________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
૯૬
બીજી આત્મિક સાચુ' સુખ પ્રગઢ કરવાની ધાર્મિક સામગ્રી પ્રાપ્ત’કરાવે છે. ફાઇની પાસે બંને પ્રકારનું પુન્ય હાય છે અને કાઇએ એક જ પ્રકારનું પુન્ય ઉપાર્જન કરેલુ હાય છે અને પ્રકારના પુન્યના ઉદયવાળામાંથી કાઇક તા નવુ પુન્ય ખાંધે છે અને કાઇક આત્મિક સાચા સુખને ઢાંકી દેનાર કર્મને ખસેડીને સ્વાભાવિક સુખ પ્રગટ કરે છે. સર્વ જ્ઞાની દૃષ્ટિમાં જેમની–સ`સાર યાત્રા સમાપ્ત થયેલી ડેાય છે તેઓ તેા નવુ પુન્ય કર્મ ન બાંધતાં બધાય કર્મોના ક્ષય કરી શાશ્વત સુખ ભાગવે છે. જે સુખ સાચું હાય છે તે શાશ્વતુ જ હાય છે અને જે પૌલિક જૂઠું સુખ હાય છે, જે પુન્યવાન જીવાના પૌદ્ગલિક-જડાત્મક વસ્તુઓના ભાગને અંત આવેલા હાય છે અર્થાત્ સંસારમાં રહીને જન્મ-મરણુ કરવાના નિયત થયેલા કાળને છેડા આવી પહોંચ્યા હાય છે, ત્યારે તેએ પૌદ્ગલિક વસ્તુઓથી સંપૂર્ણ વિરક્ત ભાવને પામે છે અને દેહની પણુ ઝાઝી પરવા ન રાખીને સંપૂર્ણ દુ:ખાના નાશ કરવા પ્રભુના કહેવા પ્રમાણે વર્તીને અક્ષય સુખ મેળવે છે. જેમના સસારના છેડા કાંઇક દૂર હોય છે અર્થાત્ સંસારની પાલિક વસ્તુઓ ભોગવવાની કાંઇક માકી હાય છે એવા અને પ્રકારના પુન્યના ઉદયવાળા જીવા ઓછી આસક્તિથી પાલિકા સુખ ભોગવતાં અથવા તા ક્ષણિક સુખના ત્યાગ કરી પ્રભુના માર્ગની આચરણા કરતાં પુન્ય બાંધે છે. આ પુન્ય અત્યંત ઉચ્ચ પ્રકારનું હાય છે અને તેના ઉદયથી ઊંચી કાટીના પૈાલિક સુખ મળે છે કે જેને ભાગવતાં અનાસક્તિ
હાવાથી પાપ કર્મ બાંધતા નથી અને ધર્મની
વાસનાથી આત્માને વિશેષ પ્રમાણમાં વાસિત કરે છે. ભવસ્થિતિ પરિપક્વ થવાથી ચરમ શરીરને ધારણ કરવાવાળા સસારના કિનારે રહેલા જીવા બ ંને પ્રકારના પુન્યવાળા હોય
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ :
અથવા તેા કેવળ ધાર્મિક પ્રવૃત્તિમાં દોરનાર એક જ પુન્યવાળા હાય અર્થાત્ ધન સંપત્તિ આદિ પાર્શલક સુખની સામગ્રીવાળા હાય કે કૉંગાળનશા ભાગવતા હાય. બન્ને આત્મિક સુખને લક્ષ્યમાં રાખીને ક્ષણિક સુખના સથા ત્યાગ કરી કર્મોની નિર્જરા કરે છે. પણ પુન્ય બાંધતા નથી.
જ્યાં સુધી મેાહનીય કર્મના ક્ષય,–ાયાપશમ કે ઉપશમ હાતા નથી અને આત્મા ઉપર ખળવત્તર દખાણુ હાય છે ત્યાં સુધી પુન્ય અથવા તેા પાપનું ફળ ભાગવનારાઓમાંથી કોઈપણ આત્મસ્વભાવસ્વરૂપ સાચું સુખ પ્રગટ ન થવા દેનાર કર્મની નિર્જરા કરી શકતું નથી. પણ જે મેાહનીય કર્મોનો ક્ષય અથવા તો ઉપથમ આદિ થયા હાય તા તે સુખ ભાગવતા હાય કે દુ:ખ ભોગવતા હોય તે કર્મ'ની સાચી અને સારી રીતે નિરા કરી શકે છે. અને પુન્ય અથવા તેા પાપ અલ્પ પ્રમાણમાં આધે છે. કદાચ ભવસ્થિતિ પાકતાં વાર હાય એટલે કે પાંચ-સાત જન્મ ધારણુ કરવાના બાકી હોય તે પુન્ય વધુ પ્રમાણમાં ઊંચા પ્રકારનું બાંધે છે પણ પાપ તા અલ્પ પ્રમાણમાં તથા હલકા પ્રકારનું બાંધે છે.
કર્મની નિર્જરા-ક્ષય એ પ્રકારે છે: એક તા
સાચી અને એક દેખાવ માત્ર. મેહના ક્ષય થતાં સાથે જે કર્મોની નિર્જરા થાય છે તે સાચી હાય છે; કારણ કે ક્ષય થયેલાં કર્માંના કે પાપ હોય તેની માઠુના ક્ષય સાથે નિર્જરા અધ ફ્રીને થતા નથી. પછી તે હાય પુન્ય થવાથી ફરીને ન બંધાવાથી તેના ફળસ્વરૂપ સુખ-દુ:ખ આત્માને ભોગવવું પડતું નથી. માહના યાપશમ કે ઉપશમ થતાં જે નિરા થાય છે તે પણ સાચી જ છે. તાત્પર્ય કે મેહના અંશ માત્ર પણ ક્ષાપશમ ન હોય ત્યાં સુધી આત્મા શુભાશુભ ભાગવતાં ભાગ
For Private And Personal Use Only
