Atmanand Prakash Pustak 043 Ank 06

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 8

૯૪
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ :
તથા બીજાને દુ:ખ દેનારાઓને કમેાતે મરવું પડે છે. કાઇક પ્રસ ંગે ચાર તથા ખૂની કદાચ સામાંથી બચી જાય છે તા પણ તે બીજા પ્રકારની યાતનાઓ ભોગવી રીબાઇને કમતે શરે છે. જ્યારે પાપીએની આવી દશા થાય
"
કરવા પડે છે. આ પ્રમાણે અનાદિ કાળથી જીવ જન્મ મરણ કરતા ચાહ્યા આવે છે. જ્યાં સુધી નવાં કર્મ બંધાતાં અટકે નહિ અને ખધાય જૂનાં કર્મ ભાગવાઇ જાય નહિ ત્યાં સુધી તે જીવ જન્મ મરણ કરવાના જ અને તે છે ત્યારે ધર્મીઓ જેવા કે–નીતિથી ચાલ-મેાહનીય કર્મોના અંગભૂત રાગ-દ્વેષ વિદ્યમાન નાર, સત્ય ખેલનાર, બીજાના દુ:ખથી દુ:ખી છે ત્યાં સુધી કર્માંના બંધના વિચ્છેદ થવાને થઇને તેમને સુખી કરવા પ્રયાસ કરનાર, જગ- નથી. જમીનમાં રહેલા જડ વૃક્ષનાં મૂળીયાં તનુ ભલુ ઈચ્છનાર, જીવ માત્રની દયા કર- જ્યાં સુધી લીલા રહે છે ત્યાં સુધી ઝાડનાં નાર, પ્રભુની ઉપાસના કરનાર, યશ-કીર્તિ, પાંદડાં ખરી જાય, ડાળી કપાય કે ફળ ફૂલ ધન-સંપત્તિ, સહાનુભૂતિ, પ્રામાણિકતા તથા નષ્ટ થાય તેથી કાંઈ ઝાડ સુકાઈ જતું નથી. સુખશાંતિ મેળવી છેવટે સતિ પામે છે. ગયેલાં પાંદડાં-ડાળી કે ફળ-ફૂલ હતાં તેનાથી અત્યુપ્રવુત્ત્વપાપાનાં દૈવ હ્રમત્તુતે આ બમણાં આવી જાય છે અને ઝાડ ગાઢી ઘટાનીતિના વાકયને બાહ્ય દૃષ્ટિથી જોઇએ તા ઉગ્ર વાળું અની જાય છે, તેમ બીજા કર્મ પાતળાં પુન્ય અથવા તેા પાપ કરનારને તે જ જન્મમાં પડી જાય, ઓછાં થઈ જાય, નબળાં જણાય ફળ મળતું પ્રત્યક્ષ જણાય છે; જેમકે-ચારને તે પણુ રાગ-દ્વેષનાં મૂળીયાં લીલાં હાવાથી તે જેલ અને ખૂનીને ફાંસી; પણ તાત્ત્વિક દૃષ્ટિથી હતાં તેનાથી વધારે શકિતવાળાં અને ઘણા જોઇએ તેા તે તેના પૂર્વજન્મના સંચિતનું પ્રમાણુમાં એકઠાં થાય છે માટે જ્યાં સુધી રાગફળ છે અને જે ચારી તથા ખૂન કરવાથી જે દ્વેષ નષ્ટ ન થાય ત્યાં સુધી જીવ પુન્ય ભેાગકાંઇ પાપકર્મ ઉપાર્જન કર્યું છે તેનુ ફળ વા હાય કે પાપ ભોગવતા હાય તે વખતે તે તેને ભવિષ્યમાં ભાગવવાનુ ખાકી જ છે. અવશ્ય નવાં કર્મ બાંધવાના જ અને તેને ભેાઆવી જ રીતે જે ઉગ્ર પુન્ય કરે છે અને સુખ ગવવા સંસારમાં ભમવાના જ. જેમ નદીના ભાગવે છે તે પણ તેના પૂર્વ જન્મમાં કરેલા પ્રવાહમાં જૂનું પાણી ચાલતું થાય અને નવું પુન્યનું ફળ છે અને અહિં કરેલુ પુન્ય તે આવતું જાય ને પાણીનું જોડાણુ એવુ હાય ભાવીમાં ભાગવવાનુ બાકી જ રહે છે. જો શુભા-છે કે જોનાર તેને જુદા પાડી શકે નહીં શુભ પ્રવૃત્તિથી ઉપાર્જન કરેલાં પુન્ય-પાષ તે તેા ફકત પાણી વહે છે એટલું જ જાણે તેમ એક જ જીવનમાં ભાગવી લઈને જીવન સમાપ્ત કર્મ પ્રવાહ અનાદિ કાળથી વહ્યા કરે છે. જૂનાં થતુ હાય તા જીવને ફરી જન્મ ધારણ કરવા-કર્મ ભોગવાતાં જાય અને નવાં ક્રમસર તેની સાથે જોડાઇને આવતાં જાય. આ પ્રવાહ એક ક્ષણ પણુ અટકતા નથી, કારણ કે કર્મ ભાગવતી વખતે જે નવાં બંધાયલાં હાય છે તે ચાલતા કર્મના પ્રવાહમાં વહેવાને માટે ક્રમસર ગેાઠવાઇ જાય છે અને પ્રવાહના વ્હેણુને કાયમ રાખે છે. કમની સ્થિતિ લાંખી હાવાથી એક વખતનુ આંધેલું કર્મ અનેક જન્મ સુધી ભાગવુ પડે છે. બધાય કર્મ કરતાં આયુષ્યની
ની જરૂરત રહેતી નથી, કારણ કે સંસારમાં જીવ માત્રને જન્મ પૂર્વ સચિત કર્મીને ભાગવવાને માટે થાય છે. પેાતાતાના કરેલા કર્મીના અનુસાર જીવા સતિ અથવા દુ તિમાં ઉત્પન્ન થઇને પૂર્વ કરેલા શુભાશુભ કર્મના ફળરૂપ સુખદુ:ખ આદિ લાગવે છે. તે ભાગવતી વખત પાછા નવા કર્મ ઉપાર્જન કરે છે તે ભાગવવા પાછે તેને જન્મ ધારણ
6