________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
જીવન--સૈાદર્ય અનુ. વિઠ્ઠલદાસ મૂળચંદ શાહ
(ગતાંકથી ચાલુ) ચારિત્ર્ય ઉપર નેત્ર અને કર્ણદ્વારા ઘણું જ પૂર્વક માને કે તમારા જીવનમાં કોઈપણ સ્થળે ભય અસર થાય છે. મનુષ્યના સંપૂર્ણ વિકાસને માટે રહેલ છે વિજય અને સુખ મેળવવામાં, આપણું શાળાઓની કેળવણીની જેટલી અગત્ય છે તેટલી જ જીવન ઉચ્ચ અને ઉદાત્ત બનાવવામાં સૌંદર્ય પારપક્ષીઓ અને ઝરાઓના અવાજની, પવનની, પુષ્પની, ખવાની શક્તિના વિકાસને વિષય ઘણું જ અગત્ય સુગંધની, આકાશના વિધવિધ રંગની, સમુદ્ર, અરણ્ય ધરાવે છે. સૌદર્યના પ્રેમથી આંગ્લ વિદ્વાન રસ્કિનનું અને પર્વતના દયેની અગત્ય છે. સૌદર્યનું નિરી- જીવન અવર્ણ રીતે સુંદર અને ઉચ્ચ બન્યું હતું. ક્ષણ કરવાની તમારી શક્તિને જાગૃત કરવાને અને આ કદરતને વિશિષ્ટ ગુણ છે, અને સૌંદર્યની ખીલવવાને જો તમે તમારા જીવનમાં કર્ણ અથવા
સાથે વધારે પરિચયમાં રહેવું તે કુદરતની સાથે નેત્ર દ્વારા સૌદર્યનું ગ્રહણ કરશે નહિ તે તમારે
નિકટ સમાગમમાં રહેવા સરખું છે. “જેમ જેમ
રે સ્વભાવ કર્કશ, નીરસ અને અપ્રિય થશે. આ
આપણે મનુષ્યમાં, બાળકમાં, પ્રવૃત્તિ અને નિવૃત્તિમાં, સિવાય અન્ય કોઈ વસ્તુ સૌંદર્ય પારખવાની શક્તિનો વિકાસ કરવામાં સહાયભૂત થવાને સમર્થ નથી. તે
બાહ્ય અને આંતર જગતમાં વધારે ને વધારે સૌંદર્ય
જોઈએ છીએ તેમ તેમ આપણે કુદરતને વધારે ને શક્તિ મનુષ્યને કુદરતની સાથે જોડનારી સંકલન છે.
વધારે પ્રત્યક્ષ કરીએ છીએ.” જે વખતે આપણે વિશ્વની પૂર્ણતા અને ભવ્યતાના ચિંતનમાં નિમગ્ન થઈએ છીએ તે વખતે આપણા જીવનને ઉચ્ચ અને સમતલ બનાવવામાં સૌદર્યને આત્મા કુદરતની સાથે ગાઢ સંબંધમાં આવે છે પ્રેમ બહુ અગત્યને ભાગ ભજવે છે. સુંદર માણસની તેટલે કઈ પણ સમયે આવતું નથી.
અને વસ્તુઓની આપણા પર શી અસર થાય છે હમેશાં તમારા જીવનમાં ઘેડ છે સૌદર્ય તે આપણા સમજવામાં ભાગ્યેજ આવે છે. તેઓ ભરવાને યત્ન કરો એટલે તેની ચમત્કારિક અસર આપણી દષ્ટિએ વારંવાર પડવાથી આપણા અનુતમને સત્વર પ્રત્યક્ષ થશે. તેનાથી દુનિયા પરનું તમારું ભવમાં સામાન્ય થઈ પડે છે. જેથી આપણું ધ્યાન દૃષ્ટિબિંદુ વિશાળ થશે, જે દ્રવ્યની કે કાતિની ખેંચવામાં તે નિષ્ફળ થાય છે. પરંતુ એટલું તે પ્રાપ્તિથી પણ થવું અશક્ય છે. તમારે માનસિક ચોક્કસ છે કે પ્રત્યેક સુંદર ચિત્ર, પ્રત્યેક રમણીય તેમજ શારીરિક ખોરાક ગ્ય વિવિધ વરતુઓનો સૂર્યાસ્ત, પ્રત્યેક ભૂપ્રદેશને કટકે, પ્રત્યેક લાવણ્યમય બનાવે. તેનાથી તમને અવશ્ય અમૂલ્ય લાભ થશે. આકૃતિ અને પ્રત્યેક રમ્ય પુષ્પ ચારિવ્યને ઉદાર તમારું શરીર કામ કરવાને બળવાન અને સશક્ત અને ઉચ્ચ કેટિનું કરે છે. હોય અને તેમાં ફેરફાર કરવાની કંઈ પણ અપેક્ષા ન આપણાં જીવનનું વલણ ઉચ્ચ લાગણીઓને હોય તે પણ તમારા મનને તે ફેરફારની અપેક્ષા છે. નાશ કરવા તરફ અને સૌંદર્યના વિકાસને ડાબી આરોગ્યના દષ્ટિબિંદુથી નિવૃત્તિની જેટલી અપેક્ષા છે દેવી તરફ સામાન્ય રીતે હોય છે. આપણે ભૌતિક તેટલી જ ચારિત્ર્યના દષ્ટિબિન્દુથી તેની અપેક્ષા છે. વસ્તુઓના લાભ પર વધારે લક્ષ આપીએ છીએ અને જે તમે આખું વર્ષ એક જ પ્રકારના માનસિક જે દેશમાં પૈસાને પ્રભુ તુલ્ય ગણવામાં નથી આવતે ખોરાક પર છ છો, જે તમે ત્રણસેં પાંસઠ દિવસ તે દેશમાં જે શક્તિને વધારે ખીલવવા પર ધ્યાન એક જ પ્રકારના અનુભવ મેળવે છે તે ખાતરી આપવામાં આવે છે તેના તરફ આપણે દુર્લક્ષ
[ ૧૭૪ ]લું
For Private And Personal Use Only