________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૨૦
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ.
જ
-
--
----
સાંસારિક જીવન.
વિઠ્ઠલદાસ મ. શાહ,
(ગતાંક પૃષ્ટ ૨૯૮ થી શરૂ) ચીડીયા સ્વભાવનો, કોધી અથવા ઈર્ષાળુ મનુષ્ય પોતાની જાતને તથા બીજાઓને દુઃખી કરવા સિવાય બીજુ કાંઈ નથી કરી શકતો. તે કોઈના પણ શુભ કાર્યની પ્રશંસા કરી શકતા નથી તેમજ કેઈને ઉત્તેજન આપી શકતો નથી. તેનું મુખ્ય કારણ તેની અવિચારશીલતા છે. જે માણસમાં જરાપણ સમજ શક્તિ હોય છે તે કદિપણ જાણી બુઝીને એવું કાંઈ પણ કામ નહિ કરે કે જેનાથી તેને પોતાને દુઃખી થવું પડે અને બીજાઓને પણ દુઃખી થવું પડે, આવાજ મનુષ્ય કે કઈ વાર આવેશ અથવા કોધમાં આવી જઈને લોકોને એવાં મર્મભેદી વચનો કહી નાંખે છે કે જેનું પરિણામ કહેનાર તેમજ સાંભળનાર બન્નેને અત્યંત ભયંકર થઈ પડે છે. મનુષ્યના હૃદય ઉપર નાની તેમજ મોટી સર્વ વાતનો કંઈને કંઈ પ્રભાવ અવશ્ય પડે છે. જે આપણે આપણું અવિચારીપણાને લઈને કોઈ કાંઈ અનુચિત વાત કહી બેસીએ છીએ તો તે જરૂર તેના ચિત્તને ક્ષુબ્ધ કરીને થોડું ઘણું દુબલ બનાવી દે છે, અને જો આપણે આપણું વિચારશીલતાને લઈને તેના સાથે કોઈ એવે વ્યવહાર કરીએ કે જેને લઈને એ ખુશી થઈ જાય તો આપણે માની લેવું કે આપણે તેને ઉત્તેજન આપીને બલવાન બનાવીએ છીએ. અર્થાત જે મનુષ્ય હમેશાં બીજાના દેજ જોયા કરે છે, જે બીજાઓની સાથે અન્ય ઝજ રહે છે તે સમાજને મોટો શત્રુ છે અને સમાજની ઉન્નતિમાં મહાઘાતકરૂપ નીવડે છે. એવા લેકે સંસારમાં હમેશાં દોષ અને દુ:ખની વૃદ્ધિ કરે છે અને કદીપણ સફલ-મનોરથ અથવા સર્વપ્રિય થઈ શકતો નથી, પરંતુ જે મનુષ્ય હમેશાં પ્રસન્નચિત્ત રહે છે અને જે પિતાના મધુર વચનોથી હમેશાં બીજાને ઉત્સાહિત કર્યા કરે છે તે સમાજની ઉન્નતિ કરવામાં મેં સહાયક બને છે. આવાજ મનુષ્ય પિતાના જીવનકાળમાં હમેશાં સર્વપ્રિય થાય છે, અને મરણ પછી પિતાની પાછળ સારી કીર્તિ મુક્તો જાય છે.
કેટલાક મનુષ્યને સ્વભાવ ઘણેજ ચંચળ હોય છે. સ્વભાવની એ ચંચળતા પ્રાયે કરીને મનુષ્ય ઉપર પોતાનો સવિશેષ અધિકાર ત્યારે જ જમાવે છે જ્યારે મનુષ્ય બાલ્યાવસ્થા સમાપ્ત કરીને સમાજમાં પ્રવેશ કરે છે. આવો મનુષ્ય દિપણ કોઈ વિષય ઉપર સંપૂર્ણ વિચાર કરી શકતો નથી અને તેથી કરીને તેનો નિશ્ચય બ્રમપૂર્ણ અને હાનિકારક હોય છે. જેવો એ કઈ બાબત ઉપર જરાપણ વિચાર કરે છે કે તરત જ તેનું ચંચળ ચિત્ત કોઈ બીજા વિષય ઉપર ચૂંટે છે. હવે
For Private And Personal Use Only
