Atmanand Prakash Pustak 047 Ank 07

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 5

-.
-.
-
-
- દેવગિરિ
૧૨૧
(સમરોશા) ઓસવાલના જયેષ્ઠ બંધુ જ જાય છે. ઉકેશગચ્છના શ્રી કકસૂરિએ સં. ૧૩૯૩માં કેજરપુરમાં રચેલા નાભિનંદનેદાર પ્રબંધમાં તથા નિવૃત્તિ ગચ્છને પાસડસૂરિના રજા ન આપી, તેથી આરાસણુની ખાણમાંથી બીજી એક મોટી ફલહી કઢાવી. આ મેટા પાષાણુને પાલિતાણ લાવવા માટે ગાડાને ૨૦ તો બળદ જોડવામાં આવ્યા હતા, ચોરાશી પુરૂષોએ ખભા ઉપર ઉપાડીને ૬, દિવસે તે ડુંગર ઉપર ચડાળે હતો, અને તેમાંથી પ્રતિમા ઘડવા માટે અતિકુશલ ૧૬ કારીગરો પાટણથી લાવવામાં આવ્યા હતા. પ્રતિમાજી તૈયાર થયા પછી મહામહોત્સવપૂર્વક ધર્મવીર સમરસિહે શ્રી સિદ્ધસૂરિજીના હાથે પ્રતિષ્ઠા કરાવી હતી અને સ્વેચ્છાએ ભાગેલા બાહડમંત્રીને મંદિરના બાકીના ભાગને પણ શિખર સુધી બંધાવીને પૂર્ણ કર્યો હતે. આ સિદ્ધસૂરિજીના શિષ્ય કકસૂરિએ જ સં. ૧૩૯૩માં નાભિનંદને દ્વારપ્રબંધની સંસ્કૃતમાં રચના કરી છે તેમાં તથા પાWદત્તસૂરિના શિષ્ય અંબદેવસૂરિએ ગુજરાતી ભાષામાં રચેલા સમરારાસ(જેન ઐતિહાસિક ગુર્જર કાવ્ય સંચય, (શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા પ્રકાશિત)માં આ ઉદ્ધારનું અત્યંત આનંદજનક વિસ્તારથી વર્ણન છે. આજે પણ જૈન ઇતિહાસમાં મહામાત્ય વસ્તુપાલ અને પેથડશાહ પછી ધર્મરત્ન સમાશાનું તેજસ્વી નામ ઝળકી રહ્યું છે.
મહાદુઃખની વાત છે કે, સમરાશાએ સ્થાપેલા બિંબનું મસ્તક પણ પુનઃ કેઈ નરપિશાચ દુષ્ટ લેઓએ ખંડિત કર્યું હતું. અને તેથી તેને ફરીથી ઉદ્ધાર કરવાની ફરજ ઉપસ્થિત થઈ હતી. આ કાર્ય ચિતડના વતની અને ત્યાંના મહારાણા સાંગાના પરમમિત્ર શેઠ તાલાશાહને સુપુત્ર શેઠ કર્ભાશાહે કર્યું. એકદા સંઘમાં તપાગચ્છના ધર્મરત્નસૂરિ ચિતોડ આવ્યા હતા. તે સમયે તેલાશાહે ગુને પૂછયું હતું કે, શત્રુંજય ઉપરના સમરાશાહે સ્થાપેલા બિંબનું ખંડન થયું છે તેના ઉદ્ધારને મનોરથ સિદ્ધ થશે કે નહીં ? ગુરૂએ કહ્યું કે, તારે પુત્ર કર્મશાહ એ કાર્ય કરશે. ત્યાર પછી કાલક્રમે તલાશાહ સ્વર્ગે સિધાવ્યા. કર્માશાહ કાપડનો વ્યાપાર કરતા હતા. તેમાં એક પ્રસંગમાં શાહજાદા બહાદુરખાન સાથે તેમની મૈત્રી થઈ હતી. સં. ૧૫૮૩માં એ જ શાહજાદે અમદાવાદમાં બહાદુરશાહનું નામ ધારણું કરી ગાદી ઉપર બેઠે. અવસર સાધીને કર્ભાશાહે તીર્થોદ્ધાર માટે મંજુરી મેળવી લીધી, અને ઠાઠમાઠપૂર્વક સંધ લઈને પાલિતાણા આવ્યા. જે પાષાણમાંથી પ્રતિમા ભરાવવાની સમરાશા ઓસવાલની ઈછા સંઘની અનુમતિ ન મળવાથી મનમાં ને મનમાં જ રહી ગઈ હતી તે જ વસ્તુપાલ મંત્રી લાવીને રાખેલા મમ્માણ પાષાણની પ્રતિમા ભરાવવાનું સદ્ભાગ્ય કર્માશાહને પ્રાપ્ત થયું. તેમણે એ પાષાણ ભોંયરામાંથી કઢાવ્યા, અને વાસ્તુશાસ્ત્રમાં નિષ્ણાત વાચક વિકમંડન અને પં. વિવેકધીરની દેખરેખ નીચે પ્રતિમા ભરાવી. અંતે સર્વ ગામના સંઘોને આમંત્રણ આપીને ઉપરોક્ત ધર્મરત્નસૂરિના પટ્ટશિષ્ય શ્રી વિદ્યામંડનસૂરિજીના હસ્તે સં. ૧૫૮૭ના વૈશાખ વદ ૬ ને રવિવારે મહામહેનત્સવ પૂર્વક તેની પ્રતિષ્ઠા કરાવી. આપણે જેમને આદીશ્વર દાદા કહીને સંબોધીએ છીએ અને જેના દર્શન માત્રથી અમૃતનું પાન કર્યાને આનંદાનભવ થાય છે તે આ વસ્તુપાલમંત્રીએ લાવેલા પાષાણુની ભરાવેલી અને કશાહે સ્થાપેલી જ પ્રતિમા છે. આ નિતાંત પુર્ણમય પરમાણુઓથી બનેલી મૂર્તિનાં દર્શન કરતાં અંગે અંગે રોમાંચ ખડાં થાય છે અને આનંદ મહાસાગર ઉછળે છે. અહીં ભારતના ખૂણે ખૂણેથી પ્રતિવર્ષ લાખ યાત્રાર્થે આવે છે. આ ઉદ્ધારની વિસ્તૃત હકીકત ઉપરોક્ત ૫. વિવેકધીરે બનાવેલા સંસ્કૃત શત્રુંજયદ્વારપ્રબંધમાં વિસ્તારથી છે, કે જે થી જૈન આમાનંદ સભા, ભાવનગરથી પ્રગટ થયું છે.