________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
યુગમધરજિન રતવન-સ્પષ્ટાર્થ.
અંશે અહિંસક કહી; માટે ચેથા ગુણસ્થાનકથી પ્રમેયત્વ, અગુરુલઘુત્વ અને સત્વ સ્વભાવવંત હેવાથી માંડી ઉપલાઉપલા ગુણસ્થાનોમાં અહિંસક દશા નય પિતાના ગુણ પર્યાના કર્તા ગ્રાહક, વ્યા૫ક આદિપ્રમાણ અધિકી અધિકી વર્તે છે, પણ હે ભગવંત! પણે પિતાની સત્તા ભૂમિમાં સર્વદા વર્તે છે. તથા આપ હિંસાના સર્વે કારણોથી દૂરવર્તી હોવાથી વળી ક્ષેત્રકાલભાવનામ એકસમુદાયિત્વ દ્રવ્યત્વમ” સર્વોત્કૃષ્ટ તથા સર્વદા અહિંસક ભાવમાં વર્તે છે, ક્ષેત્ર-કાલ-ભાવનું એક સમુદાયીપણું તે દ્રવ છે રાગ-દ્વેષ રહિત હોવાથી તે છ ઉપર એક માટે દ્રવ્ય-ક્ષેત્ર-કાલ-ભાવ પરસ્પર અભેદ છે-અપ્રથસરખી રીતે દયા રાખે છે, તેથી સર્વે દયાલુ છોમાં ગભૂત છે તેથી કોઈ દ્રવ્ય બીજા દ્રવ્યના ક્ષેત્ર, કાલ, આપ રાજા સમાન શિરોમણિ છો તેથી હે દયાલરાય! ભાવમાં પ્રવેશ કરવા સર્વથા અસમર્થ છે માટે શ્રી યુગમંધર સ્વામિ ! કરુણનિધાન તથા સમર્થ નિશ્ચય ન કોઈ દ્રવ્ય અન્ય દ્રવ્યને કારક, કર્તા, જાણી આપ પ્રતિ વિનંતિ ઉચ્ચારું છું કારણ કે ભiા, ગ્રાહક, વ્યાપક, આધાર, આધેય વિગેરે થઈ થાલુ તથા સમર્થ હેય તે જ સેવકની વિનંતી અને શકે નહીં, તથાપિ છમાં અનાદિ વિભાવ સ્વભાવ મનોરથે જ પરિપૂર્ણ કરે, માટે મુજ સેવકની વિનંતિ હોવાથી હું મિથ્યાત્વ અજ્ઞાનવશે પરપરિણતિ-પુ - કનુભાવે ચિત્તમાં ધારી “એ પરંપરિકૃતિ રંગથી મલપર્યા વિષે કર્તા-ભક્તા-પ્રાહક, વ્યાપક આદિ મુજને નાથ ઉગાર.” હે નાથ! હે સ્વામી! અનાદિ બુદ્ધિ કરી મારી આત્મિક સ્વતંત્ર સિદ્ધિથી વિયોગી વિભાવવશે પુદ્ગલ પર્યાય જે શરીરાદિક તેમાં અહ- રહ્યો, પણ તે યુગમંધર સ્વામી ! આપને સંપૂર્ણ નયે પણું માની, તે ઉપર અત્યંત રામ કરી તેમાં તલલીત પિતાના પરિણામના કર્તા, જ્ઞાતા તથા તેમાં જ રમણ થઈ રહ્યો છું. તથા તે શરીરાદિકને પ્રશસ્ત, હિતકારી કરનાર તથા તેને જ આસ્વાદન–અનુભવ લેનાર કુટુંબીજના મિત્રવર્ગ-નોકર, ચાકર તથા ધન, ધાન્ય, હોવાથી સાચા પ્રભુ જાણી, આપ પ્રતિ હું મારી મણિ, ઔષધિ, આવાસ આદિ અનેક પુર્મલ પર્યા- સાચી કથા નિવેદન કરું છું. (૨) એમાં તથા પંચેંદ્રિયના અનેક મનોd વિષયોમાં
યદ્યપિ મૂલ સ્વભાવમાં રે, રાવશે તલીન થઈ રહ્યો છું, તેને મેળવવા, રાખવા
પકવ વિભાવ રે દયાલરાય; માટે અનેક પ્રયાસ કરું છું, અનેક વિકપાલ
અસ્તિ ધર્મ જે માહરે રે, રચું છું, તેની તૃષ્ણારૂપી આગમાં નિરંતર પ્રજવલિત
એહને તથ્ય અભાવ રે દયાલ રાય૩ થાઉં છું, તેને વિયોગ થાય તે માટે ભય ભોગવું
સ્પષ્ટાર્થ:-અનાદિ કાલથી જો કે મારા જ્ઞાનછું, તેના વિશે શક-સંતાપ, આકંદ વિગેરેને ,
દર્શન–ચારિત્રરૂ૫ આત્મશુગમાં પરકાદિ વિભાવને ભોક્તા બનું છું અને પિતાની સહજ અનંત, સ્વ- સંકષિ થયેલો છે તેથી હું અનાદિ કાલથી ૫૨તંત્ર અપગભૂત સ્વક્ષેત્રવત અવિનશ્વર સુખનિધાન
કાદિ વિભાવરૂપ પરિણમું છું તે પણ સતાવતે આત્મ પરિણતિથી વિયોગી રહું છું, માટે હે ભક્ત
રહેલા મારા અસ્તિધર્મમાં સામાન્ય સ્વભાવમાં ખરેવત્સલ પ્રભુ! એવી દુષ્ટ પર પરિણતિના રંગથી મુજને
ખર તે વિભાવનો અભાવ છે, કારણ કે સામાન્ય હવે શીઘ્રમેવ ઉગારે.
સ્વભાવ સદા નિરાવરણ છે, માટે જે હું મારા કારક ગ્રાહક ભેગ્યતા રે,
અતિધર્મ તરફ લક્ષ આપુ, તેને પ્રગટ કરવા રુચિ મેં કીધી મહાય રે દયાલરાય; ધરુ તે નિશ્ચય કર્મ જન્ય ઉપાધિરૂપ વિભાવને સમૂલ પણ તુજ સરીખે પ્રભુ લહી રે, નાશ કરી સંપૂર્ણ શુદ્ધ સુખનિધાન અસ્તિધર્મને
સાચી વાત કહાય રે દયાલરાય. (૨) જે ગી થાઉં. આદિ અનંતકાલ સુધી એ અવસ્થામાં સ્પર્થ-સર્વે દ્રવ્ય અસ્તિત્વ, વરતુત્વ, કવ્યવ, અવસ્થિત રહું. ()
For Private And Personal Use Only