Atmanand Prakash Pustak 051 Ank 09

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 7

૧૩૨
શ્રી આત્માના પ્રકાર
ૌપદી આ પાંચ પાંડવની પત્ની અને દ્રપદની પુત્રી થાય છે. એના શીયલના પ્રભાવથી ૧૦૮ ચીર પૂરાયાં હતાં.
કૌશલ્યા-મા દશરથ રાજાની પત્ની અને રામની માતા થાય છે,
મૃગાવતી–આ “શાંબિકના રાજ શતાનિફની પત્ની થાય છે. એની કીર્તિ સુરકમાં ગવાય છે.
સુલસાએ શિયલ પાળવામાં અભ્યાસ રાખી ન હતી-એને વિષયરસમાં રસ ન હતો.
સીતા–આ રામચન્દ્રની પત્ની અને જનકની પુત્રી થાય છે. એના શાયલના પ્રતાપે અગ્નિ શીતળ થશે હ.
સુભદ્રા–આ યતીને ઉપર ( ચારિત્ર્ય સંબંધી) કલંક આવતાં એણે કાયા તાતણે ચાળણ બાંધી એ વડે કુવામાંથી પાણી કાઢયું હતું, અને એ પછી છઠી “ચંપાનું દ્વાર એણે ઉધાયું હતું.
શિવા–આ અખંડિત શીયળ પળનારી સન્નારી મેણે સિધાવી છે.
કુંતા--આ હસ્તિનાપુરના પાંડુરાજાની પત્ની, પાંડવોની માતા અને દશે દક્ષાના મેન થાય છે. એને પતિવત પદ્મિની કહી છે.
શીલવતી આ શીલ પાળનારી સન્નારી તે કોણ એ જાણી શકાય એ કશે પરિચય અપાયે નથી. બાકી એના નામથી અને દર્શનથી પવિત્ર થવાય એ વાત અહીં કહેવાઈ છે.
દમયંતી–આ “નિધા' નગરીન (પુષઓક) નળની પાની થાય છે. એ સંકટ સમયે પણ શયળ સાચવ્યું હતું.
પુષ્પચલા-એ કામદેવ ઉપર વિજય મેળવી એ જગતને પૂજય બની હતી. આ સમારીને પશુ વિંશિષ્ટ પરિચય અપાયો નથી.
પ્રભાવતી–આ સન્નારી માટે કશું વિશેષ કહેવાયું નથી,
પદ્માવતી–આને માટે પણ કોઇ વિક્ષિણ વિધાન કરાયું નથી. એને સોળમી સતી તરીકે અહીં નિર્દેશ છે, જો કે ઉપર પ્રમાણેની તમામ સતાઓ વિચારતાં તે એ સત્તરમી ગણાય.
ફમ અને સંતુલન–અહીં જે સતીઓનાં નામ ગણાવાયાં છે તે સતીએ કંઈ સમકાલીન નથી, એ ભિન્ન ભિન્ન તીર્થંકરના સમયમાં થયેલી છે. જેમકે બ્રાહ્મી અને સુંદરી ગામદેવના સમયમાં, શિયા અને સીતા મુનિસુવ્રતસ્વામીના તીર્થમાં, શમતી અને તપદી નેમિનાથના સમયમાં અને ચનકલા મહાવીર સ્વામીના સમયમાં થયેલી છે. આ ઉપરથી જોઈ શકાશે કે અહીં કાલક્રમને લક્ષીને સતીઓને નિર્દેશ કરાયા નથી. વળો શીયળની-સહાયની તરતમતા કે અન્ય કોઈ ગુણની તરતમતાને ધ્યાનમાં રાખીને પલ્સ કમ મે હોય એમ જણાતું નથી, જે એમ જ હોય તે આ કમ શાને આભારી છે તે વિચારવું ઘટે. આને ઉતર હું અત્યારે તે એ આપીશ કે એ ધર્મસૂરિના મંગલતેત્રના નિમ્નલિખિત તેરમા પક્ષને બેટે ભાગે અનુસરે છે –
૧ આની વિ. સં. ૧૮૩૯ માં લખાયેલી હાથથી ઉપથી આ જેમ સ્તોત્રસમુચ્ચય (પૃ. ૧-) માં છપાયું છે.