________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૭૩
ચર્ચાપત્ર. આપ છેવટે લખો છો કે “કન્યાવિક્રય, વૃદ્ધવિવાહ અને બાળલગ્ન જે વિધવા વિવાહનો સવાલ ઉપસ્થિત કરાવે છે તે નાબુદ કેમ થાય તેના વિચારનું વાતાવરણ વધારે તેવા સામાજિક ઉન્નતિના માગે અધિક ઉત્સાહવાળી લેખિનીથી પ્રયત્નશીલ થશે” એવી આપે મને “સપ્રસંગ સૂચના” કરી છે. આપની રૂપે સૂચનાને હું હૃદયથી વધાવી લઉં છું. અત્યાર સુધી મેં કઈ પણ સાંસારિક પ્રશ્નપર લેખ લખ્યા છે તે એજ ધેર છે. આપને તો કદાચ ધ્યાનમાં નહિ હોય પણ ખુદ આપને અંગેજ એવો લેખ મેં “સપ્રસંગ” લખ્યો હતો અને આપ તેથી ખુશી જ થયા હશે પણ મારે અત્યારે એટલું જ જણાવવાનું કે જ્ઞાતિઓમાં “સંકર લગ્ન” કે “ વિધવા વિવાહ” અંગે જૈન કોમે શું વલણ લેવું તેના પૃથકકરણ સિવાય મારા અભિપ્રાયનું સદર લેખમાં દર્શન પણ નથી અને વારંવાર વાંચતાં આપ જે લખો છે તેવી સૂચનાને સ્થાન પણ તેમાંથી મળતું નથી.
કદાચ મારી સમજ ફેર હોય તેથી મેં બહુશ્રત અને તદ્ધિત ભાષા શાસ્ત્રીઓ પાસે મારે સદર લેખ વારંવાર વંચાવ્યું છે અને સર્વે એક મતે કહે છે કે તેને અંગે આપનો લેખ અસ્થાને અગ્ય અને કલ્પનાતીત છે. આપ લખે છે તેને છાંટે પણ મારા લેખમાંથી નીકળી શકે તેમ નથી, છતાં આપ બતાવવા પ્રયત્ન કરશે તે જરૂર હું આભારી થઈશ અને ન કરી શકે તો આપની સદર ટીકા અસ્થાને હતી એટલી વાત સ્વીકાર કરવાની વિશાળતા જરૂર દાખવશે.
એક વાત કહી દઉં: હું ચર્ચાના લેખે ચર્ચા ઉપસ્થિત કરવા માટે જ લખું છું, ચર્ચાથી ડરતા નથી અને લેખનો જવાબ આપતા નથી, પણ અસત્કહપના કે કલિપત આપ સકારણ થયા ભાસે ત્યારેજ “સપ્રસંગ” આ લેખની લખવો પ્રયત્નશીલ થાય છે.
આપે મારે લેખ વાંચ્યા વગરજ લેખ લખી નાખે છે એમ લખું તો ધૃષ્ટતા કહેવાય, પણ વિચાર્યા વગર જરૂર લખે છે એમ કહું તો ક્ષમા કરશે. મને ન્યાય ખાતર નીચેના મુદ્દા મારા લેખમાંથી સીધી કે આડકતરી કેવી રીતે પ્રાપ્ત થાય છે તે જણાવશે અથવા થયેલ ખલના દૂર કરશે. ૧. મારા લેખમાંથી તમે કેમ તારવી શક્યા છે કે મારા કહેવા પ્રમાણે જેન
ધર્મ પાળતી વ્યક્તિને ગમે તે વર્ણાશ્રમમાં કન્યા આપી શકાય ? ૨. બેટી વ્યવહાર અને કન્યા લેવડદેવડમાં તમે શું તફાવત માનો છો ? ( તમે
પૃ. ૧૦ ની પ્રથમ ત્રણ પંકિતમાં તફાવત કરે છે તે જુઓ.) ૩. દંભી જૈન અને અનર્થની તમારી કલ્પના મારા લેખમાંથી કેવી રીતે ફલિતાર્થ
થાય છે ?
For Private And Personal Use Only