________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
-
-
---
----
-
------
શ્રી ચાત્માનંદ પ્રકાશ.
કમની નિજેરા થાય છે ત્યારે પરગતતત્વના નામ સ્મરણ થાનાદિથી શ્રેષ્ઠ પુન્ય બંધાય છે, પરંપરાએ તે મેક્ષનું કારણ છે.
વિશ્વમાં પરમાત્મા એક છે –ધ્યાન કરવા માટે જેનું આલંબન લેવામાં આવે છે તે પરમાત્મા વિશ્વમાં એક જ છે. તે સર્વ જાણનાર હોવાની સર્વજ્ઞ છે, સર્વ જેનાર હોવાથી સર્વદશ છે, રાગદ્વેષ રહિત હોવાથી છે નિર્મોહી છે. આવા સ્વરૂપવાળ દેવ જ્યારે દેહધારી હોય છે ત્યારે સકલ-સાકાર કહેવામાં આવે છે જ્યારે તે મેક્ષ પ્રાપ્ત થયેલ હોય છે ત્યારે તેને નિષ્કલ-નિરાકાર કહે છે. આ જ દેવ વિશ્વને પ્રભુ થવાને લાયક છે. આવા સ્વરૂપવાળે હોય તે જ દેવ કહેવાય છે. એ જેણે દેવના સંબંધમાં નિશ્ચય કર્યો છે તેને તે દેવના નામમાં વપરાયેલા વિવિધ શબ્દોથી ભેદબુદ્ધિ –જુદા જુદા દે છે તેવી બુદ્ધિ થતી નથી. તે ગુણવાળા દેવને કઈ બુધ કહે, કોઈ બ્રહ્મા કહે, કઈ વિષ્ણુ કહે, કઈ મહેશ્વર કહે અને કઈ જિનેશ્વર કહે તો તેમાં કોઈ પણ પ્રકારે અર્થને ભેદ થતો નથી. જે પરમાર્થ એક છે તો પછી નામમાં ઝગડે કરવાનું કાંઈ કારણ નથી. પર્વે કહેલા ગુણવાળા તે પ્રભુને જાણીને જેઓ તેને ભજે છે, તે તેને પ્રભુ છે. આમારો દેવ છે અને આ તારો દેવ જુદે છે, એ તો કેવળ દ્રષ જ છે. જે તેના તરફ પ્રેમ રાખીને તેનું ધ્યાન ભજન કરે છે તેનું કલ્યાણ થયા વિના રહેતું નથી. જે સર્વ કલેશથી રહિત છે, સર્વ જી ઉપર સમભાવ રાખનાર છે તે દેવ છે; એવો નિશ્ચય કરનારને તેના આરાધનથી અવશ્ય લાભ થાય છે. સંસારી જીમાં જે વિવિધતા દેખાય છે તે વિવિધતા કર્મોની ઉત્પન્ન કરેલી છે. જ્યારે તે આત્મા કમપ્રપંચથી મુક્ત થાય છે ત્યારે તે પરમાત્માથી જુદો ગણી શકાતા નથી. તે પરમાત્મસ્વરૂપ જ છે. તે અશરીર છતાં અનંત શક્તિથી પૂર્ણ છે. તેની આજ્ઞાનું આરાધન કરવાથી એટલે તેના કહેવા પ્રમાણે ચાલવાથી જી મુકત થાય છે. આવા સ્વરૂપવાળે પરમાત્મા છે એમ જેણે જાણ્યું છે, ભાવથી તેને જેણે સ્વીકાર કર્યો છે તેવા નિર્ણયવાળા જીવોને દેવના સંબંધમાં કોઈ કારણથી વિવાદ ઉત્પન્ન થતું નથી અથત જુદા જુદા નામેથી તે વિવાદ કરતો નથી. જેઓ પોતાની અજ્ઞાનતાવડે રાગદ્રષ અને મેહવાળામાં દેવપણાની કલ્પના કરે છે, માન્યતા રાખે છે, તેને તેવા તત્વજ્ઞ પુરૂષે કરૂણું બુદ્ધિથી મના કરે છે કે તે દેવ ન કહેવાય.
આ પ્રમાણે પુંડરિક તને તાવિક દેવનું સ્વરૂપ નિવેદિત કર્યું તે દેવનું સ્વરૂપ પ્રમાણસિદ્ધ હોવાથી સર્વ ધર્મવાળાને એક જ વીતરાગ દેવ છે.
For Private And Personal Use Only
