________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
સાંસારિક જીવન.
પર
એની સામે થઇને પેાતાના ઉદ્દેશની તરફ આગળ વધે છે, એવા લેાકેાને માટે કઠિનતાઓ અને વિપત્તિએ શિક્ષકનું કામ કરે છે. એનાથી તેઓ જે કાંઇ શીખે છે તેજ અનુભવ કહેવાય છે અને એ અનુભવ ભવિષ્યની કઠિનતાઓ અને વિપત્તિઆથી તેઓનું રક્ષણ કરે છે. સંસારમાં એવા લેાકેાનુ જીવન સાર્થક અને ધન્ય મને છે કે જેઓ સહુ સઘળી વિપત્તિએ અને કઠિનતાઓની સામે થઇને પોતાના સદાચારની પરીક્ષા આપે છે અને છેવટે સલમનારથ બને છે.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ઘણે ભાગે વિપત્તિ અને કઠિનતાઓ મનુષ્યની કીર્તિને અચલ કરે છે, કેમકે એ વિપત્તિઆ અને કઠિનતાએજ મનુષ્યની કસાટી છે. મહાવીર પ્રભુ, રાજા હરિશ્ચંદ્ર, રાજા નળ અને પાંડવા વિગેરેના જીવન ઉપરાકત કથનની સાક્ષી પુરે છે. એટલા માટે આર્ય શ્રેમીશ્વરે ચડકાશિકમાં લખ્યું છે કે
सुखं वा दुःखं वा किमिव हि जगत्यस्ति नियतम् विवेकप्रध्वंसाद्भवति सुखदुःखव्यतिकरः । मनोवृतिः पुंसां जगति जयिनी कापि महताम् यथा दुःखं दुःखं सुखमपि सुखं वा न भवति ।।
અર્થાત્~-ક્યુ સુખ અને દુ:ખ સંસારમાં નિયત છે? વિવેકના નાશ ચવાથીજ સુખ અને દુ:ખ થાય છે. શ્રેષ્ઠ લેાકેાની મનેાવૃતિ એટલી બળવાન હાય છે કે તેને દુ:ખમાં દુ:ખની અને સુખમાં સુખની ખબર પડતી નથી.
એ રીતે રાજા નળ ચાંડાલનું દાસત્વ સ્વીકાર્યું અને તેની રાણી ઢમયંતી દાસી થઇ. બન્ને એક બીજાના વિયેાગે બહુ હ્લિલ બન્યા, પર ંતુ કદિ સદાચારના ત્યાગ ન કર્યા. એટલે તેઓના દુ:ખના અંત આવ્યેા અને તેઓએ પેાતાનુ રાજ્ય પુન: પ્રાપ્ત કર્યું. પાંડવા ઉપર પણ એછી વિપત્તિએ નહાતી પડી, તેઆને જગલે જ ગલ ભટકવું પડયું, મેટાં મેટાં દુ:ખ ભોગવવા પડ્યાં, બહુ થોડીજ યુદ્ધ સામગ્રી લઇને કરવાની સાથે યુદ્ધમાં પ્રવૃત્ત થયા અને અ ંતે વિજય પ્રાપ્ત કર્યાં. વીરવર રાણા પ્રતાપ જંગલે જગલે ભટકયા, ગુફાઓમાં છુપાતા ક્યો તેમજ દિવસ સુધી બાળબચ્ચાં સહિત ભૂખ્યા રહ્યા અને એ રીતે ઘાર વિપત્તિઓમાં તેમણે પચીશ વર્ષ વીતાવ્યા; પરંતુ તેમણે અકબરની તાબેદારી સ્વીકારવાને કદિ સ્વપ્નમાં પણ વિચાર સરખા કર્યાનહિ અને છેવટે વિજયમાળ પહેરીને માતૃભૂમિને ઉદ્ધાર કર્યાં. તેમને આટલી બધી કઠિનતાએ સહન કરવા છતાં પણ સ્વાધીનતા દેવીની આરાધના કરતાં જોઇ એ અકબરને પેાતાને તેમની દઢતા અને સહિષ્ણુતા આદિ સદ્ગુણાની પ્રશંસા કરવી પડી હતી. આ બધા મહાપુરૂષા ઉપર એવી ઘાર વિપત્તિઓ પડી હતી કે જેનું વર્ણન પુસ્તકામાં વાંચીને, નાટકામાં જોઇને
For Private And Personal Use Only
