Atmanand Prakash Pustak 047 Ank 07

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 7

| દેવગિરિ
૧૨૭
કન્યાનનીય મહાવીરપ્રતિમાકપમાં તેમણે જણાવ્યું કે–“મહમદ તઘલકે સાથે મોકલેલા ઘણા આડંબર સાથે દિલ્લીથી પ્રયાણ કરીને શાસનપ્રભાવના કરતા તેઓ મહારાષ્ટ્રના દેવગિરિ નગરમાં આવ્યા હતા અને ત્યાંથી સંઘપતિ જગસિંહ, સાહણ તથા મધ્રદેવ વગેરે સંઘ સાથે પછઠ્ઠાણ ( પૈઠણ) ગયા હતા અને ત્યાં શ્રી મુનિસુવ્રત ભગવાનની જીવંતસ્વામી પ્રતિમાનાં દર્શન કર્યા હતાં.” આ બનાવ સં. ૧૩૮૫ પછી છે.
દેવગિરિ અને શાહ જગસિંહ. તપાગચ્છાધિપતિ શ્રી સમસુંદરસૂરિના શિષ્ય શ્રી રતનશેખરસૂરિજીએ સં. ૧૫૦૬ માં રચેલી શ્રાદ્ધવિધિની પજ્ઞવૃત્તિાવધિ કૌમુદીમાં (પૃ. ૧૦૩) તથા સંતિ આદિના કતા સહસ્રાવધાની શ્રી મુનિસુંદરસૂરિજીના શિષ્ય શ્રી શુભશીલગણિએ રચેલી ભરતેશ્વર બાહ બલિવૃત્તિ ( ભરફેસર બાહુબલિની ટીકા) અપરનામ કથાકોશની બાવીશમી કથામાં સાધર્મિક વાત્સલ્ય ઉપર દેવગિરિના શાહ જગસિંહનું દષ્ટાંત આપ્યું છે. દષ્ટાંતને સાર એ છે કે-સાધર્મિક વાત્સલ્ય મુક્તિને આપનારું છે એમ ગુરુમુખે સાંભળીને જગસિંહ શેઠે દેવગિરિમાં ૩૬૦ વણિકપુત્રને પોતાના સમાન દ્ધિવાળા કર્યા હતા. તે બધાને ત્યાં અનુક્રમે વર્ષમાં એક વાર પકવાન્ન આદિની ઉત્તમ રસાઈ કરવામાં આવતી હતી. અને બધા શ્રાવક કુટુંબો એકત્ર જમતા હતા. આ જમણમાં પ્રતિદિન ૭૨૦૦૦ ટંકને ખર્ચ થતો હતો. આ પ્રમાણે જમાડવાને વારે દરેકને વર્ષે વર્ષે એક વાર આવતા હતા.
શ્રી શુભાશીલગણિજીએ ૨૩ મી કથામાં જણાવ્યું છે કે જગસિંહ શેઠ તપાગચ્છનાયક શ્રી સમિતિલકસૂરિજીના ભક્ત હતા, અને તેમના ઉપદેશથી હજારો ઘોડા તથા બાવન દેવાલયો સાથે લઈને સોમતિલકસૂરિજી સાથે શત્રુંજયગિરનારની યાત્રા કરી હતી.
શ્રી શુભાશીલગણિએ ૨૧ મી કથામાં જણાવ્યું છે કે શ્રી જિનપ્રભસૂરિજી રામાનુગ્રામ ચિત્યપરિપાટી કરતા દેવગિરિ ગયા હતા. ત્યારે સર્વમંદિરમાં દર્શન કરતા અનુક્રમે જગસિંહ શેઠના ગૃહમંદિરના દર્શનાર્થે પણ ગયા હતા. ત્યાં શ્રેષ્ઠ વૈર્યરત્નમય, સ્ફટિકમય તથા સુવર્ણ-રૂપમય પ્રતિમાઓવાળું તીર્થ તુલ્ય ગૃહત્ય જોઈને તેમણે મસ્તક ધૂણાવ્યું હતું. જગસિંહ શેઠે મસ્તક ધુણાવવાનું કારણ પૂછતાં તેમણે જણાવ્યું કે હમણાં તમારા ગૃહચૈત્યનાં દર્શન કર્યા અને વિહારમાં આવતાં જઘરાલપુરમાં તપાગચ્છીય શ્રી સંમતિલકસૂરિજીને વાંઘા. આ બંને તીથે મનમાં આવવાથી મેં મસ્તક ધૂણાવ્યું છે. આથી તેમને ગુણાનુરાગી જાણીને જગસિહશેઠે વિશેષ પ્રકારે શ્રીજિનપ્રભસૂરિની ભક્તિ કરી હતી.
શ્રી રત્નશેખરસૂરિજીના શિષ્ય શ્રી મંદિરત્નના શિષ્ય શ્રી રત્નમદિગણિજીએ રચેલી ઉપદેશતરંગિણ (પૃ ૧૫૯-૧૬૦) માં પણ શ્રી સોમતિલકસૂરિજી દેવગિરિમાં જગસિંહ શાહને ઘેર દેવદર્શન કરવા ગયાને ઉલ્લેખ છે.
જગસિંહશેઠ અડગ સત્યવાદી હતા. એ સંબંધી હકીકત શ્રી સોમધર્મગણીએ સં. ૧૫૩ માં રચેલી ઉપદેશસાસતિ વગેરેમાં વિસ્તારથી છે,