________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૩૬
શ્રી આત્માનંદ પ્રકા
આમાં સંપ્રતિએ ઈલેરગિરિના શિખર ઉપર નેમિનાથ ભગવાનની મૂર્તિની સ્થાપના કર્યાને જે ઉલ્લેખ કર્યો છે તે નેમિનાથ ભગવાનને પ્રાસાદ કયે, એ ગષણીય છે. જે આ ઉલલેખ સાધાર છે તે ઇંદ્રાણીના નામે પ્રસિદ્ધ પરંતુ વ્યાધ્રાસનને લીધે વસ્તુત: અંબિકા દેવીવાળી જે ગુફાઓ છે તે પૈકીની કેઈપણ એક સંપ્રતિરાજાની કરાવેલી હોવી જોઈએ; કેમકે અંબિકાદેવી નેમિનાથસ્વામીની અધિષ્ઠાયિકા છે. સંભવ છે કે બેમાંથી એક ઇંદ્રસભા
એમણે જ બનાવરાવેલી હાય. સંપ્રતિરાજાએ આ ગુફા કરાવી હોવાનાં જે બીજ પ્રમાણેથી સમયાદિ બાબતમાં વિરોધ ન આવતો હોય તે આમ માનવામાં હરકત નથી. અન્યથા બીજી - કઈ ગુફા શોધવી જ રહી.
વિબુધવિમલસૂરિ કે જેઓ ચૈત્યવંદનો-સ્તવને-દેવવંદને આદિ અનેક નાની મેટી રચનાઓના કર્તા શ્રી જ્ઞાનવિમલસૂરિની ચોથી પાટે થયા છે તેમણે પણ આ ગુફા મંદિરનાં દર્શન કર્યાને ઉલેખ વિબુધવિમલસૂરિરાસમાં આવે છે.
આ રાસની રચના સં. ૧૮૨૦માં મહિમાવિમલસૂરિ બુરહાનપુરમાં આવ્યા હતા ત્યારે વાન નામના એક શ્રાવકે કે જે વિબુધવિમલસૂરિનો ભક્ત હતે તેણે કરેલી છે. તેમાં જણાવ્યું છે કે-વિબુધવિમલસૂરિ બુરહાનપુરમાં ચોમાસું કરીને ત્યાંથી સાદરે આવ્યા અને
૧. શ્રીજ્ઞાનવિમલસરિની ચેથી પાટે વિબુધવિમલસૂરિ થયાની હકીકત આચાર્ય પદ પરંપરાએ સમજવી. દીક્ષાગુરુ તે તેમના કીર્તિવિમલજી પંન્યાસ હતા કે જેઓ ઋદ્ધિવિમલગણિના શિષ્ય હતા. આ હકીકત તેમણે પિતે રચેલા સંસ્કૃતગ્રંથ સમ્યકત્વપરીક્ષાના પણ ગુજરાતી બાલાવબંધની પ્રશસ્તિમાં તેમણે પિતે જ આપી છે. તેમાંથી તેમના જ શબ્દોમાં અહીં ઉપયુક્ત ભાગ ઉદ્ધત કરવામાં આવે છે –
“એકસઠિમેં પાટે શ્રી વિજયપ્રભસૂરિ થયા. બાસઠમે પાટઈ શ્રી જ્ઞાનવિમલસૂરીશ્વર થયા તેહ શ્રીજ્ઞાનવિમલસરીશ્વરન પાટે સઠિમેં પાટે શ્રી સિભાગસાગરસૂરિ થયા.સઠિમે પાટે શ્રી સુમતિસાગરસૂરિ થયા. તેહ મહાતપસ્વી શ્રીવર્ધમાનતપસ્યાના કરનાર્યા, એક ઘીની વિગઈ વિના પચવિગઇના પચ્ચકખાણ કરનાર્યા.
પૂર્વે જે કહી તેહ...આચાર્યપદની પરંપરા જાણવી. જે ગ્રંથકર્તા વિબુધવિમલસૂરિ તેહના આચાર્યપદના દાતા શ્રી સુમતિસાગરસૂરીશ્વર થયા. દીક્ષાગુરુ તે પંડિત શ્રી કીતિ વિમલગુરુ પંન્યાસપદ ધારી, તેહના ગુરૂશ્રી ઋદ્ધિવિમલગણ મહાપુરુષ મહાતપસ્વી સવેગી થયા. તે સંવત ૧૭૧૦ વર્ષે ગુજરાતમાં ધાણધારમણે શ્રી પાલનપુરને પાસે ગોલાગ્રામ મધ્યે શ્રીમહાવીરસ્વામીની સાંનિધ્ધ ક્રિયાઉદ્ધાર કર્યો. તે કાલે શ્રીયશોવિજય ઉપાધ્યાય કાશીમાંહિ ન્યાયશાસ્ત્ર ભણીને અહીં પધાર્યા છે તે સંગપક્ષી બહુશ્રુતવિચરતા હતા. તેમની સાહાઈ શ્રીદ્ધિવિમલગણિ ક્રિયા પાલતા હતા. તેહના શિષ્ય કીર્તિ વિમલગણિ થયા.”(જેન ઐતિગુર્જર કાવ્યસં૦ રાસસાર. પૂ. ૧૨-૧૩) શ્રીવિબુધવિમલસુરિજીએ આ બાલાવબંધની રચના સંવત ૧૮૧૩માં ઔરંગાબાદ-( નિજામસ્ટેટ)માં કરેલી છે.
૨ મૂલ વિબુધવિમલસરિરાસમાં– “ઈમ વિચરતા બુરહાનપુરે આવ્યા રે, શ્રાવક શ્રાવિકા મન ભાવ્યા રે.” (પૃ. ૨૯)
આ કડી પછી બીજી પાંચ કડીઓમાં તેમનાં દેશના ચારિત્ર પાલન આદિનું વર્ણન છે. ત્યારબાદ
For Private And Personal Use Only
