Atmanand Prakash Pustak 043 Ank 04

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 7

કવિ કેમ થવાય ?
૫૩
અને પ્રતિભા માટે ઘણી પ્રશંસા સંભળાય છે. સાંભળીને રાજા અને પડિતે આશ્ચર્ય પામી બાલ્યવયથી તેનામાં વિશિષ્ટ પ્રજ્ઞાવિકાસ હતો. ગયા. રાજાએ એકદમ ખુશી થઈને ખૂબ દાન તે ટૂંક હકીક્ત આ પ્રમાણે છે.
દીધું. સન્માન તરીકે ગણાતી વિશિષ્ટ છેતી શંકરમિશ્રના પિતા ભવનાથ શર્મા રાજ્યના પણ આપી અને કહ્યું, “ગદ વાડજલ્સ મુખ્ય પંડિત હતા. તેમના વિચારો ઘણા જ
પ્રતિમા !” (આશ્ચર્ય છે આટલી બાલ્યવયમાં ઉદાત્ત હતા. તેઓ સમજતા કે રાજ્યલકમી. પણ આની આવી પ્રતિભા !) જ્યારે રાજાએ થી વિચારશુદ્ધિ નાશ પામે છે. એટલે રાજ આવું આશ્ચર્ય વ્યક્ત કર્યું ત્યારે શંકરે જવાબ પંડિત હોવા છતાં રાજ્યની એક પાઈ પણ આવ્યા કેપોતે લેતા નહિં. આવા ઉદાર સ્વભાવને લીધે “વાર્દ વાનર!, ન જે વાઢા સરસ્વતી તેમનું રાજ્યમાં સન્માન પણ ઘણું ઊંચું હતું. જૂને શમે વર્ષે, વવામિ શgયમ્ ” કારણ પ્રસંગે એક વખત ભવનાથ શમો બહાર (હે જગને આનન્દ દેનારા રાજન! ગામ ગયેલા. અહિં રાજ્યમાં બહારના કેટલા- બાળક છું પણ મારી સરસ્વતી-વિદ્યા બાળક એક પંડિતો આવેલા તે સમયે રાજપડિતનું નથી. પૂરા પાંચ વર્ષ પણ મને નથી થયાં સ્થાન ખાલી રહે એ ઠીક નહિ એટલે તેમના છતાં મારી વાણીથી ત્રણ જગતને વર્ણન કરવા પુત્ર શંકરમિશ્રને બોલાવવામાં આવ્યા. શંકર
- હું સમર્થ છું. ) મિશ્રની ઉમ્મર તે સમયે પૂરી પાંચ વર્ષની પણ ન હતી. પોતાના પિતાના સ્થાને આવી શંકર
આવું જે સંભળાય છે તેમાં પૂર્વજન્મના મિશ્ર બેઠા. ઘણે વિદ્યાવિનોદ ચાલ્યું. તેમાં
સંસ્કાર જ હેતુભૂત છે. રાજા તરફથી વેદના “શીર્વાદ: ૬. (૫) દરેકના અનુભવની વાત છે કેના રવાત ' એ વચનને પાદપૂતિ કેટલાએક બાળકના સંસ્કારો નાનપણથી કરવાનું કહેવામાં આવ્યું. તે પૂતિ કરવાને એટલા સુન્દર હોય છે કે ભાષા મીઠી બોલતા બહારના પણ્ડિતાએ પ્રયત્ન કર્યો છતાં સભાને
હોય, જે ગ્રહણ કરાવીએ તે તુરત ગ્રહણ કરી ચમત્કાર પમાડી શક્યા નહિ. નાના શંકરે
લેતા હોય, જ્યારે કેટલાએક તેથી તદ્દન જુદી તેની પૂતિ કરી સભાને છક કરી દીધી. તે પતિ પ્રકારના હોય છે. એમાં પૂર્વજન્મના સંસ્કાર નીચે પ્રમાણે હતી.
સિવાય બીજું પ્રધાન કારણ ન જ મનાય.
એક વખત દક્ષિણમાં આઠ દશ વર્ષની * ઘટિતશ્ચલિત છે, પ્રથા તવ ચૂપરે ! . ઉમ્મરનો એક કર્મકરનો છોકરો હતો. ગંણ સારાપુ, ત્રણ હૃસ્ત્રપતિ રા" તના વિષયમાં તેની બુદ્ધિ એવી ખીલેલી જણાતી
“હે રાજન ! (શત્રુઓને જિતવા માટે હતી કે આપણને આશ્ચર્ય થાય. ગમે તેટલા જ્યારે ) તે પ્રયાણ કર્યું ત્યારે હજાર માથા- રૂ. ની પાઈઓ કે પૈસા કરવાનું તેને પૂછવાળો પુરુષ શેષનાગ ચલાયમાન થયે. (સેનાનો વામાં આવે કે તરત જ તેને તે સત્ય ઉત્તર ભાર સહન ન થવાથી), હજાર આંખવાળો આપે કે જે જવાબ બીજા સાધારણ માણસોને ઈન્દ્ર આશ્ચર્ય પામ્યા. (આ મોટી સેના સાથે કાગળ પેન્સીલથી ગણવો પડે. કેણું જાય છે? એમ) સહસ્ત્રકિરણ-સૂર્ય ઢંકાઈ આ સર્વે બુદ્ધિશકિતના વિકાસના ઉદાગ. ( સૈન્યના ચાલવાથી ઊડેલી ધૂળવડે) હરણે છે. કવિત્વશકિત બુદ્ધિશક્તિનું અંગ છે