Atmanand Prakash Pustak 039 Ank 06

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 5

રચનાર અને વિવેચનાર-ડો, ભગવાનદાસ મનસુખભાઈ મહેતા, ક.
શ્રી મિસ્તોત્ર.
સંબંધ-અભિધેયાદિ. વસંતતિલકાવૃત્તએવું કરી સ્તવન શ્રી અરિહંત કે.
લૌકિક દેવથી વિલક્ષણને અને શ્રી સિદ્ધનું સ્તવન હું અધુના કરીશ,
સ્વાત્મપ્રદેશ શુભ પુણ્યભરે ભરીશ. શબ્દાર્થ—એવા પ્રકારે લૌકિક દેવથી વિલક્ષણ અને જુદા જ પ્રકારનું એવું શ્રી અરિહંતનું સ્તોત્ર રચીને, હવે હું શ્રી સિદ્ધ ભગવાનનું સ્તવન કરીશ, અને એમ કરતાં પિતાના આત્મપ્રદેશને શુભ પુણ્યસંભારથી ભરીશ.
વિવેચન– અત્રે આ સ્તોત્રને પૂર્વાપર સંબંધ, અભિધેય વિધ્ય અને પ્રોજન તથા ફલ બતાવવામાં આવ્યા છે.
વિશ્વની વિશિષ્ટ અને શ્રેષ્ઠ વિભૂતિરૂપ પંચપરમેષ્ટિ છે. તેમાં પ્રથમ શ્રી અરિહંતદેવનું સ્તોત્ર, કે જે ઈતર લૌકિક દેવથી વિલક્ષણ–વિશિષ્ટ લક્ષણવાળું અને કંઈક ઓર જ પ્રકારનું છે, તે યથાશક્તિ યથાભક્તિ કરીને, હવે હું શ્રી સિદ્ધ ભગવાનનું સ્તોત્ર રચવાને પ્રવૃત્ત થાઉં છું. પૂર્વ પ્રતિજ્ઞા પ્રમાણે આ લેખકે પંચપરમેષ્ટિનું પ્રત્યેકનું સ્વતંત્ર સ્તંત્ર રચવાને ઉપક્રમ કર્યો છે, તેથી ક્રમ પ્રાપ્ત આ બીજું સ્તોત્ર છે. આમ પૂર્વાપર સંબંધ અને અભિધેય વિષય બતાવ્યા.
અને તેમ કરીને પોતાના આત્મપ્રદેશને હું પુણ્યભરથી-પુણ્યના પ્રાગભારથી ભરી દઈશ,-એ ઉપરથી અનંતર પ્રયોજન તથા ફલ બતાવ્યા; કારણ કે પુણ્યાત્માની ભક્તિમાં-ગુણસ્તુતિમાં પ્રવૃત્ત થવું એ પ્રશસ્ત રાગજન્ય શુભ યોગની પ્રવૃત્તિ છે, અને એવા શુભ ગની પ્રવૃત્તિ તે પુણ્યાનુબંધી પુણ્યનું કારણ છે. તે અંગે આચાર્યચૂડામણિ શ્રી કુંદકુંદસ્વામી કહે છે –
" अरहंतसिद्धसाहुसु भत्ती धम्मम्मि जाय खलु चेट्ठा। રણુજામi પિ ગુei પથરારિ ઘુવંતિ” ! –શ્રી પંચાસ્તિકાય.
* પંચ પરમેષ્ઠિ પ્રણમીને, રચું પરેષ્ટિ સ્તોત્ર: તેથી બીજો હેય શું, મંગલ સરિતા સ્રોત ? હું પામર તે પરમને, સ્તવવા ધરતે હામ;
શ્રતધર બુધને હાસ્ય વા, હર્ષનું થઈશ ઠામ?” ઇત્યાદિ આ પરમેષિસ્તારના પ્રારંભમાં જ જણાવ્યું હતું. તતગત પ્રથમ શ્રી અરિહંતસ્તાર શ્રી . જેનધમપ્રકાશમાં છપાઈ રહ્યું છે અને બીજું આ શ્રી સિરદસ્તાવ અત્રે આપવામાં આવે છે, બાકી અનુક્રમે રચાશે,