________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
આત્માનંદ પ્રાપ્ત માર્ગ. છે? પહેલી સ્થિતિમાં. આપણે બીજી સ્થિતિમાં આવવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા છીએ. આપણે પ્રયાસ ફળીભૂત થાય તે માટે કઈ કઈ બાબતો ધ્યાનમાં રાખવા જેવી છે? જે બાબતો દેહને લગતી હોય છે. જેમકે અન્નપાણી, વિહાર, શયન, અર્થપ્રાપ્તિ વિગેરે. અન્ન–પાણીથી દેહ ટકે છે. અન્નપાણી વગર સામાન્ય માનવીને દેહ ટકી શકતો નથી. ત્યારે અન્ન-પાણે કેવાં લેવા જોઈએ તે પ્રશ્ન ઉઠે છે. રજસ્ અને તમન્ નું પ્રાગટ્ય થાય તેવાં અન્નપાણું લેવા ન જોઈએ પણ સવનું પ્રાગટય થાય તેવાં લેવા જોઇએ. અતિ ખારાં, ખાટાં, તીખાં કે ગરમ પદાર્થો ખાવાં ન જોઈએ. પરંતુ અફસોસ! આજે તેવાંજ પદાર્થો આપણે ખાવામાં આનંદ માની રહ્યા છીએ. જે કોઈ આવા રસ વગરના પદાર્થો ખાય છે તો તેને આપણે જંગલી, બુડથલ આદિ શબ્દથી લાવીએ છીએ. અગાઉ આપણા બાપદાદાઓ તદ્દન સાદા ભજનો ખાતા હતા. વાર પ્રસંગે અતિ રસવાળા પદાર્થો ખાતાં હતાં અને તે પણ નિયમમાં રહીને. આજે આપણે ખાવામાં નિયમ રાખતા નથી. અતિશય વધારે પણ ખાવું નહિ તેમજ અતિશય ઓછું પણ ખાવું નહિ.
જ્યારે ક્ષુધા લાગે ત્યારે ખાવું જોઈએ. આજે ઘણાઓને ખબર પડતી નથી કે પિતાને સુધા ક્યારે લાગે છે અને ક્યારે તે તૃપ્ત થાય છે. આ જમાનામાં ઘણેખરે ભાગે આપણે ભૂખ લાગી હોય ત્યારે ખાઈ શકતાં નથી પણ અમુક સમયે આપણે જમી લેવું પડે છે. કારણકે આપણે વ્યવહાર તે થઈ ગયે છે, આપણે કુદરતના નિયમની વિરૂદ્ધ જઈએ છીએ અને આપણે સહન કરીએ છીએ. આ જમાનામાં સુધા આપણને જમાડતી નથી પણ વખત આપણને જમાડે છે. વખતની પણ બલીહારી છે! માણસે ત્યારે આ સંગેમાં શું કરવું? એવી ટેવ પાડવી જોઈએ, અને એવી રીતે અને એટલું અન્ન લેવું જોઈએ કે, ખાસ સામે સિવાય અમુક વખતે જ ભૂખ લાગે. અને તેથી નિયમ કરેલે સમયે જમી લેવું. સાદું ભેજન ખાવાથી જેટલી તૃપ્તિ થાય તેટલી તૃતિ મિષ્ટ પદાર્થો ખાવાથી થતી નથી. માત્ર થોડા દીવસ સુધી ટેવ પાડવાની જરૂર છે. બહુજ ચાવીને તથા જીહાપરને સ સાથે સાથ ભેળવતાં ભેળવતાં ખાવું જોઈએ. આવા નિયમો પાળવાની ખાસ જરૂર છે. દેહ નકાવડે ભવસાગર તરાય છે. તે નૈકાને યોગ્ય ઉપયોગ કરતાં શીખવું જોઈએ. દરેક મહાન પુરૂષે દેહને ચગ્ય ઉપયોગ કરવાનું કહ્યું છે અને અત્યારે પણ કોઈ રાજગી, જ્ઞાની, ભકત કે કર્મયોગી પાસે જઈએ છીએ તો તે પણ દેહની યોગ્ય સંભાળ રાખવાનું કહે છે. દેહમાં કયી જાતને ખોરાક નાંખીયે છીયે તે બાબત પર ખાસ લક્ષ રાખવાની ગંભીર સૂચના આપે છે. ભગવદ્ગીતામાં કહ્યું છે કે-“જીવન, ઉત્સાહ, બળ, આરોગ્ય, સુખ અને આનંદને વધારનારા, સ્વાદિષ્ટ, ચીકાશવાળા, સારવાળા અને મનને રૂચે એવા આહારે સાતિવક મનુષ્યોને પ્રિય હોય છે. વળી કડવા, ખાટા,
For Private And Personal Use Only
