Atmanand Prakash Pustak 057 Ank 09

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 8

આડંબરી અતિરેક
શ્રી મેહનલાલ દી. ચેકસી હિંદી સાપ્તાહિક ધર્મયુગના માર્ચ અંકમાં કરતા અચકાતા પણ નથી ! ભક્તિના અતિરેકમાં પુષે ભારતના કલાકેન્દ્રોનામા શ્રી અનિલકુમારે એક એ વનસ્પતિકાયના જીવે છે. એની કિલામણું ન સુંદર લેખ લખ્યો છે. એમને નિમ્ન ફકરે અહીં કરાય, એ ઉમદા શિક્ષાને તે સાવ વિસારી મૂકી એટલા સારુ ઉહત કરવામાં આવેલ છે કે જેથી આપણે છે. પૂર્વજોની દીર્ધદશિતા વગર દેવમંદિર અને જૈને એક કાળે શિલ્પ–કળા-સાહિત્ય આદિના પૂજકે, મૂર્તિઓ ભરાવ્યા જઈએ છીએ ? એમ કરવામાં પુન્ય પ્રશંસા, અરે એ સુપ્રમાણમાં વિસ્તરે એ માટે છે એ વાત જેટલી સાચી છે તેટલી જ સાચી એ વાત વિપુલ દ્રવ્ય ખરચનારા તરીકે ખ્યાત હતા, તેઓ આજે પણ છે કે એ મંદિરને સારી રીતે નિભાવ થાય, આડંબર ને ઉપરછેલ્લા દેખામાં કેટલી હદે ઉતરી અને એમાં વિરાજમાન કરેલ જિનબિંબોને યોગ્ય પડ્યા છીએ તેને કંઈકે ખ્યાલ આવે.
રીતે પ્રબંધ કરવાનો ધર્મ પણ છે જ. મેટા તીર્થસ્થ
ળોમાં કે જ્યાં જૈન ધરને અભાવ હોય ત્યાં પૂજારી “હિન્દુ, બૌદ્ધ, ઔર જેને મન્દિર કેવલ ધર્મ કે રાખવા પડે પણ જ્યાં આપણે બારે માસ વસતા હોય કેન્દ્ર નહીં થે, તે કલા કે કેન્દ્ર ભી થે. સંસ્કૃતિ કા સંદેશ ત્યાં પણ મંદિર અને ભગવંત પૂજારીના ભરોસે સેંપવા સિંહાસન કે આસપાસ નહીં, ઈન મન્દિર મેં ગૂંજ પડે એને અર્થ છે? કેવળ તૈયારી ટાણે ટિલક કરી કરતા થા. શિલ્પ, નૃત્ય, સાહિત્ય, ઔર સંગીત કલા- આવ્યા એટલે ગંગા નાહ્યા જેવી વૃત્તિ આજે ઘણા એકા વિકસિત રૂપ ઈન પુરાતન મંદિરે ક આસપાસ સ્થળોમાં દષ્ટિગોચર થાય છે. આ દીવા જેવી વાત દીખ પડતા હૈ. ઉદયગિરિકી બોધકાલીન ગુફા (ઈમ ને સામે આવતી હોવા છતાં નવા જિનબિંબો અને પૂર્વ દૂસરી સદી) ખંડગિરિ કે જેન મન્દિર તથા ગુરમૂર્તિઓ ભરાવ્યા જઈએ છીએ? આવક વધારકોર્ણાક કા ધ્વસ્ત સૂર્યમંદિર ઉત્કલ કે મહાન હૈ, યે વાના નામે-માત્ર ગર્ભગૃહમાં બિંબ પધરાવી સંતોષ મંદિર ઔર મુકાયે ધામિક એવં પુરાતત્વવેત્તાઓ કે પકડવાને બદલે બહારના ટાંકા અને ગોખલા પણ લિએ સમાન આકર્ષણ રખતે હૈ. જૈન બૌદ્ધ શેવ બાકી રાખતા નથી ! તીર્થ કર દેવોના યક્ષ-યાણી
ઔર વૈષ્ણવ આરાધકે કે લિએ ઉકલ કે મંદિર પણ હવે તે ખાસ કરી સ્થાપના કરવામાં આવે છે. સમાન મહત્ત્વ રખતે હૈ.”
આશ્ચર્યની વાત તે એ છે કે આ બધી પ્રવૃત્તિ જેર
શોરથી એક તરફ ધર્મના નામે-પુન્ય પ્રાપ્તિના નામેઆજે આપણે કેટલા કળા પૂજક રહ્યા છીએ? વધી રહી છે અને બીજી તરફ વિદ્વાન મુનિપુંગવો કે સંસ્કૃતિના આ અનુપમ ધામમાં-ખુદ વીતરાગ ભગ- સૂરિપુંગવો પ્રતિષ્ઠિત કરતી વેળા ભગવંત શ્રી મહાવીર વંતની સામે જ ધમાચકડીને બેલાચાલી પૂજન વેળા દેવને સંવત લખાવવાનું પણ લય રાખતા નથી ! કરીએ છીએ! રાગ દેશ કે કષાય ઓછા કરવાને એ પૂર્વ કાળની મૂર્તિઓ પર ભરાવનારના શ્રેયાર્થે જેવા ભગવંત પાસેથી બોધપાઠ ગ્રહણ કરવાને બદલે દ્રવ્યના ઉલ્લેખે અને ક્યા ગચ્છના મુનિપુંગવે, ક્યા રાજવીરે, જાતજાતની આશાતના અને નિયમભંગ ના સમયમાં પ્રતિષ્ઠા કરાવી તે વિગત હોય છે. એમાં