________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ. મરડે છે હે સ્વામિન્ ! દુષ્કૃતથી કલુષિત રસનાના એ વિલાસો તમારી આગળ કેટલા કહી બતાવું? કે જે અત્યંત નિપુણ પુરૂષ, સેંકડો વરસે પણ કોઈ રીતે પૂરા કહી ન શકે. વળી વિવેક રહિત પ્રાણેદ્રિય, બધી સુધિ વસ્તુને ઈરછે છે અને દુર્ગધિ વસ્તુ તરફ તે રોષ બતાવે છે, એ પણ એક મોટો દોષ છે. તથા જે કે દષ્ટિને અબલા કહીને વર્ણવી છે, તથાપિ એ દુષ્ટ અત્યંત ચપળ છે. એ શુચિ કે અશુચિન પરિહાર કરતી નથી અને યુક્ત કે અયુક્તને પણ એ અવશ્ય જુએ છે. પદારાના પ્રવર્તનમાં સ્પશે દ્રિયની એ ખરેખર એક દૂતી સમાન છે, વળી રસનાને વધારે લુબ્ધ બનાવવામાં એ મદદગાર બને છે. હે પ્રભુ ! એ કેટલાં દુ:ખો ન ઉપજાવે? વળી શ્રવણ જેમ વિટ ( કામી ) જનેના વચન સાંભળે છે, તેમ મુનિનો ઉપદેશ, નેત્રો બંધ કરીને પણ ન સાંભળે તેમજ ગાનતાન, વેશ્યાની વાત કે કલહ સાંભળવાથી અવિવેક નિરંતર વધ્યા કરે છે. એમ વિષયના વેગમાં ચડેલ એક એક ઇંદ્રિય પણ સમસ્ત જગતને જગાડી મૂકે છે, તો એ પાંચે જ્યાં બેદ પમાડતી ખેલી રહી છે, ત્યાં કુશળતા કયાંથી? માટે હે વિચક્ષણ દેવ ! તમે બરાબર તપાસ કરે, કે અહીં સ્પર્શન પ્રમુખ પાંચ પ્રધાને, ચપળપણાથી કંઈ વિપરીત આચરણ કરે છે. તેથી તમને ભવોભવ અનિષ્ટ દુ:ખ પ્રાપ્ત થાય છે. જે તમને મારા વચનમાં વિશ્વાસ ન હોય, તે આ એક મનને બાંધીને પકડી રાખો, એના વિના જે ઇન્દ્રિય પિતાના વિષયમાં પ્રવર્તમાન થાય, તો મને દોષ આપજે અને વળી હે સ્વામિન્ ! તમે સ્પર્શન પ્રમુખના કુલ, શીળ કે ગુણોની પણ પરીક્ષા કરી નથી, કારણ કે કુળ, શીળની પરીક્ષા ન કરવાથી સેવકે સ્વામીને દુઃખ આપે છે. માટે હે વિચક્ષણ દેવ! ઇક્રિયાના કુળ, શીળ અને ગુણે પૂછે.”
હવે બુદ્ધિદેવીને એક વિમર્શ નામે શ્રેષ્ઠ બંધુ છે અને તેનો પ્રક" નામે કુમાર છે, કે જેનામાં અસાધારણ વિવેક વિદ્યમાન છે, તે બંને ત્યાં આવ્યા અને મસ્તક નમાવી, પ્રણામ કરતા પોતાના રાજાની સમક્ષ પૃથ્વી પર બેઠા. એટલે આત્મરાજાએ આદર પૂર્વક મીઠા બેલથી તેમને આસન પર બેસાર્યા. પછી રાજાએ તેમને પૂછયું કે--આ પાંચે ઈદ્રિયોના કુળ, શીળાદિક કહે.” ત્યારે હાથ જોડીને વિમર્શ કહેવા લાગે--“હે સ્વામિન ! સાંભળો–
(ચાલુ)
For Private And Personal Use Only
