________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
જીવ, મન અને ઈઢિઓના સંલાપરૂપ કથા.
આ હેતે ભવ્યજનો! જીવ, મન અને ઈદ્રિયના સંલાપરૂપ આ કથા વાંચતાં, હરિ વિચારતાં કુમતિ ભાગી છુટે છે, પાપમલનો નાશ થાય છે, અત્યંત
વિશુદ્ધ વાસના -ભાવના જાગ્રત થાય છે, મોહરૂપ વિષ દૂર થાય
છે. વિષયની વિષમ વાસના તૂટી જાય છે, હૃદયમાં વિવેક-ધર્મગુણ પ્રગટ થાય અને જેથી પ્રશમ ગુણમાં આદર ઉત્પન્ન થાય છે. લાવણ્ય-લક્ષમીના સ્થાનરૂપ દેહનામે પાટણ (નગર) છે જે સુધા, તૃષા,
સુખ, દુ:ખ, હર્ષ અને શક પ્રમુખ પ્રજાજન સહિત છે, વળી કથા, જ્યાં વિવિધ નાડીરૂપ માર્ગમાં સંચરનાર પવનરૂપ રખવાલ
(કોટવાલ) છે. જ્યાં ઘણું ધર્મને પ્રગટ મહિમા છે અને નવ દ્વાર જ્યાં સુપ્રતિષ્ઠિત છે. ત્યાં આત્મા નામે રાજા કે જે બુદ્ધિરૂપ મહારાણું સાથે વિવિધ ભેગ-ઉપભેગમાં આસક્ત થઈને નિરંતર રાજ્ય ચલાવે છે. તેને મનરૂપ મહામંત્રી કે જેને તે પોતાની તુલ્ય માને છે. તે મહાકેશલ–ચાતુર્યના ભાજનરૂપ, વિસ્તૃત કીર્તિયુક્ત અને રાજ્યના કાર્યો બજાવવામાં પરાયણ છે. વળી પ્રગટ ગુણયુક્ત સ્પર્શ, રસ, ધ્રાણ, વેચન અને શ્રવણ એ પાંચ ઇદ્વિરૂપ, એ મંત્રીના પાંચ પ્રધાનજને છે.
હવે એકદા અવસર મેળવી, પોતાના પરિવાર સહિત મંત્રી, બે હાથ જોડીને આત્માને કહેવા લાગ્યું કે– અજ્ઞાન તે કોટિ જીને ઘસડીને ઘણું દુ:ખમાં નાખી દે છે. એ દુષ્ટ એક પિતાના જીવિતને માટે આમ કરે છે. તેથી જાણે એ વજથી ઘડાયેલ હોય તેમ લાગે છે.” એમ સાંભળતાં આત્મા ખેદથી ભજન ન કરતાં તરત ગુસ્સે લાવીને કહેવા લાગ્યા–“હે મન-મંત્રી ! મારા પ્રસાદથી તું મદોન્મત્ત બની ગયું છે અને પોતાની યેગ્યતાને જાણતા નથી, કે જેથી તું મૂઢ બીજાના પર અદેખાઈ લાવે છે. વિવિધ આરંભ અને અબ્રા સેવનાર તું ક્યાં અને જીવ–રક્ષા કયાં ? લોચનહીન પુરૂષ તે રત્નની પરીક્ષા કરવાને શું સમર્થ થઈ શકે? જે પંચ મહાવ્રત ધારણ કરે છે, જે દુષ્કર તપ તપે છે, જે નિર્મળ ચારિત્ર
For Private And Personal Use Only
