________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
વિશ્વરચના પ્રબંધ.
૧૧૧ પડયા ત્યારે સોનાનું પેતા ( ) પાણીમાં ફેંકયું ને વિચાર્યું કે આ વાહન બીજાની જેમ અકૃતજ્ઞ બનશે નહિ, પણ પિતા ( ) વાસુકી નાગરૂપે બની ગયા. ને તે નાગ પ્રભુને જ ખાવા દોડ્યા. બે ગતિક ધમે ઉલુકના પરામર્શથી કાનનું કુંડલ જલમાં ફેકયું એટલે તે કુંડલ દેડકા રૂપે બની ગયું. વાસુકી નાગે તેને ખાવાનો વિચાર કર્યો. ( ધર્મ પૂજા ગ્રંથમાં આ દેડકાને સ્થાને સહસ્ત્રફણા નાગની ઉત્પત્તિ કહી છે) પછી ધીમે પિતા મેલ વાસુકીના માથામાં ચાંપે તે મેલ જ આપણું આ પૃથવી વસુમતી છે. ધર્મના ધામથી ગારી અને બારીના ગર્ભથી બ્રહ્મા, વિષ્ણુ તથા શિવ જમ્યા છે. આ અધિકાર શૂન્ય પુરાણ, ધર્મ પૂજા વિધાન, ઘનરામનું ધર્મમંગલ, ને માણિકદત્તની મંગલ ચંડીમાં, અપાધિ ફેરફાર સાથે વર્ણવેલ છે. આ સૃષ્ટિતવ બ્રાહ્મણ્ય સૃષ્ટિ તત્વને મળતું છે. (પ્રવાસી કા. ૧ પા. ૧૬૦ )
૪૯. નેપાલના બૌદ્ધધમીએ સૃષ્ટિતત્વ સમજાવતાં કહે છે કે--પ્રથમ શૂન્ય સિવાય કાંઈ ન હતું (સ્વયંભૂ-પુરાણ ) જ્યારે કાંઈ ન હતું ત્યારે સ્વયંભૂ એકલા હતા. (ગુણ કુરંડ વ્યુહ.) તે આદિ બુદ્ધિને બહુ થવાની કામના (પ્રજ્ઞા) થઈ. બુદ્ધ અને પ્રજ્ઞાના વેગથી પ્રજ્ઞા-ઉપાય, કે શિવ-શક્તિ, કે બ્રહ્મા-માયાની રચના થઈ.
સાથે સાથે એ કામનાના ઉદ્રેકથી વેરોચન, અભ્ય, રત્ન સલાવ, અમિ તાભ (પદ્મ પાણિ) ને અમેઘ સિદ્ધિ એ પાંચ બાદ્ધનો જન્મ થશે. આદિ બુદ્ધ તે પ્રત્યેક બુદ્ધને એકેક બધિસત્વ સૃષ્ટિ કરવાનો આદેશ આપે ત્યારથી અત્યાર સુધીમાં ચાર બુદ્ધ ને ચાર બુદ્ધક૯૫ થઈ ગયા છે. ચાલુ કપમાં બોધિસ વ પદ્ય પાણિનું રાજ્ય છે. પદ્મ પાણીચે બ્રહ્મા-વિષ્ણુ-શિરને બનાવી તે ત્રણ્યને જગતના સુજન પાલન અને સંહારના કાર્યમાં જોડી દીધા છે. આ માન્યતાનું કારણ પણ બ્રાહ્મણે સાથેનો સહવાસ છે. (પ્રવાશી. કા ૧-૧૬૧ )
૫૦ અભેદ માર્ગદર્શક-નિબંધમાં લખ્યું છે કે-આત્મા પિતે જ ઇશ્વર છે. આત્મારૂપ ઈશ્વર, જ્યાં સુધી અજ્ઞાન દશામાં છે ત્યાં સુધી તે સૃષ્ટિના કર્તા છે. જ્ઞાન થતાં શુદ્ધ વરૂપ સિવાય બીજું કાંઈ રહેતું નથી. અર્થાત્ મનને વિલય થતાં મને જન્ય સૃષ્ટિનો વિલય થાય છે. તેથી તેવા શુદ્ધ જ્ઞાનમય સમયમાં સૃષ્ટિ એ શું છે? એવો સવાલ પણ હયાત હેતો નથી. ત્યારે તે કોણે બનાવેલ છે, એ વિસંવાદ તે સંભવે જ કયાંથી ? આત્મારૂપ ઈશ્વરે આ સકલ રષ્ટિ રચી છે. અર્થાત આ સકલ સૃષ્ટિનું ધષ્ઠાન મનરૂપ આત્મા છે. દરેક કાર્યનું અધિષ્ઠાન હોય છે, (તેમ) જગત પણ એક કાર્ય છે. માટે તેનું પણ અધિષ્ટાન હોવું જ જોઈએ, અધિષ્ઠાન વગર કોઈપણ કાર્ય પ્રતિત થાય નહીં, સૂકમ વિચાર કરતાં જગપ
For Private And Personal Use Only
