________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી આત્માન પ્રકાશ
સંધથી જુદા પડીને વિચરણ કરનારાઓની બાબ: તાને નિર્દેશ કરે છે. આ જાણવું, એ લોકોને માટે તમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે “અશરણને પણ શરણ સંભવિત નથી કે જેઓ શિથિલાચારી અને વા. માનીને આસક્ત જીવ પાપકર્મોમાં રમણ કરે છે. એ સમાચારી છે, પ્રમત્ત અને ગૃહવાસી છે.
અતમાં કર્મકાંડીના વિષયમાં કહ્યું છે કે- “હે ચોથા ઉ શની શરૂઆતમાં અવ્યક્ત-અપંડિત માનવ, પ્રજા આત-પીડિત છે, કર્મ-કવિધ કર્મમાં અને અપકવ-અનુભવહીન ભિક્ષની એકાકી ચર્યાને કુશળ છે. પરંતુ જે વિરત થતા નથી અને “અવિધા- દુર્યાત અને દુષ્પરાક્રાન્ત-અયોગ્ય કહી છે, અને ગુરુ. અજ્ઞાનથી મોક્ષ મળે છે એમ જે કહે છે તે સંસારમાં આશાના પાલનને ઉપદેશ આપવામાં આવે છે. જ પરિભ્રમણ કરે છે. આ આક્ષેપ સ્પષ્ટ રીતે વૈદિક અને અન્તમાં સ્ત્રીસંગથી થનાર દેષોનું અને તેના નિવાકમમાગમાં માનનારાઓ ઉપર કરવામાં આવ્યો છે. રણના ઉપાયોનું વર્ણન છે. ઉક્ત પ્રસંગમાં એક તેઓને કર્મમાં તત્ત્વજ્ઞાન કરતા કર્મમાર્ગ ઉપર વધારે માર્મિક વાક્ય છે-“લોકમાં સ્ત્રીઓ પરમારા વિશ્વાસ છે તેથી તેઓમાં જ્ઞાનોપાસના પણ નથી અને ટીકાકાર પદ્મારામ ને અર્થ પરમ માહ કરે છે. જ્ઞાન જન્ય વિરતિ પણ નથી.
પાંચમા ઉ શની શરૂઆતમાં મહર્ષિઓને પરિચય બીજા ઉદ્દેશમાં વિરત-ત્યાગી મુનિનું વર્ણન આપતાં કહ્યું છે કે--“ સમતલ ભૂમિમાં રહેલ એક કરતાં કહ્યું છે કે “લેક-સંસારની વચ્ચે રહીને પણ જળાશય છે. જે સ્વયં પરિપૂર્ણ છે, ઉપશાંતરજ છે, તેઓ હિંસાવી નથી, તેઓએ જાણી લીધું છે કે અને જળમાં રહેનાર છનું સંરક્ષક છે. મહર્ષિ આ શરીરથી મુક્ત થવાને માટે આ જ અવસર છે. પણ એવા જ છે, જે બધી રીતે ગુપ્ત છે, પ્રાવત પ્રત્યેક જીવને પિતાના સુખદુખ છે, તેની પિતાની છે, પ્રબુદ્ધ છે, હિંસાથી વિરત છે. તેમને સમ્યફ પ્રકારે છા છે એટલા માટે ની હિંસા ન કરે, તેને જુઓ કે તેઓ એવી રીતે સમાધિકાળની આકાંક્ષા પીડ ન કરે, પરંતુ જે દુખ આવે તેને સમભાવ કરતા વિચરણ કરે છે. પૂર્વક સહન કરે, એ જ શાંતિ માર્ગ છે.
શ્રદ્ધાને દઢ કરવા માટે ઉપદેશ છે કે “જે અંતમાં પરિગ્રહને પાપ ગણાવતા કહ્યું છે કે વિચિકિત્સાસમાપન–સંશયશીલ છે, તેને સમાધિલાભ પરિગ્રહ અલ્પ હોય કે ઘણે, સચિત્ત-સજીવ હેય નથી થતો. તેથી એ નિઃશંક છે કે જે તીર્થંકરાએ કે અચિત-નિજીવ હોય, પરંતુ તે મહાભય છે. તેના પ્રતિપાદન કર્યું છે તેમાં શ્રદ્ધા કરવી આવશ્યક છે. ત્યાગીને પરમચક્ષ-દિવ્યદૃષ્ટિવાળો કહ્યો છે અને અપરિ આગળ અહિંસાને ઉપદેશ છે કે “ જેને તું ગ્રહમાં બ્રહ્મચર્યની સંભાવના બતાવી છે.” હન્તવ્યમારવાને યોગ્ય માને છે, તે તું જ છે ” - ત્રીજા ઉદ્દેશની શરૂઆતમાં અપરિગ્રહની ચર્ચા આ પ્રતિબંધક આધાર ઉપર જીવન ચલાવનાર કદિ છે. અને ઉપદેશ છે કે વર્ય-શક્તિને છુપાવવું ન કેઈપણ પાણીની હિંસા કરતો નથી, વાત કરતા નથી. જોઈએ. પોતાના કામાસકત આત્માની સાથે યુદ્ધ કરવું આત્મા અને વિજ્ઞાનને અભેદ તથા આત્માને જોઈએ, બાહાયુદ્ધનું શું પ્રયોજન છે?— ખા આર્ય વિજ્ઞાતા કહીસાંખ્યન અકર્તત્વવાદ અને બુદ્ધિ યુદ્ધ દુર્લભ છે. બાહ્ય શત્રુઓ સાથે લડવું એ તે પ્રકૃતિના પરિણામ છે ”—આ વાદનું નિરાકરણ અનાર્ય યુદ્ધ છે.
સૂચિત કરવામાં આવ્યું છે. તથા ન્યાય-વૈશેષિક જે સમ્યફ છે તે જ મુનિ શું છે અને જે સંમત દ્રવ્ય -- ગુણને આત્યંતિક ભેટ નિર્મને માન્ય મુનિપણું છે તે જ સમ્યફ છે એમ જાણે.” આ નથી, એ પણ જ્ઞાત થાય છે. સવ નિશ્ચયનયથી સમ્યગદર્શન, જ્ઞાન, ચારિત્રની એક- છઠ્ઠા ઉદ્દેશની શરૂઆતમાં કહ્યું છે કે—કેટલાક
For Private And Personal Use Only
