________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
ઉદ્દાત સંસ્કારપ્રેમી શ્રીમદ્ બુદ્ધિસાગરસૂરીશ્વરજી
ગત વૈયાક જી. ૧૫ ના રાજ માટુંગા-મુ`બૠખાતે શ્રીમદ્ બુદ્ધિસાગરસૂરિ જૈન પાઠશાળામાં શ્રી મણીભાઈ નગીનદાસ ભાખરીયા તરફથી તૈયાર કરાવવામાં આવેલ આચાય શ્રીમદ્ બુદ્ધિસાગરસૂરીશ્વરજી મહારાજનું આરસનું બસ્ટ શેઠશ્રી કસ્તુરભાઇ લાલભાઇના હસ્તે ખુલ્લું મૂકવામાં આવેલ. શ્રીયુત મણિલાલ મેહનલાલ પાદરાકરે લખેલ આચાર્ય દેવના જીવનપરિચયની બુકલેટ આ પ્રસંગે શ્રી ભાખરીયા બ્રધર્સ તરફથી વહેંચવામાં આવેલ તેમ જ પ્રસંગને અનુલક્ષીને શેઠશ્રી કસ્તુરભાઇએ અભ્યાસપૂર્ણ ભાષણ કર્યુ હતુ જે અત્રે રા કરવામાં આવે છે. માટુંગા શ્રી સંધ તથા સજ્જતા અને સન્નારીઓ, શ્રી. બુદ્ધિસાગરજીએ સાચા સાધુ તરીકે જીવન મારા તરફ મમત્વ બતાવીને પૂજ્ય ચેાગનિક ગુજારી સાહિત્યની આરાધના કરી અને સાથે સાથે આચાય' મહારાજ શ્રી બુદ્ધિસાગરસૂરીશ્વરજીની પ્રતિ-સમાજસેવક તરીકેની પ્રવૃત્તિ
માની ઉદ્ઘાટન વિધિ કરવા માટે મને એશાળ્યે તે માટે હું તમારો આભારી છું. પૂજ્ય બુદ્ધિસાગરજી મહારાજના સહવાસમાં હુ‘ મારા બાળપણમાં આવેલા અને બચપણમાં તેમની પાસેથી સ ંસ્કાર મેળવવાનું અહેાભાગ્ય મને સાંપડયું હતું.
પણ તેઓએ કરી છે. ત્રિવેણીસ'ગમ જેવું આવુ. જીવન આપણા સંસારમાં ભાગ્યે જ સાંપડે છે, અને તેમના નિર્વાણુને ૩૦ વર્ષ થયા છતાં તેમના જીવનની સુવાસ ચારે ખાજુ પ્રગટી રહી છે. પૂજ્ય બુદ્ધિસાગરજી મહારાજ ધ્રુવળ સાંપ્રદાયિક સાધુત્વને વળગી ન રહ્યા અને એક ઉદ્દાત સંસ્કારીતા કેળવી ખીજા ધર્મોમાં પણ રસ લેતા થયા અને તે ધર્મના સુંદર તત્ત્વોને સ્વીકાર કરી, અપનાવીને લેકામાં તેના બહેાળા પ્રચાર કર્યાં.
આય સંસ્કૃતિ વૈદિક, બૌદ્ધ અને જૈન ધર્મોમાંથી જન્મી છે અને આ ત્રણે ધર્માં પરસ્પરના પૂરક છે. એક ખીજામાંથી ત્રણે સપ્રદાયાએ ધણું લીધું છે અને માનવસિદ્ધિની આરાધનામાં ત્રણે ધર્માએ ભેગા થઇ ફાળા આપ્યા છે. શ્રીમદ્ બુદ્ધિસાગરજીનુ ચરિત્ર આપણે વાંચીએ તા આપણુને જરૂર લાગી આવશે કે ત્રણે ધર્માંનાં ઉત્તમ તત્વા તારવી તેમણે જૈન સાહિત્યને દીપાવ્યુ` છે.
તેમના જન્મ વિજાપુરમાં સંવત ૧૯૩૦ માં એક પાટીદાર કુટુંબમાં થયા હતા. તેમનુ કુટુંબ મોટું હતું ને તેમાં તે નાનપણથી જ સત્યને માર્ગે ચાલનારા અને સંસ્કારપ્રિય હતા. વિજાપુરમાં પૂજ્ય શ્રી રવિસાગરજી મહારાજ ચામાસુ` રહેલા અને તે વખતે તે ઘણી નાની ઉંમરે તેમના પરિચયમાં આવ્યા હતા. તેમને વાંચવાના શેાખ સારા પ્રમાણમાં હતા. તેમને પ્રાણી પ્રત્યે દયા અને સાચા માગે' ચાલવાતા યોગ નાનપણથી જ પ્રાપ્ત થયા હતા.
તે પોતે પાટીદાર હતા અને તેમના પિતા શૈવધમ' પાળતા અને માતા વૈષ્ણવધર્મ પાળતા હોવા છતાં તેમણે ઘણી નાની ઉંમરે જૈન ધમ અંગીકાર કર્યાં. આમ થવાના કારણ માટે એમ કહેવામાં આવે છે કે-એક વખત એક બળદ વિફરીને દેડતા હતા અને એક ધરડા જૈન સાધુને અડફેટમાં લેવાની તૈયારીમાં હતા તેવામાં તેમણે પાતાના ડિકાવડે બળદને તેમ કરતાં શક્રયા અને સાધુ મહારાજ તે અકસ્માતમાંથી બચી ગયા. આ સાધુ મહારાજે જ્યારે મુંગા પ્રાણીને નહિ મારવાના તેમને ઉપદેશ કર્યા ત્યારે તેમના દિલમાં કુતુહલતા જાગી અને ત્યારબાદ તેમણે પૂજ્ય રવિસાગરજી મહારાજ પાસે ઇ ગહન અભ્યાસ કરવા શરૂ કર્યાં.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
તેમના જીવનમાં તેમણે જૈન ધર્મીઓ ઉપરાંત હિંદુ-મુસલમાન જનતાને પૂજ્યભાવ મેળળ્યેા છે. આજોલ ગામમાં આભુ મીર નામના એક મીર મુસ્લીમ સજ્જન શ્રી બુદ્ધિસાગરજીનાં કાવ્યે ભજનની ઢળે ગાતા હતા અને તે રીતે તેમનાં ભજતા કેટલાં પ્રચલિત હતાં તેને ખ્યાલ આવી શકે છે. તેવી જ રીતે વરસોડાના રજપુત ઠાકેાર પણ તેમના અનન્ય મિત્ર હતા અને મેરીયા મહાદેવના એક મહારાષ્ટ્રીઅન યાગી પણ તેમની સાથે રસમય ચર્ચા કરતા અને આપણી સંસ્કૃતિમાં સાત્વિક ભેદ રહેલા નથી તેની પ્રતિતિ તેઓશ્રી કરતા હતા. તેમના જીવન દરમ્યાન ( ૧૮૭ )૩
For Private And Personal Use Only
