________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
ભગવાન મહાવીરના સમકાલીન કેટલાક રાજાઓ
પ્રાધ્યા. ખી. ચાં. શાહ એમ. એ.
ઉમરે દીક્ષા વિહાર કર્યા
ભ. મહાવીરસ્વામીએ ત્રીસ વર્ષની લીધી ત્યાર પછી જ્યાં જ્યાં તેમણે તથા ચેમાસા ગાળ્યાં, તેની વિગતવાર તેાંધ જૈન ગ્રંથામાં મળી આવે છે. આ વાંધાને ઝગુવટથી તપાસી મુનિશ્રી કલ્યાણુવિજયજીએ પેાતાના “ શ્રમન મળવાનું મઢાવીર ’નામના ગ્રંથમાં વિહારા તથા ચેમાસાંઓને સાલવાર ગાઠવ્યાં છે. આ સાલવારીને અભ્યાસ કરતાં આપણને કેટલીક ઉપયેગી ઐતિહા
સિક હકીકતા મળી આવે છે.
પ્રથમ આપણે જે વિદ્વાર તથા ચેકમાસાએ આપણને ઉપયોગી થઇ પડે તેવાં છે તેની મુનિશ્રી કલ્યાણુવિજયજીએ આપેલી સાલવારીનેા અહીં નિર્દેશ
કરશું.
( ૧ ) પોતાના ૪૨ મા વર્ષોંમાં ચેમાસાં પહેલાં ભ. મહાવીર કૈાશાંખી ગયા. ત્યાં તે વખતે રાજા ક્ષતાનિક રાજ્ય કરતા હતા.
પોતાના ૪૪ મા વર્ષમાં ચામાસા પછી ભ. મહાવીર ફરીથી કોશાંખી ગયા. તે વખતે રાજા ઉદયન ગાદી ઉપર્ હતા અને ઉદયન નાની 'મરને હાવાથી તેની માતા રાણી મૃગાવતી રાજ્યકારભાર ચલાવતી હતી.
પેાતાના ૪૯ મા વર્ષમાં રાજગૃહમાં ચામાસુ ગાળીને ભ. મહાવીર ફરીથી કૌશાંબી ગયા તે વખતે રાજા ઉદ્દયન હજી પણુ ઉમર લાયક થયા ન હતે છતાં પણુ તેની સ ંભાળ રાખવાનું કામ પોતાના અનેવી અવતિના રાજા પ્રદ્યોતને સોંપી રાણી મૃગાવતીએ દીક્ષા લીધી.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
(૨) પેાતાના ૪૮ મા અને ૪૯ મા વર્ષમાં સ. મહાવીરે ચોમાસાં રાજગૃહમાં ગાળ્યાં. આ વખતે ત્યાં રાજા શ્રેણિક રાજ્ય કરતા હતા. અને તે પોતાની રાણીઓ સાથે ભ. મહાવીરને વાંદવા આવ્યા હતા.
વખતે રાજ્યકુટુંબને કોઇ સભ્ય વાંા માન્યા હાય તેવા ઉલ્લેખ મળતેા નથી.
-
પોતાના ૫૪ મા વર્ષમાં રાજગૃદ્ધમાં ચામાસુ ગાળીને ભ, મહાવીર ચંપા ગયા. ત્યાં તે વખતે મગધના રાજા કુણિકના મુકામ હતા. કુણિક સપરિવાર વાંદવા આળ્યેા હતેા.
પેાતાના ૫૫ મા વર્ષમાં મિથિલામાં ચામાસ' ગાળા ભ. મહાવીર ફરીથી પા ગયા, તે વખતે રાજા ણિક ત્યાં હતા અને મહાશિલાર્કટક યુદ્ધ શરૂ થઈ ગયુ હતું..
( ૩ ) પોતાના પ૬ મા વર્ષમાં મિથિલામાં ચેામાસું ગાળીને ભ. મહાવીર શ્રાવસ્તી ગયા. અહીં તેને ગેાચાલક સાથે તકરાર થઇ જેને પરિણામે તે માંદા પડ્યા. આ માંદગીએ ચેાડા જ વખતમાં ભયંકર સ્વરૂપ ધારણુ કર્યુ. પણુ સદ્ભાગ્યે તેમના ૫૭ મા વર્ષના પહેલા માસમાં આરામ આવી ગયા. આ માંદગી દરમ્યાન તેમને પોતાના જમાઇ અને શિષ્ય જ માલિ સાથે વિવાદ થયા અને માલિ તેમનાથી જૂદો પડ્યો.
મારા મત પ્રમાણે ભ. મહાવીરતા જન્મ ઇ. પૂર્વે, ૫૩૯ના એપ્રિલ માસમાં અને નિર્વાણુ ઈ. પૂર્વે* ૪૬૮ના ઓકટોબર માસમાં થયું હતુ. આ તારીખા સ્વીકારીને ઉપરની હકીકતામાંથી મળી આવતી ઐતિહાસિક માહિતિ સાલવાર આપું છું.
(૧) ૪. પૂર્વે ૪૯૮ માં કૌશાંખીમાં શતાનીક રાજ્ય કરતા હતા પણુ છે. પૂર્વ° ૪૯૫ માં બાળરાજા ઉદયનની વતી તેની મા રાણી મૃગાવતી રાજ્ય ચારભાર ચલાવતી હતી. એટલે આ સમય દરમ્યાન રાજા શતાનિક મૃત્યુ પામ્યા હશે. ૭. પૂર્વે ૪૯૦ માં ઉદયન ૬૭ પશુ ઉંમરલાયક થયા ન હતા અને પેાતાના પર મા અને ૫૪ મા વર્ષમાં મહા-અવતિમાં પ્રદ્યોત રાજ્ય કરતા હતા. બધા જૈન વીરે એામાસાં ફરીથી રાજગૃહમાં ગાળ્યાં પણ આ લેખા સ્વીકારે છે કે જે રાત્રિએ ભ‚ મહાવીરનું નિર્વાણુ
( ૧૩૪ ૦૭
For Private And Personal Use Only
