Atmanand Prakash Pustak 047 Ank 07

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 6

૧૨૨
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ
શિષ્ય અંબદેવસૂરિએ સં. ૧૩૭૧માં (2) રચેલા સમરસિંહરાસમાં આ ઉદ્ધારનું ઘણું વિસ્તારથી વર્ણન છે. સમરસિંહરાસમાં જણાવ્યું છે કે –“પાટણમાં રહેતા દેસલશાહને સહજ, સાહણ અને સમરસિંહ એમ ત્રણ પુત્રો હતા. તેમાં સમરસિંહ રત્નપરીક્ષામાં નિષ્ણાત હતા અને તેણે રાજ્યકારભારી વર્ગમાં ઘણું માન પ્રાપ્ત કર્યું હતું. વચલા પુત્ર સાહણે ખંભાત બંદરમાં નિવાસ કરીને પૂર્વજોની કીર્તિ પ્રાપ્ત કરી હતી. સૌથી મોટા પુત્ર સહજપાલે દક્ષિણદેશના દેવગિરિમાં જઈને નિવાસ કર્યો હતો, અને ત્યાં ચાવીશ જિનાલય બંધાવીને તેમાં શ્રી પાર્શ્વનાથ ભગવાનની મૂલનાયકરૂપે સ્થાપના કરી હતી.” (ભાષા, ૨).
નાભિનંદનોદ્વાર પ્રબંધમાં (પ્રસ્તાવ, ૨) જણાવ્યું છે કે-સહજે રાજા રામદેવને ગુણોથી એ વશ કરી લીધો હતો કે બીજાની વાત પણ ન કરે. અને કપૂરથી સુવાસિત તાંબલ આપતો હોવાથી મંગલપાઠકોએ તેનું “કપૂરધારાપ્રવાહ” એવું બિરૂદ આપ્યું હતું. સહજ શેઠે રામદેવરાજાને ભેટણાંઓથી પ્રસન્ન કરીને જિનાલય માટે ભૂમિ મેળવી હતી અને થોડા જ સમયમાં જિનાલય બંધાવીને તૈયાર કરાવ્યું હતું. તેમાં પ્રતિષ્ઠા કરવા માટે સહજના પિતા દેશલશાહ ચોવીશ જિનબિંબ, બીજાં બે મેટાં જિનબિબ તથા પાર્શ્વનાથ ભગવાનની પ્રતિમા તૈયાર કરાવીને સકંધલાહકના ખભા ઉપર સ્થાપી ગુરૂશ્રી સદસૂરિજીની સાથે પાટણથી દેવગિરિ તરફ ચાલ્યા હતા. ગુરુને તથા પ્રતિમાજીને ઘણું મહત્સવપૂર્વક સહજાશેઠે દેવગિરિમાં પ્રવેશ કરાવ્યો હતો. પછી શ્રી સિદ્ધસૂરિજીના હાથે જ પ્રતિષ્ઠા કરાવી હતી. જિનપ્રાસાદ આગળ વિશાલ મંડપ હતો અને તેમાં ૨૪ દેરીઓ હતી. જિનાલય ફરતે મને હર હવેલી સહિત કિલ્લો કરાવ્યો હતો. પ્રતિષ્ઠા થઈ રહ્યા પછી દેસલશાહ ગુરુજી સાથે પાટણ પાછા ફર્યા હતા.
પ્રબંધમાં એ પણ જણાવ્યું છે કે સમસિંહ સંઘ લઈને શત્રુંજયતીર્થોદ્ધાર માટે પાલિતાણા આવ્યા હતા, અને ગરિરાજ ઉપર ચડ્યા ન હતા, તેટલામાં જ દેવગિરથી સહજા શેઠ અને ખંભાતથી સાહણ શેઠ પણ સંઘ લઈને પાલિતાણા આવી પહોંચ્યા હતા. સમરાશા એક જન સામાં જઈને બંને વડિલ બંધુઓને ભેટી પડ્યા હતા.
શ્રી જિનપ્રભસૂરિ અને દેવગિરિ. લઘુ ખરતરગચ્છપ્રવર્તક શ્રી જિનસિંહસૂરિના શિષ્ય શ્રી જિનપ્રભસૂરિજી એક અસાધારણ પ્રતિભાવાનું તથા મંત્ર-તંત્ર-ચમત્કારાદિના જાણકાર હતા. તેમને જીવન સમય વિદ્યુમની ચૌદમી સદી છે. તેમણે ભારતવર્ષના ભિન્ન ભિન્ન રથળોમાં વિહાર કરીને જૈન, તીર્થસ્થાનનું યથાશ્રત અને યથાદષ્ટ વર્ણન કરતા ૫૮ કપની રચના કરી છે કે જે વિવિધતીર્થંકપના નામથી પ્રસિદ્ધ છે. આ કલ્પમાં ઘણું ઘણું ઐતિહાસિક તેમજ ભૌગોલિક સામગ્રી ભરેલી છે. તે પૈકીને અપાપાબહ૯૯૫ તેમણે સં, ૧૩૮૭ ના ભાદરવા વદ ૧૫ ને દિવસે દેવગિરિમાં રહીને કર્યો છે
દિલ્હીપતિ મુસ્લિમ શહેનશાહ મહમદ તઘલક ઉપર તેમને ઘણે પ્રભાવ હતે.