________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સાંસારિક જીવન.
૨૩ સિક બળની આવશ્યકતા રહેલી છે. એ માનસિક બળ સર્વ માણસેમાં થોડું ઘણું હોય છે, પરંતુ આપણે આગળ જોઈ ગયા તેમ લોકે જાણી બુઝીને તેની તરફ ધ્યાન નથી દેતા અને અંતે તેને નષ્ટ કરે છે. જે લેકમાં કઈ પણ પ્રકારની માનસિક દુર્બલતા હોય છે તેઓએ સૌથી પહેલાં એટલું સારી રીતે જાણી લેવું જોઈએ કે પ્રત્યેક મનુષ્યમાં થોડું ઘણું માનસિક બળ રહેલું છે અને તેનો ઉપયોગ કરવાથી તેને હમેશાં વિકાસ થાય છે. એટલું સમજવા ઉપરાંત તેઓએ એટલે દૃઢ નિશ્ચય કરે જોઈએ કે અમે અમારી એ દુર્બલતા દુર કરશે અને તેના પરિણામ રૂપ ખરાબ કાર્યોથી બચી જશું. દુર્બલતા દુર કરવાનો અને કુમાર્ગથી બચવાને એજ સૈથી સરસ અને સહજ ઉપાય છે.
ઘણા લોકો નાની નાની વસ્તુઓ અથવા બાબતો તરફ ઉદાસીન રહે છે. તેઓ સમજે છે કે તે તુચ્છ વસ્તુઓ અથવા બાબતો આપણને કશી હાનિ અથવા લાભ કરી શકતી નથી, એવા લોકો હમેશાં દુ:ખી રહે છે. તેઓ એમ નથી સમજતા કે સંસારની સર્વ વસ્તુઓ નાની નાની વસ્તુઓનો સમૂહ છે. જે વસ્તુઓને આપણે નાની અથવા તુચ્છ ગણુએ છીએ તેના ઉપર જબરી રીતે આપણું ઘણું સુખ અથવા દુઃખને આધાર રહેલું છે. “નાની નાની બાબત ઉપર ધ્યાન રાખવાથી મનુષ્યનું ચારિત્ર્ય ઘડાય છે, નાની નાની વસ્તુઓને યોગ્ય સ્થાને ગોઠવવાથી ઘરની શોભા વધે છે, નાની નાની ઘટનાઓમાંથી ઉપદેશ ગ્રહણ કરીને મનુષ્ય અનુભવી અને જ્ઞાની બને છે અને નાના નાના ખર્ચ બંધ કરીને મનુષ્ય સારી સંપત્તિ સંગ્રહી શકે છે. તાત્પર્ય એ છે કે જેટલી મોટી ચીજો છે એ કાંતો બધી આરંભમાં નાની હોય છે અથવા ઘણુંજ નાની નાની વસ્તુઓના સમૂહરૂપે હોય છે. દાખલા તરીકે કેઈ હાણના તળીયે જરા જેટલું છિદ્ર હોય છે તો તે છિદ્ર તે બહાણને દુબાડી દેવા સમર્થ બને છે, તેમ જે કોઈ મેટા અને સુકાઈ ગયેલા તળાવમાં કોઈ સ્થળેથી નાનું ઝરણું આવતું હોય છે તે અમુક વખતમાં આખું તળાવ ભરાઈ જાય છે.
આપણા જીવનને વિશેષ સંબંધ નાની વસ્તુઓ અથવા બાબતોની સાથે જ રહેલો છે. પાંચ દશ મીનીટ મિત્રોની સાથે ગપ્પાં મારવામાં, પાંચ દશ મિનિટ પાન ખાવામાં અને એવી રીતે અનેક પાંચ પાંચ મિનિટ ઘણાયે નિરર્થક કાર્યોમાં ગુમાવવાથી આપણે આખો દિવસ ચાલ્યા જાય છે. આપણે પાંચ દશ નાના ખર્ચ વધારી દઈએ તો બધી મળીને મોટી રકમ આપણા ઘરમાંથી ઓછી થાય છે. એક મિનિટનો સદુપયોગ કરવાથી ઘણાજ લાભ થઈ શકે છે અને એક પૈસાને નિરર્થક ખર્ચ અટકાવવાથી ઘણું બચાવી શકાય છે. વાસ્તવિક રીતે ઘણા લોકો તુચ્છ બાબતો પરત્વે ઉદાસીન બને છે તેથી જ ઘણું દુ:ખ પામે છે. જે લોકો તુચ્છ બાબતોનું ધ્યાન રાખી શક્તા નથી, તેઓજ મોટી બાબતેનું ધ્યાન રાખવા
For Private And Personal Use Only
