Atmanand Prakash Pustak 051 Ank 05

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 8

૭૦
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ
सोऽपूर्वैर्यस्तुभी राजीमती नित्यमुपाचरत् । तद्भावाविदुर साऽपि मुग्धा न निषिषेध तम् ॥ २५९ ॥ भ्रातृस्नेहादुपास्तेऽसौ नित्यं मामित्यमस्त सा।
ममोपचारं रागेण गृह्णात्वेषेति सोऽपि हि ॥ २६० ।। આમ જે અહીં નેમિનાથથી રથનેમિને નાના ભાઈ કહ્યા છે તેવી હકીકત આ હેમચન્દ્રસૂરિની પૂર્વે કેઈએ કહી છે ખરી? સૂરાચાર્યે જે ષભ-નેમિ-ચરિત્ર નામનું દ્વિસંધાન-કાવ્ય વિ. સં. ૧૦૯ માં રચ્યું છે તે કે એથી યે પ્રાચીન કોઈ કૃતિ આ દિશામાં પ્રકાશ પાડે તેમ હોય તે તે તપાસવી ઘટે; પછી દિગંબરીય રચના પણ ક્યાં ન હોય?
અહીં કોઈ એ પ્રશ્ન કરે કે “તીર્થકરની માતા તીર્થકરને જન્મ આપ્યા પછી અન્ય કેઈન જન્મ આપતી જ નથી” એટલે એ વિધાનના હિસાબે રથનેમિ નેમિનાથ પછી જગ્યાની વાત જ કેમ મનાય? તે આને ઉત્તર એ છે કે આ જાતનું એકાંતે વિધાન કયાં છે? નાયાધમ્મકહા (સુય૦ ૧. અ. ૮, સત્ત ૭૩ ) માં તે કંભક અને પ્રભાવતીની પુત્રી મલ્લિનાથને સગા નાના ભાઈ હોવાને ૨ઉલેખ છે તેનું કેમ? આથી જે ઉપયુક્ત વિધાનને કોઈ પ્રાયિક કહેવા તૈયાર થાય તે એ માટે પ્રાચીન અને પ્રામાણિક કથન રજૂ થવું ઘટે અને વિશેષમાં મહિલાનાથને નાનાભાઈ હોવાની ઘટના અપવાદરૂપ છે એમ કહેવા માટે પણ વિશ્વસનીય આધાર અપાવે ઘટે, કેમકે નાયાધમકહાની ટીકામાં અભયદેવસરિએ ઉપર્યુક્ત ઉલેખ વિષે કશું જ વિધાન કર્યું નથી તે એઓ આ ઘટનાને અપવાદરૂપ નહિ ગણુતા હશે એમ સૂચવે છે એમ કહી શકાય તેમ છે.
વળી ઉત્તરઝયણની નિજજુત્તિની ૪૪૪ મી ગાથામાં (રાજ) સમુદ્રવિજય અને શિવાદેવીના ચાર પુત્રોનો ઉલ્લેખ છે તે શું નમિનાથ એ ચારેમાં છેટલા છે? એમ જ હોય છે એ માટે પ્રમાણ રજૂ થવું ઘટે; નહિ તે એમના પછી ત્રણ નહિ તે બે પુત્રને તે જરૂર શિવાદેવીએ જન્મ આપ્યાની વાત માનવી જ પડે ને ?
આમ જ્યારે બબ્બે ઉદાહરણ પં. દુરધરવિજયણિના વિધાનની વિરુદ્ધ જાય છે તે એમણે પિતાના મંતવ્ય માટે કોઈ અકાદ્ય પ્રમાણુ હોય તે તે રજૂ કરવું જ જોઈએ, અને ન જ હેય તે ભૂલ સ્વીકારવી જોઈએ.
૧ આ જાતનું વિધાન હાલમાં પં. ધુરંધરવિજય ગણિએ “વીર-શૈશવ” નામના એમના લેખ (૫. ૪૧૮) માં કર્યું છે એમ એમને જે આ લેખ “જૈન” ના “પર્યુષણ પર્વ ખાસ અંક” (પૃ. ૫૨. અંક ૩૪-૩૫) માં છપાયો છે તે જોતાં જણાય છે. આથી પિતાના આ વિધાન માટે અકાય પ્રમાણે રજૂ કરવા માટે મારી એમને આ જાહેર વિજ્ઞપ્તિ છે.
૨ આ રહ્યો એ ઉલ્લેખ:
"तत्थ णं मिहिलाए कुंभगस्ल पुत्ते प्रभावतीए अत्तए मल्लीए अणुजायए मल्लदिन्नए નામ સુમારે વાવ જુવાળા યાવિ દોથા ” (પત્ર ૧૪ર અ). પત્ર ૧૪૪ અમાં આ મલ્લદિને મહિનાથને “મોટાં બેન” કહ્યાં છે.