________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
આધુનિક યુગમાં અહિં‘સાનું તાપ
૪૩
સાને જે રીતે સમજે અને આયરે છે તેમાં મને સંકુચિતતા દેખાય છે. મારે મન તે પ્રશ્નો એ છે કે ( ૧ ) “ અહિં’સા ” એટલે વયા
હિંદુસ્તાનની ભૂમિ ઉપર હજારો વર્ષ થયાં ધમ'ના ઉપદેશક પાકયા છે અને વિશ્વને શાંતિ અને પ્રેમા સંદેશો આપ્યા છે. રાષ્ટ્રીય આઝાદી માટે પૂ. ગાંધી
46
,,
માનવ માનંવ અને સમાજ સમાજ વચ્ચેના એ અહિંસાના ધર્મને એક નવા રંગ આપી, નવી
શુદ્ધ વહેવારનુ શાસ્ર. 1 ?
શક્તિ આપી, અહિંસાને એક શાસ્ત્ર બનાવ્યું. ભીરુ અને આશાહીન દેશવાસીઓમાં નિ યતા અને આશા પ્રગટાવી. ૨૦-૨૫ વર્ષના અહિંસાના ઉપદેશમાંથી એક તાકાત આ દેશે મેળવી અને આપણે સ્વતંત્ર અન્યા. રાજકીય સ્વતંત્રતા પછીના જે પ્રશ્નાસામાજિક સમાનતા લાવવાના અને આર્થિક શોષણ દૂર કરવાને—આ ખતે પ્રાણપ્રશ્નના ઉકેલ પણ યુદ્ધ, અને ખૂનખરાખી વગર અહિંસાને માગે થઇ શકે તેવી શકયતા આ દેશની ધમ' ભાવનામાં, સંસ્કૃતિમાં અને વારસામાં પડેલી છે.
در
જાત માટે?
૨. અહિંસાનું વ્રત પાલન માત્ર દેરાસર, ઉષાશ્રયમાં કે ાપણા સમગ્ર જીવન વ્યવહારમાં ?
૩. અહિંંસાના ધમ માત્ર જૈને માટે કે માનવ
૪. અહિંસા કાષ્ઠ એક ખંધીવાન કૅ સ્થગિત થઇ ગયેલ, નિર્વીય* વિચાર છે કે ાંતશીલ ક્રતિકારી માનવ સમસ્તને પ્રેરણા આપનારૂં બળ છે ?
માનવ માનવમાં અહિંસા અને પ્રેમનું સામ્રાજ્ય સ્થાપવુ' હોય તા અત્યારના ઝેરવેરના કારણો તપાસવાં જોષ્ટએ અને દૂર કરવાં જોઇએ. દરેક રાષ્ટ્રમાં અત્યારે જે મેટામાં મેાટી અથડામણુ છે તે અત્યારની સમાજરચનામાં પડેલા એ દેબેમાંથી ઉપસ્થિત થાય છેઃ
૧ સામાજિક અસમાનતા. ૨ આર્થિક શોષણ.
ઊંચ-નીચના ભેદ અને કરાડે માણસાની ભયકર કંગાલીયત એ આ યુગની સમસ્યા છે. લાખા અને કરાડા માણસા ગરીબાઇમાં જીવે છે. સસ્કારી અને સુખી માહ્સ તરીકેનુ જીવન તેના માટે લક્ષ્ય નથી. પ્રસગાએ દયા–દાન કરવાથી કે પાંજરાપેળ, અનાથ-આશ્રમ, ભીખારીઓને મીષ્ટાન્ન કે ગરીમાને જમણુ આપવાથી ગરીબાઈના ભય'કરતા કાઇ ઇલાજ નથી. સંપત્તિનું ઉત્પાદન, તેની ન્યાયપૂર્વકની વહેંચણી, સૌને સમાન તક મળે એવી સ્થિતિ નિર્માણુ થાય તે જ તેમાં માનવકલ્યાણના વિકાસ રહેલ છે. મુઠીભર માણસે। સમૃદ્ધિમાં મહાલે અને કરોડા *ગાલાને માટે જીવનની ક્રાઇ આશા ન હોય તે ચાલી શકે નહિ. અને ક્રાઇ સાંખી શકે પણ નહિ. આર્થિક શેષણુ અને સામાજિક અન્યાય દૂર કરવા માટે રશીયા અને ચીન જેવા દેશોએ એક માર્ગ લીધો.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ખીહારની જે પવિત્ર ભૂમિ ઉપરથી ભગવાન મહાવીર અને યુધ્ધે ૨૪૦૦ વર્ષ પહેલાં અહિંસાનુ એક ધમ તરીકે સ્થાપન કર્યું. તે જ પવિત્ર ભૂમિમાં સને ૧૯૧૭ માં પૂ. ગાંધીજીએ ચંપારણમાં કંગાલ અને આશાહીન એવા ખેડૂતને અહિંસક શક્તિના મમ' સમજાવ્યા અને સત્યાગ્રહને માગ દેશમાં અ'કિત કર્યાં. ૧૯૫૧ થી એ જ પુણ્યભૂમિ ઉપર પૂ. ગાંધીજીના અનુયાયી પૂ. વિભાએ આર્થિ'ક શાણુ સામે એક અહિંસક ક્રાંતિ કરી રહ્યા છે. ભૂમિદાન અને ંપત્તિદાન મારફત તેઓ આ દેશની પ્રજામાં આર્થિક સમાનતા લાવવાને પ્રયાસ કરે છે. જમીનદારે અને શ્રીમંતા પાસેથી જમીન અને સ ́પત્તિદાન તરીકે લે છે. અને આ રીતે તેમને ભૂદાન અને સ ંપત્તિદાનને અહિંસક ક્રાંતિકારી પયગામ આગળ ચાલે છે.
સ
આ યુગમાં એકલદોકલની અસ'ગઠિત હિ'સા નાકામયાબ બની છે. રાજ્યો અને મહારાજ્યાએ ઊભી કરેલી સંગઠિત હિંસાથી અને એટમમેમ્બ જેવા વિનાશક શસ્ત્રોથી માનવ જાતને નાબૂદ કરે એવા સ ંજોગ ઊભા થઈ ગયા છે. આજે તે માનવ જાતની હસ્તી રહેશે કે નહિ' તે જ પ્રશ્ન છે અને તેને જવાબ અથવા ઊંધેલ જ્ઞાનપૂર્ણાંકની કેળવેલ અહિંસક શક્તિ અને શેષણ રહિત સમાજવ્યવસ્થામાં
For Private And Personal Use Only
