________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૪૮
શ્રા આત્માન દ પ્રકાશ.
મુખ્ય રાજ્યપુરૂષને વસ્તુપાળ અને તોજ પાળને આમંત્રણ માટે મોકલ્યા બંને ભ્રાતાઓ હેની પાસે નમ્રતાથી નજરાણું લઈને આવ્યા રાજા તેઓની બોલવાની છટા, ના, સુંદર ભાષણ, વગેરે સગુણાથી ઘણે આનંદ પામે. તેઓને પ્રધાનમુદ્રા આપવાની આકાંક્ષા દર્શાવી ત્યારે વસ્તુપાળે હેને
સ્પષ્ટતાથી કહેલ કે–રાજાઓ ધનના ભૂખ્યા હોય છે અને રાજ્યમંત્રીઓ પોતાની મરજી પ્રમાણે વર્તે છે. વિશેષમાં જણાવ્યું કે જે રાજા ન્યાય માર્ગે ચાલશે, ધનને લેભ છેડી દેશે, ઈર્ષાળુ લોકોને રજા આપે અને શાંત પ્રકૃતિ ધારણ કરે તે પોતે પ્રધાનપદ સ્વીકારવા રાજી છે, તે સર્વે રાજાએ મંજુર કરી પ્રધાનપણાની
સુવર્ણ મુદ્રા ”સેપવામાં આવી, આ પ્રમાણે પ્રધાનપદ આપવાથી વરધવલની રાજ્યના અતિ વિસ્તાર થયો. વિરધવલે જુલમથી લાટ દેશના રાજાના તાબાનું
ખંભાત ” બંદર લીધું. તે સમયે આખા ગુજરાતમાં જાહેરજલાલીમાં મુખ્ય હતું અને તે જગ્યાની બહુ ઉપયોગીતા હતી. વિરધવલે વસ્તુપાલને ન્યાનો ગવર્નર નીમીને મોક૯યે. ખંભાતના વણિકે અને નાગરિકોએ હેનું સહર્ષથી સન્માન કર્યું. ખંભાતમાં અબાઉના રાજા શાસનથી બહુ અંધાધુંધી ચાલી રહી હતી. ત્યાં તેણે ચાણક્ય બુદ્ધિથી સુ થવસ્થા આણી. તેણે દરેક ધર્માચાર્યોને કપડાં તેમજ આહારથી સન્માન કર્યું કે જેથી દરેક લોકે માન્યું કે પ્રધાન પોતાના ધમોને પ્રિય ગણે છે. તેને કાવ્ય-બંધનો શોખ હોવાને લીધે કવિઓને એટલું બધુ દાન કર્યું કે હેની આગળ રાજા ભેજની અને મુંજની કીર્તિ ઝાંખી પડી ગઈ, આમ એક બાજુ જ્યારે રાજા ઉનાશાક સાથે લડાઈમાં રોકાયેલા મારવાડના રાજાઓ સાથે, વીરવળ લડાઈમાં રોકાયેલ હતા. તે સમયે ભરૂચના રાજા શંખ મોટું લશ્કર લઈને પિતાનું મૂળ ખંભાતબંદર પાછું લેવા માટે ચઢાઈ કરી. શ બે વસ્તુપાળને નીમ્ન લિખિત સંદેશ પોતાના એલચીદ્વારા કહા કે–વીરવળ જે કે બળવાન છે પરંતુ અધુના મારવાડના ઘણું દેશ–વાતોના રાજાઓથી ઘેરા ચેલે છે. અને હેને વિજય હાલમાં દુર્લભ છે અને તેથી ભાગ્યે જ એવું બની શકે કે–રાજા વિરધવળ આપની મદદે આવી શકે. વીર વળે તમને રાજી થઈને ખંભાત બંદરનું રક્ષણ કરવાની આજ્ઞા આપી છે, પરંતુ ગુણની કદર કરનાર એવા શંખ હમને આ પ્રદેશ આપશે. જે મન ડગમગતું રાખી શંખને રાજા તરીકે કબુલ માન્ય નહિ કરે છે, તે જ્યારે ખંભાત જાશે ત્યારે બીજે ગવર્નર નીમશે. આ વાત સુવિખ્યાત છે કે તહેની ડાબી બાજુએ જમીન ચાખતા અને કકળતા એવા બાર માંડલિક રાજા સુવર્ણ શંખલાથી ઝડકાએલ છે. અરાજના પુત્રોથી શંખ જ્યારે ઘેરાયેલું હતું જેથી કરીને માલવાને રાજાઓને વચમાં પડવું પડ્યું, અને બીજી બાજુથી બળવાન એકલા શ્રીભટના હસ્તથી મથન થયેલા યુદ્ધસાગરમાંથી નીકળેલ હળાહળ ઝેર સમાન યાદવ રાજા સિંહ પિતાનું લશ્કર લઈને ચઢયો
For Private And Personal Use Only
