________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૩૬
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ. કેળવણી તરફ ધ્યાન ખેંચતા સીડનહામ કૅલેજ ઓફ કોમર્સના કૈફેસર કાઝી જણાવે છે કે
“Education is coming to be regarded as a factor of prime importance in matrimonial calculations and eligibility is determined more by the boy's owo qualifications than thoso of his father and family.”
એટલે “લગ્ન સંબંધી વાતચીત વખતે પણ મા બાપ કરતાં, છોકરાના પિતાના ગુણે અને તેની પોતાની કેળવણી સંબંધી માહીતી એક ઘણી જ અગત્યતા ધરાવનાર મુખ્ય બાબત તરીકે ગણવામાં આવે છે. ”ઉપર પ્રમાણે જ્યારે મુંબઈ ઈલાકામાં કેળવણીના પછાન કરવામાં લગ્ન જેવા અગત્યના પ્રસંગે પણ સામાન્ય નિયમ થઈ પડે તેવે વખતે વસ્તીપત્રક ઉપરથી જોન કેમના નિશાળે જતા વિદ્યાથી ઓની સંખ્યામાં ઘટાડો થતો જાય તે ખરેખર ભવિષ્યમાં જૈનપ્રજાને સાંસારિક રીતરીવાજોને અંગે પણ નુકસાનકર્તા છે.
છેવટનું નિવેદન. જૈન કેમની અગાઉની જાહોજલાલીનું અત્રે ખ્યાન કરવા બેસીએ તે એક ઈતિહાસ લખી શકાય તેમ છે; છતાં તે સંબંધી ઉલેખ કરવાને આશય નહિ હોવાથી ટૂંકામાં જણાવવાનું કે છેલ્લા દશ વર્ષમાં જૈન કામમાં સામાજીક સુધારાથે કૅન્કરાના સંમેલને હીંદુસ્તાનના જુદા જુદા વિભાગમાં જૈન કેમના ત્રણે પીરકાઓ તરફથી ભરવામાં આવ્યા હતા એટલું જ નહિ પરંતુ લડાઈ આદિ કારણો ઉપસ્થિત થવાથી લક્ષ્મીનો પ્રચંડ પ્રભાવ જૈન કેમપર પણ સારી રીતે પ હતો અને જેની જાહોજલાલીમાં પણ સંતોષકારક વધારો થયો હતો.
લૈર્ડ કર્ઝન જેવા વાઈસરોયને પણ હીંદુસ્તાનની દોલતને કેટલાક ભાગ વ્યાપારિક કારણોને લીધે જૈનોના હાથમાંથી પસાર થાય છે તેમ બોલવાની ફરજ પડી હતી, પરંતુ ભરતી પછી ઓટ કુદરતી રીતે આવે છે તેવી સ્થિતિ પાછળથી થતાં અફસકારક બીના તો એ છે જે સોનેરી તક જેનેને કુદરતે બક્ષી હતી, તેને જોઈએ તે પ્રમાણમાં જોન કેમના ઉદયને લાભ પ્રાપ્ત થયેલ નથી. જો કે કેટલેક ઠેકાણે વિદ્યાર્થી ભુવને, બાળાશ્રમે, વિદ્યાલયો વગેરે અનેક કેળવણીની સંસ્થાઓ સ્થાપન થઈ છે, છતાં દશ વર્ષને ઇતિહાસ જોતાં જેનોની ઘટતી જતી સંખ્યા, કેળવણીને અંગે નિશાળે જતા વિદ્યાર્થીઓની સંખ્યામાં ઘટાડો તેમજ સાંસારિક જીવન અને મરણ પ્રમાણ વગેરેને વિચાર કરતાં, આપણું ઉન્નતિના માર્ગ જેમ નજર કરીએ છીએ તેમ દૂર જતે જાય છે, આ એક અફસેસ કરવા લાયક બને છે; કારણ કે તેમની સામાજીક હાજતે દૂર કરવા સારૂ એક પણ નિરાશ્રિતખાતું, વિધવાશ્રમ, વૅપિટલ અથવા
For Private And Personal Use Only
