Atmanand Prakash Pustak 053 Ank 03

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 6

૩૬
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ હવે આપણે જેનતત્વદર્શન પૃ. ૨૨)માંથી રાતના કાળધર્મ પામ્યા તે પહેલાં એ જ દિવસની નિમ્નલિખિત પંક્તિ નેધીશું-
કે આગલા દિવસની સવારના પહોરમાં એમણે મારા “એલાન તમરત્તમવનર દિતા દેખતાં પંજાબના કેટલાક ભંડારોના કાર્યવાહક ઉપર વાતરોહા છાતવાસ લુત્તે પત્ર લખાવી પુછાવ્યું હતું કે જૈનતત્વાદની सर्व जगत् का जो हित करे सो श्रेयांस ।
પ્રાચીન હાથથીઓ તમારે ત્યાં છે અને હેય તે તે
મોકલાવશે ? આનો ઉત્તર કોઈ સ્થળેથી એમના यद्वा गर्भस्थेऽस्मिन् केनाप्यनाक्रान्तपूर्व
અગ્રગણ્ય શિષ્ય ઉપર આવ્યા હોય તે તેની મને देवताऽधिष्ठितशय्या जनन्याऽऽक्रान्तेति श्रेयो
ખબર નથી. પ્રાચીન હાથથીઓ મેળવવા બાબત जातमिति श्रेयांसः।
મેં શ્રી વિજ્યસમુદ્રસૂરિજીને સાદર વિજ્ઞપ્તિ એકાદ માવાન લવ જર્મ મેં થે તો અવાર જે મહિના ઉપર કરી હતી, પણ અત્યાર સુધી તે મને પિતા જે ઘર મેં જી રેવતાવિત થ થ એમની તરફથી કોઈ ઉત્તર મળ્યું નથી, તે આજે ૩ર ઘર નો ઘંટતા શા કરી દો સમાધિ એમને હું આ જાહેર વિજ્ઞપ્તિ કરું છું. उत्पन्न होती थी। भगवन्त की माता का उसी शय्या पर सोने का दोहद उत्पन्न हुवा।
પ્રાકૃત શૈલી–હરિભદ્રસૂરિએ શ્રેયાંસને " माता उसी शय्या पर सोइ । देवता शान्त
અંગે પ્રાકૃત શૈલી” એને જે હેતુ દર્શાવ્યો છે તેને મા-arદ્રવ ર ારા, જુવ હેતુ એવાંતા” *
આ અર્થ બરાબર સમજાતું નથી. શું એઓ એમ કહેવા
ઈચ્છે છે કે પાઈય(પ્રાકૃત)માં “જિંસ’ તેમજ આ ઉલ્લેખમાં સામાન્યાર્થસૂચક પ્રારંભિક
સેજજસ” શબ્દો છે એ બંને કયા સંસ્કૃત શબ્દ સંસ્કૃત અંશ હારિભદ્રીય વૃત્તિગત ઉપયુક્ત ઉલેખ
ઉપરથી ઉદ્દભવ્યા હશે–એ ક્યા સંસ્કૃત શબ્દનાં સાથે અક્ષરશઃ મળે છે. એટલે એ એના આધારે યોજાયે હશે. આને અર્થ હિંદીમાં આપતી વેળા
સમીકરણરૂપ ગણાય એવો પ્રશ્ન વિચારતાં ઉત્તર
તરીકે “શ્રેયાંસ ” સૂચવાય તે બીના રજૂ કરવા માટે શ્રેયાંસની નિષ્પત્તિને બે કારણ દર્શાવનારી પતિને
કામમાં લેવાયેલી પદ્ધતિ તે “પ્રાકૃત શૈલી” છે? અર્થ આ મુદ્રિત પુસ્તકમાં નથી. એથી એ પ્રશ્ન ઉદ્દભવે છે કે શું કર્તાએ જ એ અર્થ આર્યો નથી
છે. નથી છાંદસત્વ-“છંદમ્”ના “છંદ” (પદ્યાત્મક કે પછી છપાવતી વેળા એને અર્થ દર્શાવનારી પતિ રચના) અને “વેદ” એમ બે અર્થ થાય છે. એ પૂરતે પાઠ છૂટી ગયેલ છે ? આ પાંચમા સંસ્કરણમાં ઉપરથી એટલે કે છંદની દૃષ્ટિએ કરાતી વિચારણા શુદ્ધિપત્રક નથી તેમજ મારી પાસે આની પહેલાંનાં અથવા તે વૈદિક પ્રયોગ-વેદને લગતા વ્યાકરણ અનુચાર સંરકરણમાંથી એકે નથી તેમજ એ બધાં તે સરતે પ્રયાગ-આ પ્રયોગ એ અર્થ સૂચવવા અહીં કોઈ સ્થળેથી મળે એમ પણ જણાતું નથી ‘છાંદસ” શબ્દ વાપરી શકાય. અહીં પ્રથમ અર્થ તે આ પરિસ્થિતિમાં આ પ્રશ્નનો ઉત્તર અન્ય સંરકરણો તે ઘટતે હેય એમ જણાતું નથી. આથી શ્રેયસ જોવાનો જેમને સુગ હોય તેઓ એ જણાવવા કૃપા એ આર્ષ પ્રયોગ છે એટલે કે એ પાણિનિકૃત વ્યાકરે કે પાઠ પડી ગયા છે કે કેમ અને જેમની પાસે કરણ કે જેમાં લૌકિક સંસ્કૃતને અંગે નિયમન કરાયું કર્તાના હાથે લખાયેલી હાથથી હોય કે એમના છે તેને અનુસરનારે પ્રયોગ નથી. શું હરિભદ્રસૂરિ કઈ શિખ-શિષ્યમાંથી કઇએ પ્રથમાદશ તૈયાર છદસથી આ પ્રમાણે કહેવા ઈચ્છે છે કે બીજું કઈ? કર્યો હોય તેઓ કર્તાએ એ પાઠ આપે છે કે પ્રષિરાદિત્વ-સમાસના વિવિધ વર્ગો પડે છે. નહિ તે સૂચવવા કૃપા કરે.
તેમાં કેટલાક સમાસનાં પૂર્વ' પદના વર્ણન લોપ “પંજાબ કેસરી’ વિજયવલ્લભસરિજી જે દિવસે કરાય છે. આવા સમાસેના વગરનું નામ “પૃદ