________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir માતૃભૂમિનું આવાહન. " આપણે આપણા દેશને માતૃભૂમિ કહીએ છીએ. એ વાકય સાધારણુ નથી. એના અર્થ ઘણાજ ગંભીર છે. માનવ જે આ પૃથ્વીમાં જન્મ ગૃહણ કરે છે. દેશ વિદેશમાં જન્મ લે છે તે પશુ પક્ષીના જન્મની માફક આકસ્મિક ઘટના નથી. માતાની સાથે પુત્રને સંબંધુ કલ્યાણ અને પ્રેમના છે, તેજ સર્વ સમગ્ર દેશની સાથે આપણે સંબંધ કલ્યા- ! શુને અને પ્રેમના છે. એમ જો ન હોત તો આપણું સમગ્ર જીવન દેશમાં એક પ્રવાસીની માફ ક વ્યતીત થાત. સમગ્ર દેશ સુદર, સ્નેહમય, મંગલમય છે. તેનું કારણું દેશનું માતૃત્વ છે. એકજ દેશમાતાના પ્રત્યેક માનવ અંતરના અંતરમાં અનુભવ કરે છે. એ દેશ માતાના પરિચય ઘેર ઘેર સંતાન પ્રત્યેના માતાના સ્નેહમાં થાય છે. દેશમાતા પિતાના સંતાનો | પ્રતિની સેવાડારા પોતાનું સ્નેહપિયુષપાન કરાવે છે. એ એકલી બહુધા થઈનેબહુ માતા થઈને પ્રત્યેક સંતાન ઉપર સ્નેહ કરી રહી છે. એ માતાના ખોળામાં આપણે જે જન્મ લીધે છે તેને પ્રત્યક્ષ અનુભવ આપ લોકનાં માતૃત્વમાં કરીએ છીએ. એમ ન હોય તો આપણે આનંદ અને બળ પામત નહિ. હે માતૃગણુ ! મારૂં એ નિવેદન છે કે દેશમાતા પ્રત્યેક ક્ષણે તમારા દ્વારા પિતાને પ્રત્યક્ષ કરી રહી છે. દેશ પોતાનું કામ ગૃહમાં કરી રહ્યો છે. જે દેશના પરથી વિચ્છેદ થઈ જાય તો સર્વ વ્યર્થ થાય. ગૃહલક્ષ્મીઓની પ્રતિદિનની સેવા છે એ દેશ લટમીનું પ્રત્યેક ઘરમાં આવાહન છે. આપ આ ચાગને અખંડ રાખે તેજ જ-મભૂમિ માતૃભૂમિ થઈ શકે, પ્રત્યેક ઘર દીવાલથી સિમબદ્ધ છે. એ દિવાલને જે ખરા હદયથી દૂર કરવામાં આવે તો દરેક ઘરમાં દેશ પ્રતિષ્ઠિત થઈ જાય. એને અનુભવ સદા આપનાં હૃદયમાં જાગૃત રહે ત્યારેજ સ્વદેશ પ્રેમ સત્ય થશે, સ્વદેશ પૂજા સત્ય થશે અને એ ગૃહમંદીર ધન્ય થશે. આપણે વિદેશનું અનુકરણ કરીને, એમની શિક્ષાને ગાખીને જે દેશપ્રેમ શીખ્યા છીએ તે સત્ય નથી. દૈનિક જીવનમાં જે એ ભાવના આપ અનુભવ કરે તો એ પ્રેમ સત્ય થાય. વિદેશીય શિક્ષાદારા મિથ્યાદેશાનુરાગ આપણને થઈ ગયા છે. તેથી દેશને બેધ, દેશના પ્રેમ, દેશના ભાઈ-બહેનો વિગેરેનો સંબંધ ધુમસથી છવાયેલા છે. હે માતૃગણુ ! એ ધુમસ હટાવીને દેશને આધ, દેશને પ્રેમ, દેશ ભ્રાતા-ભગિનીઓ આદિના સંબંધ સત્ય કરે, આપની સેવાકારા દેશને ગૃહ કરો અને ગ્રહને દેશ કરે. માતાની ઉપર એ જવાબદારી છે. જ્યારે ગૃહને બંધનથી મુક્ત કરશે, આત્મીય સ્વજનમાં જે ગૃહ આબદ્ધ છે તેને વિસ્તૃત કરશે ત્યારેજ આપ આપના સંતાનોને અહિંથી મુક્ત કરીને વિશ્વનાં ઉન્મુકત ક્ષેત્રમાં પ્રેરી શકશે. જ્યારે આ ગૃહનું આંગણું તે દેશનું આંગણું થઈ જશે ત્યારે દેશની સેવા સૌદર્યમાં, કેલ્યાણુમાં, પ્રેમમૃતિમયી થશે. એ ભાર કેવળ એક માત્ર માતા ઉપરજ છે. બીજા કાઈના ઉપર નથી. | કવિવર રવિન્દ્રનાથ ટાગોર For Private And Personal Use Only
