ સદાચરણુ છે.
સદાચાર માનવના અંત:કરણુને ઔદાય, દક્ષિણ્યતા, પવિત્રતા, સહનશીલતા, યા, નિર્મળ ખાધ, પ્રેમ વિગેરેની લીલાભૂમિ બનાવી દે છે, અને કૃપણુતા–હિ ંસા—કુટિલતા—ાં—ભસર-ક્રૂરતા અને
ભક્તિ,
ક્રાધાદિને દુર ગાવી દે છે.
લક્ષ્મીના ભાગે સદ્દગુણનો સંચય એ ખરેખર સાચી માનવતા છે. જ્યારે સદ્ગુણ્ણાના ભાગે ધનને સંગ્રહ એ તે ચેખી હેવાનીયત છે. ધનમાં શક્તિ છે તે રાજસી, દંભ અને આડંબરની જનની, તે માનવને શેતાન બનાવે છે. જ્યારે સદ્ગુણમાં શક્તિ છે તે શુદ્ધ, સાત્ત્વિક, સત્ય ને આની જનની. તે માનવને દેવરૂપ બનાવે છે,
વિદ્યા, વિજ્ઞાન અને કળાના અભ્યાસનું પરમફળ ચારિત્ર જ છે, અને જે પેાંતાને એકલાને જ નહિ, પણ સહુ સમાજને પણું ગુણદાયક છે, જેનું ચારિત્ર ગુલાબના અત્તરસમું સુવાસિત છે, તે જ ખ' ભણ્યો
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
અને તે જ સાચું ધન કમાયે!, ઉજ્વલ ચારિત્ર જ માણસના દેવદુર્લભ વૈભવ છે. નિર્દોષ ચારિત્ર વિનાના ગમે તેટલો વૈભવ (બાહ્ય) કેસુડાના ફૂલ જેવા નિ ધનિષ્ફળ છે. એ જ વ્યક્તિનું મહેશ્ર્વલ તપ અને પરમબળ અનેકતે આકર્ષે છે—નમાવે છે. ચારિત્ર વગરનું કેવળ બુદ્ધિબળ વિશ્વાસલાયક નથી, તે અનાચારમાં પરિણુખી ભારે અનથ પણ કરી બેસે. ચારિત્ર સર્વસ્વ છે. તે વગર બુદ્ધિબળ કે દ્રવ્યસ ંપત્તિ નિર્માલ્ય અને નિસ્તેજ જેવા દેખાય છે. Chastity is life, sensuality is death. પવિત્રતા એ જીવન છે. જ્યારે વિષયવિકારિતા મરણુ; મહાપુરુષોના ચરિત્રા અનુકરણીય છાંત તેમજ આપણી સ્થિતિનું ભાન કરાવનાર માનસિક દર્પણ છે. આપણે પણ તેવા બની શકીએ. ઠીક જ કહેવાયું છે કેઃ—મુળા: પ્રજ્ઞસ્થાન', મુળિવુ ન વમિના૨ થય:। વશિષ્ઠ પત્ની અન્ધતી સીતાજી માટે કહે છે. તું ગમે તે હો. ભલે સ્ત્રી હો કે પુરુષ. બાળ હોય કે પ્રૌઢ હા, પણ તારામાં ગુણી વિશુદ્ધ છે તેથી મને તારા પ્રત્યે આદર થાય છે. ખરેખર તુ ત્રણ જગતને પૂજ્ય છે. ગુણ જ પૂજા— આદરનું સ્થાન છે, પણુ લિંગ કે વય નથો. ગુણીના ગુણુ ઉપરના અનુરાગ મેક્ષનું અવધ્ય ખીજ છે, આથિી દૂષિત પરિણામવાળા આત્મા નિષ્કલંકપણે ધમને આરાધવા સમર્થ થઈ શકતા નથી. માટે તે શુદ્ધ ધર્મને માટે ઊંચત ન ગણાય. The evil passions, rising within the mind; Hard to be overcome, should maufully be fought. He who conquers these, is the conqueror of the world, મનની અંદર ઉત્પન્ન થતાં દુય દુષ્ટ મનેાવિકાશની સામે બહાદુરીથી લડવું જોઇએ. જે
કૃપણુતા, ક્રૂરતા
For Private And Personal Use Only
