________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૧૪
શ્રા આત્માનંદ પ્રકાશ.
કાળે પૃથ્વીમાં અવિરતિનું મહાન બળ ચાલે છે. આર્થિક લોભને લઈને એ મહા શત્રુ વિશેષ ફાવતો જાય છે. તેના પ્રચંડ પંજમાં આવેલાં લોકે અકાર્ય–હિંસા, જુહુ બોલવું, ચોરી કરવી વગેરે અકાર્યો કરવાને પણ પ્રવત્ત છે. અવિરતિ એક શત્રુ છતાં તેની સાથે બીજા અનેક શત્રુઓ સામેલ થાય છે. ચતુર્વિઘ કષાયે તેની મદદમાં આવે છે અને તેથી તે પ્રચંડ શત્રુને પરિપૂર્ણ ઉત્તેજન મળે તે સર્વની સહાયથી અતુલ બળને ધારણ કરનાર અવિરતિ શત્રુ કેટલીક વખતે જેનોના સમ કિતને પણ છિન્નભિન્ન કરી નાંખે છે. તે પ્રબળ રિપુની આગળ સમકિતની રક્ષા કરવી અશકય થઈ પડે છે.
સમ્યકત્વના આરાધક અને કલ્યાણના સંપાદક એવા શ્રાવકોએ પિતાના સમકિતની રક્ષા કરવા માટે તે સમકિતના શત્રુરૂપ એવા અવિરતિ દોષને સર્વદા નહીં તે અમુક અંશે તે ત્યાગ કર જોઈએ.
સમ્યકત્વને પરાભવ કરવામાં ચતુર એ ત્રીજે શત્રુ ગ છે. આત વિદ્વાનોએ તે યુગનું સૂક્ષમ સ્વરૂપ ઘણાં ભેદથી પ્રરૂપેલું છે. જૈન શાસ્ત્રમાં.
ગના એકંદર પંદર ભેદે બતાવેલા છે. આ શત્રુ મિથ્યાત્વ અને અવિરતિના જે પ્રચંડ નથી, તથાપિ આજકાલ તે યંગ શત્રુને દુરૂપગ થવા માંડે છે. તેનો સદુપયોગ કરવામાં કે ઈકજ પ્રવૃત્તિ કરે છે. મનના યોગના સંબંધમાં સત્ય મ ગનું દર્શન કેઈક જ સ્થળે થાય છે. પ્રાયઃ પ્રત્યેક સ્થાને અસત્ય મને યોગનું બળ દેખાય છે. સારા વિચારેના કરતાં ખોટા વિચાર કરનારાને મોટો વર્ગ છે. સંઘ, જ્ઞાતિ, વ્યવહાર, વેપાર અને બીજા કાર્યોમાં અસત્ય મનાયેગ અને વચન ગની છાયા વધારે દેખાય છે.
વચન યોગના સંબંધમાં પણ વિપરીત ભાવ થઈ ગયો છે. પ્રતિષ્ઠિત ગણાતા શ્રીમંતના મુખમાં પણ સત્યવચન યોગનો વિયોગ થતો જાય છે. તેમાં કેટલાએક મિશ્રવચન યોગને ઉપયોગ વિશેષ કરે છે, વર્તમાન કાલે વેગની અંદર એટલી બધી અશુદ્ધિ થઈ ગઈ છે કે, તેથી કવિશ્વાસ જરાપણું ટકી શકતો નથી. એ. નઠારો ચાગ સમક્તિને પ્રબળ શત્રુ થઈ પડે છે. જેન પ્રજાએ શ્રેયને સાધનાર, પિતાના સમતિની રક્ષા કરવા માટે એ કુયોગરૂપ મહા શત્રુથી સદા સાવધાન. રહેવાનું છે.
સમક્તિને ચોથે શત્રુ પ્રમાદ છે. પ્રમાદ એ સર્વ દુર્ગને રાજા. કહેવાય છે.
તે પ્રમાદના માનસિક અને શારીરિક એવા બે ભેદ થઈ શકે. માનસિક પ્રમાદ અધ્યાત્મ કે જ્ઞાનના તત્વોને અને શારિરીક પ્રમાદ આર્થિક તને તેડી પાડનાર છેવર્તમાનકાલે માનસિક અને શારીરિક-ઉભય પ્રકારનું પ્રમાદ જૈન
For Private And Personal Use Only
