________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સ્થિતપ્રજ્ઞ પુરૂષ શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજીની પવિત્ર વિચારશ્રેણિ
પરિગ્રહ
પરિહની મુછ પાપનું મળે છે. જે પ્રાર્થને પરિગ્રહની મર્યાદા નથી, તે પ્રાણી સુખી નથી. તેને જે મળ્યું તે ઓછું છે. પરિગ્રહની પ્રબળતામાં જે કંઈ મળ્યું તેનું સુખ તે ભગવાતું નથી, પરંતુ હોય તે પણ વખતે જાય છે.
પરિગ્રહથી નિરંતર ચળવિચળ અને પાપભાવના રહે છે. અકસ્માત યોગથી એવી પાપભાવનામાં આયુષ્ય પૂર્ણ થાય તે બહુધા અધોગતિનું કારણે થઈ પડે.
કેવળ પરિમ તે મનિઓ વાગી શકે. પણ ગ્રહ એની અમક મર્યાદા કરી શકે. મર્યાદા થવાથી વિશેષ પરિમઠની ઉત્પત્તિ નથી અને એથી કરીને વિશેષ ભાવને પણ બહુધા થતી નથી. અને વળી જે મળ્યું છે, તેમાં સતિષ રાખવાની પ્રથા પડે છે. એથી સુખમાં કાળ જાય છે,
ધર્મ સંબંધી કેટલુંક જ્ઞાન છતાં, ધર્મની દતા છતાં પણ પરિગ્રહના પાશમાં પડેલે પુરુષ કોઇક જ છૂટી ઢકે છે, વૃત્તિ એમાં જ લટકી રહે છે; પરંતુ એ વૃતિ કેઈ કાળે સુખદાયક કે આત્મહિતી થઈ નથી,
આરંભ અને પરિગ્રહને જેમ જેમ મેહ મટે છે. જેમ જેમ તેને વિષેયી પિતાપણાનું અભિમાન મંદ પરિણામને પામે છે, તેમ તેમ મુમુક્ષતા વર્ધમાન થયા કરે છે. અનંતકાળના પરિચયવાળું એ અભિમાન પ્રાચે એકદમ નિવૃત્ત થતું નથી એટલા માટે તન, મન, ધનાદિ જે કંઈ પિતાપણે વર્તતા હોય છે. તે નાની મથે અપણ કરવામાં આવે છે. શાની કંઇ તેને ગ્રહણ કરતાં નથી, પણ તેમાંથી પોતાપણું મટાડવાનું ઉપદેશ છે અને કરવા ૫ પણ તેમ જ છે કે, આરંભ પરિમહને પિતાનાં થતાં અટકાવવાં.
લોભથી તને પણ સ્પર્શ કરે નહિ. સંચમની રક્ષા અથે જે કાંઈ રાખવા પડે છે, તેને પરિગ્રહ ન કહે; પણ મૂર્છાને પરિગ્રહ કહે, એમ પૂર્વ મહર્ષિએ કહે છે. તત્વજ્ઞાનને પામેલા મનુષ્ય તેટલે પરિમલ માત્ર રાખે, બાકી પોતાના દેહમાં પણ મમત આચરે નહિ.
૯૮ દરેક પ્રજાજનની નસેનસમાં દેશહિત, સમાજહિત વહેતું નહિ થાય, બીજાનું નુકશાન તે. પિતાનું જ નકથાને એ સમજવામાં નહિ આવે ત્યાં સુધી માં અંધાધુધીનો અંત આવવાનો નથી. નીતિનું શિક્ષણ આપે.
- ૯૯ વ્યાપારી બંધુઓ તમો તે સમાજની સાંકળ છે. તમારી સેવાથી જ સમાજ ઊંચે આવશે, તમારા હૃદયમાં નીતિને સૂર્ય જે દિવસે પ્રકાશિત થશે તે જ દિવસે ભારતવર્ષમાંથી અંધાધુંધારૂપ અંધકારનો અંત આવશે.
૧૦૦ આ વ્યાપાર નીતિસર્જક સમસ્ત સમાજને નીતિને પૂલ બધિવા અને ન્યાયની સાક બાંધવા સત્યની પાળે પ્રગટાવવા માર્ગદર્શક બની સમાજ જીવનને એ પ્રકાશ દ્વારા આધ્યાત્મિક શાંતિ મળે,
નીતિ ધર્મ જગમાં વડે, નીતિ નાવ સંસાર; નીતિથી, ચાલે બધે, જગત વ્યવહાર,
૭ ૧૪૦ ]e,
For Private And Personal Use Only
