________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
વિચાર રાખું છું •
Govt, Collections of Mss.(Vol XVII,) છીયા, થ્યા શબ્દાર્થ અને ગુજરાતી વિવેચન સહિત Pt. 1, p. 208)
ગ્રન્થપ્રકાશક સભાએ ઈ. સ. ૧૯૨૫માં પ્રકાશિત કરી છે. બાલાવબોધ–આ જીવવિજય વિ. સ. ૧૭૮૪ ધમરત્નસંગ્રહણીઆ નામથી એક કૃતિ માં રચ્યો છે. તેઓ ‘તપગચ્છના જ્ઞાનવિજયના જિ. ૨૦ કેo( વિ. ૧, પૃ. ૧૯ર )માં નોંધાયેલી શિષ્ય થાય છે.
છે, અહી એના કર્તા તરીકે અભયદેવસૂરિના અને જીવાજીવાભિગમસંગહણી (જીવાવાભિગમને
છે. એના વૃત્તિકાર તરીકે દેવસુંદરસૂરિના શિષ્ય કુલમંડન
હિ સૂરિને ઉલેખ છે. પ્રસ્તુત વૃત્તિ વિ. સં. ૧૪૪૧માં સંગ્રહણી) – ત્રીજા ઉવ ગતુ' નામ જીવાજીવાભિગમ છે, એને લક્ષીને કોઈકે ૨૨૩ ગાથા રચી છે, એ ઉપ રચાયાનું અહીં કહ્યું છે. પ્રસ્તુત પણણુવણુતિયપથયુક્ત ઉવગત સંક્ષિપ્ત પરિચયરૂપ હશે. એની એક જ
જ સંગ્રહેણી તે નથી એવો પ્રશ્ન મને રે છે, પણ હાથપોથી જિ. ૨. કે. વિ. ૧. પૃ. ૧૪ ૩ ) માં ”
એનો ઉત્તર આપવા માટે કોઈ વિશિષ્ટ સાધન નોંધાયેલી છે. એ હાથ થી અહીંના–સુરતના
- અત્યારે તે ન હોવાથી એ હું આપી શક્તો નથી. રૈનાનંદે પુસ્તકાલયમાં છે અને એને ક્રમાંક ૧૫૪ ધમસંગહણિ (ધર્મસંગ્રહણિય–આ જ મ૦ છે, એ જોવા મળતાં વિશેષ માહિતી આપવાના હું માં ૧૩૯૬ પધમાં સમભાવભાવી હરિભદ્રસૂરિની
રચના છે. આ ધર્મની વ્યાખ્યા, નિક્ષેપ ઇત્યાદિ | સંગ્રહણી પદવિચાર -- જિ. ૨૦ કે ૧ (વિ. ૧,
તા વિવિધ વિષયો ઉપર મહત્વપૂર્ણ પ્રકાશ પાડનારી પૃ. ૪૦૯ ) પ્રમાણે આના કર્તા દેવકુશળ છે અને 21
કૃતિ મલયગિરિસૂરિકૃત વૃત્તિ સહિત દે. લા. જે. પુ. કૃત્તિકાર દેવભદ્ર છે. આ બંનેની એકેક હાથથી
Sી સંસ્થા તરફથી બે ભાગમાં અનુક્રમે છે. સ ૧૯૧૬ અમદાવાદ ના ડહેલાના ભંડારમાં હોવાનું અહીં' કહ્યું
અને ૧૯૧૮માં પ્રસિદ્ધ કરાઈ છે. પ્રસ્તુત કૃતિ વિષે છે તે એ હાયપોથી જોઇ જઈ એના ઉપર પ્રશ્નાશ
મે" સકૃત્તિક અનેકાન્તયપતાકા( ખંડ ૨)ના મારા પાડવા ત્યાં બિરાજતા શ્રમણવર્મને મારી સાદર વિજ્ઞપ્તિ
અંગ્રેજી ઉપદ્યાત(પૃ. ૨૫-૨૬)માં તેમજ મારા છે, કેમકે મને તે એ હાથપોથી અત્યારે તે મળે
નિમ્નલિખિત ગુજરાતી પુસ્તકમાં માહિતી આપી હોવાથી તેમ નથી,
અહીં હું એ સંબંધમાં કશું વિશેષ કહેતો નથી.
“ મહારા યાઠિનીના ધર્મપુત્ર શ્રી હરિભદ્રસૂરિ સંગ્રહણી –આ સમય પધમાં સંસ્કૃતમાં
જીવન અને કવન.” રચી છે. એ ૪૦૦ લોક જેવડી છે આ કંઇ સ્થળેથી પ્રકાશિત થઈ છે ખરી ?
જિ, ૨. કે( વિ. ૧, પૃ. ૧૯૪)માં એક
અજ્ઞાતકર્તક કૃતિની નેધ છે. ત્યાં કહ્યું છે કે આ | વિયારછત્તીસિયામુત્ત (વિચાર લર્નાિશિકાસેવ )- હારિભદ્રીય ( ઉપર્યુક્ત ) ધમસંગ્રહણી હાવા સંભવ આ કૃતિ ધવલચન્દ્રના શિષ્ય ગજ સારે જ ૦ મ૦ માં છે, એને અંગે નીચે મુજબનું વિવરણુત્મિક સાહિત્ય ૪૪ પદોમાં રચેલી કૃતિ છે. એ ચોવીસ દડકેના હાવાનો અહી' ઉલ્લેખ છે :નિરૂપણરૂપ હોઈ એને “ દંડ પ્રકરણ' કહે છે. એના (1) મુલધારી હેમચન્દ્રસૂરિના શિષ્ય રચેલી વૃત્તિ, ઉપર કતએ ભલે વિ. સ. ૧૫૬૯ માં પાટણમાં અવ- (૨-૩) બે ટિપ્પન. એકના કા હેમચન્દ્રસૂરિ ચુણિ રચી છે. આ અવચૂર્ણિમાં પ્રસ્તુત કૃતિનો છે, જ્યારે બીજના કર્તાનું નામ જાણૂવામાં નથી. વિચારષત્રિ શિકાસૂત્ર” તરીકે ઉલ્લેખ છે. ઉદયચદ્રના ૧ આ ૧૧૦૦૦ શ્લેક જેવડી છે. એને લક્ષ્યમાં શિષ્ય રૂપયન્દ્ર વિ. સં. ૧૬૭૫માં વૃત્તિ રચી છે. રાખી મૂળ કૃતિને વિવેચનપૂર્વક ગુજરાતીમાં અનુવાદ એ માં પ્રારંભમાં આ કૃતિને લધુસંગ્રડણી કહી છે. તૈયાર કરાવાયું અને એ પ્રકાશિત કરાય તે જૈન આ વૃત્તિ તેમજ સ્વપજ્ઞ અવચૂષિ મૂળ કૃતિ, એની સાહિત્યનો સબળ પ્રભાવના થાય તેમ છે,
For Private And Personal Use Only
